اگر بدن فرد به مدت طولانی در یک وضعیت بی‌حرکت قرار بگیرد، احتمال وجود گیرافتگی و احساس فشار در ناحیه عضلات و مفاصل وجود دارد. شکستن قولنج مفاصل، روش رایجی است که برای آرامش بخشیدن به این وضعیت استفاده می‌شود. عمل شکستن قولنج مفاصل باعث ایجاد صدا و حرکت وقتی است که مفاصل یا سطح زیر پوست درونی به صورت قولنجی حرکت کنند؛ این پدیده به طور عامیانه “کرپیتوس” نامیده می‌شود. صدا دادن و شکستن استخوان‌ها علامت‌هایی از وجود “کرپیتوس” هستند. صدای صدا دادن مفاصل گردن یک عارضه است که ممکن است به برخی افراد اتفاق بیافتد و گاهی نشان دهنده وجود بیماری یا عامل زمینه دیگری در فرد است.

آناتومی گردن

آناتومی گردن به صورت یک ساختار کاملا مهندسی طراحی شده است و از تعدادی استخوان، عصب، عضله، رباط و تاندون تشکیل شده است. ساختار مهره‌های ستون گردنی ظریف هستند و از یک طناب نخاعی نیز تشکیل شده‌ است که پیام‌ها را جهت کنترل تمامی بخش‌های بدن از مغز ارسال می‌کند، و استحکام و انعطاف پذیری این عضو امکان حرکت در تمامی جهات را برای آن میسر می‌سازد. جایگاه ابتدایی مهره‌های گردن در جمجمه قرار دارند و از هفت تکه استخوان مهره‌ای تشکیل می‌شوند و نهایتا به ستون مهره قفسه سینه متصل می‌گردند (بخش بالایی کمر). مهره‌های گردنی با توجه به ساختار پیچیده و درهم تنیده‌شان و قرار داشتن در معرض فشار و نیروی زیاد در اثر ضربه ناگهانی و حتی فعالیت‌های روزمره، ریسک ابتلا به عارضه‌های دردناک در آنها وجود دارند.

مهره گردنی: نقش و عملکرد

مهره گردنی چندین عملکرد مهم را بر عهده دارد، از جمله:

جا دادن و محافظت از طناب نخاعی

طناب نخاعی شامل دسته‌ای عصب می‌شود که نقطه آغاز آن در مغز قرار دارد و از میان مهره‌های گردنی و قفسه سینه‌ای (مهره‌های فوقانی و میانی کمر) و مهره کمری (بخش تحتانی کمر) عبور کرده و مسئولیت انتقال پیام‌های عصبی را از مغز به بقیه بخش‌های بدن بر عهده دارد.

محافظت از سر و حرکات آن

حقیقت امر این است که مهره گردن متحمل فشار زیادی است و وزن 4 تا 6 کیلوگرمی سر بر روی آن قرار دارد. مهره گردنی علاوه بر محافظت از سر به آن انعطاف هم می‌بخشد و امکان حرکات چرخشی، جلو/عقب و خم کردن به پهلو را برای آن فراهم می‌سازد.

کمک به گردش خون در مغز

دریچه یا مجراهای مهره‌ای داخل مهره‌های گردنی قادرند گذرگاهی را برای شریان‌ها باز کنند تا فرآیند جریان خون به مغز به درستی انجام گیرد. این دریچه‌ها فقط در مهره‌های ستون گردنی وجود دارند.

قولنج گردن و صدا دادن مهره‌های گردن چگونه ایجاد می‌شود؟

مایع سینوویال مابین مفاصل بوسیله کپسول‌های دورتادور مفاصل بدن پوشانده شده‌اند. شکستن هر مفصل بدن باعث کش آمدن این کپسول‌ها می‌شود. در نتیجه، مایع سینوویال یا مفصلی فشار کمتری را به مفصل وارد می‌کند. کاهش فشار موجب تبدیل شدن این مایع به گاز شده و نهایتا صدای تق تق را بوجود می‌آورد.گردن از مفاصل فاست در هر دو سمت بدن تشکیل شده است. مایع مفصلی همزمان با قولنج کردن گردن در کپسول مفصل پخش می‌شود. این مایع به گاز تبدیل می‌گردد و صدای تق تق مفاصل احساسی شبیه به آرامش یافتن گردن را به شخص القا می‌کند.دیدگاه دیگر این است که ساییدگی غضروف اطراف مفاصل باعث می‌شود سطوح نامنظم نظیر استخوان‌های شکسته به یکدیگر ساییده شوند. علاوه براین ممکن است وجود بافت‌های زیر پوستی و حباب‌های نیتروژنی داخل مایع مفصلی منجر به در آمدن چنین صدایی گردد.

دلایل قولنج گردن

علل مختلفی می‌توانند زمینه ساز صدا دادن مهره‌ها و مفاصل گردن باشند که عبارت اند از:

علائم تق تق گردن

علائم تق تق گردن عبارت اند از :

• صدای تق تق مکرر حین جابجایی گردن
• سردرد
• احساس گردن درد به ناحیه کتف هم کشیده می‌شود
• احساس گزگز یا مورمور شدن انگشتان و دست‌ها
• حساسیت گردن نسبت به لمس شدن

خطرات احتمالی و عوارض صدا دادن گردن چیست؟

خطرات احتمالی این عارضه مطابق موارد زیر هستند:

• صدای تق تق گردن در صورتی آسیب رسان می‌شود که مدام تکرار شود (در واقع اگر به درستی قولنج شکسته نشود)
• گیرافتادگی عصب در صورتی رخ می‌دهد که قولنج گردن در اثر نیروی زیاد شکسته شود. این وضعیت بسیار دردناک است و تقریبا جابجایی گردن را غیرممکن می‌سازد
• کوتاه شدن دامنه حرکتی گردن بدلیل کشیدگی مفاصل و عضلات
• اگر دامنه حرکتی مفاصل بیش از حد نرمال گردد، اصطلاحا این وضعیت را بیش تحرکی می‌گویند و باعث قولنج کردن پی در پی گردن می‌گردد
• شکسته شدن قولنج کردن با نیروی بیش از اندازه ممکن است به عروق خونی موجود در گردن آسیب برساند، این شرایط می‌تواند به لخته شدن خون و کاهش خون رسانی به مغز بیانجامد.

سایر عوارض تق تق گردن عبارت اند از:

آرتروز مفاصل

فشار بیش از حد به گردن ممکن است باعث کشیدگی رباط‌ها یا ایجاد قولنج‌های پیاپی شده و باعث بی‌ثباتی در منطقه گردن شود. بدن تلاش می‌کند با تشکیل پل ارتباطی بین مهره‌های گردنی، وضعیت ثبات را در این منطقه برقرار کند. این وضعیت برای بدن غیرطبیعی است و ممکن است منجر به ثابت ماندن دائمی مفصل و عارضه‌ای به نام آرتروز مفاصل گردد.

فشار زیاد بر روی عصب‌ها

شکسته شدن مکرر قولنج مفاصل ممکن است ساییدگی و فرسودگی غضروف را به همراه داشته باشد. کاهش تحرک و سایر اثرات تخریب‌ساز از عواقب این مشکل هستند. احساس درد و ورم از علائم این عارضه محسوب می‌گردند و با افزایش فشار عصبی بروز می‌کنند.

سکته

عادت کردن به شکستن قولنج گردن ممکن است به خونریزی شریان‌های مهره گردنی یا برخی عروق خونی گردن منجر گردد. احتمال دارد خونریزی باعث شکل گیری لخته‌های خونی شود و عملکرد خون یا اکسیژن رسانی را به مغز مختل سازد یا لخته خونی به سمت مغز حرکت کند. این وضعیت می‌تواند سکته مغزی را بخصوص در افراد بالای 60 سال به همراه داشته باشد. این نوع سکته‌ها در عین خفیف بودن کشنده هم هستند.

آیا تق تق گردن می‌تواند محاسنی داشته باشد؟

در مواردی قولنج گردن می‌تواند تأثیرات مثبتی به همراه داشته باشد از جمله:

• اگر قولنج گردن توسط یک متخصص درمانگر انجام گیرد (فرد متخصص مراقبت و سلامت پزشکی که در تشخیص و درمان آسیب دیدگی مفصلی مهارت دارد) می‌تواند تاثیر مثبتی روی سلامت ذهنی بیمار بگذارد
• رفع فشار از روی گردن
• جفت شدن مجدد مفاصل
• شکستن قولنج گردن باعث تولید آندورفین می‌شود و در کاهش درد کمک کننده است
• احساس رضایت

تشخیص علت صدا دادن گردن

هنگامی که شما برای تشخیص و درمان صدای تق تق مفصل‌های گردن خود به پزشک مراجعه می‌کنید ممکن است پزشک با روش‌های مختلفی به شناسایی علت عارضه گردن شما اقدام کند. معمول‌ترین روش‌های تشخیص استفاده از متدهای عکسبرداری مختلف مانند اشعه ایکس، اسکن استخوان،  سی تی اسکن و ام آر آی می‌باشد. علاوه بر این‌ها امکان دارد برای اطمینان از این موضوع که آیا عفونت و یا مننژیت زمینه ساز صدا دادن مهره‌های گردن شما است یا خیر، نیاز باشد آزمایش خون انجام دهید.

درمان قولنج یا صدا دادن مفصل گردن به کمک روش‌های فیزیوتراپی

به جز درمان‌های دارویی، روش‌های مختلف دیگری برای درمان این عارضه (حتماً تحت نظر پزشک باشد) وجود دارد که عبارت اند از:

ماساژ و کمپرس حرارتی

ناحیه گردن را می‌توان بطور منظم و با استفاده از روغن گرم یا صرفا با بکارگیری کمپرس حرارتی ماساژ داد. هر دو روش به کاهش دردی که در مفاصل و عضلات متمرکز شده است، کمک می‌کند.متخصص فیزیوتراپی یا کایروپکتیک می‌تواند با استفاده از ماساژ و درمان دستی با روش صحیح، به شما برای درمان تق تق گردن‌تان کمک کند.

بریس

درصورتی که به پزشک و متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید ممکن است نوعی از بریس یا گردنبند طبی را برای کنترل حرکات مفاصل گردن به شما پیشنهاد دهد که می‌تواند در درمان علائم و بهبود عارضه مؤثر باشد.

تحرک مفاصل (

صداهای تق تق ممکن است بر اثر عدم توانایی گردن در داشتن حرکت آزادانه رخ دهد و سفتی عضلات می‌تواند گردن درد به همراه داشته باشد. انجام حرکات کششی و ملایم بر روی گردن می‌تواند این عضو را از زیر فشار خارج کند. بهبود جریان خون از طریق ورزش درمانی به تسکین علائم درد کمک می‌کند.

 حرکت استرنوکلئیدوماستوئید

تمرین استرنوکلئیدوماستوئید یک تمرین انعطاف‌پذیری است که شامل چرخش سر تا حد توان فرد به سمت چپ و راست است، به منظور کاهش درد عضلات استرنوکلئیدوماستوئید در هر دو طرف گردن. در این تمرین، فرد باید سر خود را به حدی بچرخاند که درد مربوطه کاهش یابد، اما نباید به حدی چرخاندن سر که باعث درد شدید شود. برای حفظ تعادل سر، توصیه می‌شود از دستان استفاده کنید و این حرکت را به سمت چپ و راست تکرار کنید. در حین انجام تمرین، ممکن است فرد صداهای تق تق و کمی احساس ناراحتی کند، اما باید به حدی انجام شود که تحمل پذیر باشد.

ورزش

اگر گردن نتواند حرکت آزادانه داشته باشد، این وضعیت ممکن است خشکی گردن را به همراه داشته باشد. پایین آوردن چانه تا نقطه‌ای که با قسمت بالای سینه برخورد داشته باشد یک حرکت ساده و تاثیرگذار به حساب می‌آید. شخص ملزم است تا زمانی که کشش در گردن احساس شود در همین وضعیت باقی بماند و سپس سر را به آرامی بالا بیاورد.