مگنت‌تراپی یک نوع فیزیوتراپی است که در آن، بدن به یک میدان مغناطیسی با فرکانس پایین متعرض می‌شود. درون بدن، سلول‌ها و سیستم‌های کلوئیدی حاوی یون‌هایی هستند که قادرند تحت تأثیر نیروی مغناطیسی قرار بگیرند. زمانی که بافت‌های بدن در معرض میدان‌های پالس مغناطیسی قرار می‌گیرند، یک جریان الکتریکی ضعیف ایجاد می‌شود که باعث فعال شدن تمام سلول‌هایی می‌شود که در معرض آن قرار می‌گیرند. پتانسیل سطحی سلول‌های بیمار نسبت به سلول‌های سالم تغییر می‌کند.
فعالیت سطح سلول‌ها در بافتی که در معرض یک میدان مغناطیسی با پارامترهای بیوتراپیک مناسب قرار می‌گیرد، افزایش می‌یابد و این باعث افزایش غشای سلول می‌شود. در نتیجه، پتانسیل درون سلولی به تعادل می‌رسد.
انواع مگنت‌ها
اگر تصمیم به امتحان کردن مگنت تراپی گرفته‌اید، مجبورید از میان انواع مختلف آهنرباها و دستگاه‌های مغناطیسی موجود در بازار، یکی را انتخاب کنید. درباره اندازه و نوع آهنربای مورد استفاده و مکان استفاده از آنها چندین تئوری وجود دارد که بر اساس نوع بیماری تحت درمان و سایر عوامل تعیین می‌شود. از آنجا که آهنربای تک قطبی در ایجاد میدان مغناطیسی عمق نفوذ بیشتری دارد، برخی محققان این نوع از آنها را در درمان بافت‌های عمیق‌تر، موثرتر می‌دانند. نظریه برعکس آن نیز وجود دارد که می‌گوید دستگاه‌های آهنربای دارای قطب متناوب می‌توانند در تحریک بافت سطحی، موثرتر باشند. بنابراین ممکن است برای کمردردی که از بافت‌های عمیق نشأت می‌گیرد، استفاده از آهنربای تک قطبی دارای گاوس (واحد شدت میدان مغناطیسی) بالا مناسب باشد و برای آسیب دیدگی‌های نزدیک به سطح، مانند پیچ خوردگی مچ دست، یک آهنربای متناوب، مناسب باشد. با این حال هیچ شواهد علمی تایید شده‌ای برای تصدیق این تمایزات وجود ندارد.
علاوه بر این، برخی از استفاده کنندگان بر این باورند که قطب شمالی آهنربا باعث آرامش بیشتر و قطب جنوبی آن باعث تحریک می‌شود و استفاده از قطب صحیح آهنربا بسیار مهم است. با این حال از دیدگاه علمی، درک چگونگی تفاوت دو قطب آهنربا در تاثیر بر بافت‌های بدن دشوار است.
با این حال در این باره که آهنربا باید تا آنجا که ممکن است نزدیک قسمت آسیب دیده بدن قرار بگیرد، اتفاق نظر وجود دارد. این نوع از درمان را می‌توان با فشردن آهنربا به پوست، لغزاندن آن روی پوست یا در داخل یک بانداژ روی ناحیه آسیب دیده، یا استفاده از آن در دستگاه بسته‌بندی که آهنربا در آن جاسازی می‌شود، انجام داد.
آویختن آهنربا به بدن ممکن است باعث تحریک پوست شود. علاوه بر این برخی از دانشمندان محقق و پزشکان درباره این نظریه که ممکن است بدن به مرور زمان با میدان مغناطیسی همساز شود و از این رو اثر درمانی کاهش پیدا کند، دچار تردید هستند. کاروران برای جلوگیری از التهاب و تحریک و همچنین همساز شدن بدن با میدان مغناطیسی، استفاده متناوب از آهنربا را توصیه می‌کنند؛ به عنوان مثال ۵ روز انجام آن و دو روز متوقف کردن این فرآیند؛ یا دوازده ساعت انجام مگنت تراپی و دوازده ساعت کنار گذاشتن آن.
دستگاه‌های مغناطیسی موجود
تولیدکنندگان، دامنه گسترده‌ای از دستگاه‌های مغناطیسی را با هدف درمانی تولید می‌کنند. بسته‌بندی‌ها و کمربند‌های حاوی آهنربا برای درمان مناطق وسیعی از بدن موجود هستند. این بسته‌بندی‌ها به طور خاص برای مچ دست، آرنج، زانو، مچ پا، گردن، شانه و کمر طراحی شده‌اند و اغلب با مواد گرمایشی ساخته شده‌اند تا تاثیر بیشتری در گرم کردن ناحیه تحت درمان داشته باشند. این بسته‌بندی‌ها اغلب در موارد بیماری آرتروز استفاده می‌شوند؛ زیرا گرما باعث می‌شود این بیماران احساس بهتری داشته باشند. طرفداران مگنت تراپی معمولاً برای افرادی که در چندین ناحیه از بدن خود دچار مشکلاتی هستند، به عنوان مثال افرادی که دچار فیبرومیالژیا یا آرتروز می‌باشند، استفاده از تشک و بالش مغناطیسی را توصیه می‌کنند. آنها استفاده از تشک‌های مغناطیسی را برای بی‌خوابی و خستگی نیز توصیه می‌کنند.
طرفداران مگنت تراپی کفی‌های کفش مغناطیسی را برای افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی دیابتی، پا درد، مشکلات گردش خون در اندام‌های تحتانی یا آسیب‌ها و مشکلات پا و برای افرادی که تمام روز ایستاده‌اند، توصیه می‌کنند.
این عقیده وجود دارد که گردنبندهای مغناطیسی برای درد گردن و شانه و همچنین برای دردهای عمومی و مفاصل مفید هستند و از دستبندهای مغناطیسی نیز برای درد مچ دست و مشکلات کلی دستَها حمایت می‌شود.
مگنت تراپی چگونه عمل می‌کند؟
یک ایده غلط رایج درباره آهنرباها این است که آنها قادرند آهن موجود در خون را جذب کنند و در نتیجه، جریان خون را تحریک کرده و تسریع کنند. در حقیقت، آهن موجود در خون به هموگلوبین متصل است و در واکنش به یک میدان مغناطیسی، آزاد نیست. آهنرباهای ساکن می‌توانند تأثیری بر ذرات باردار موجود در خون، اعصاب و غشای سلول‌ها داشته باشند و یا واکنش‌های بیوشیمیایی را به طرز نامطلوبی تغییر دهند. با این حال، متخصصان بیوفیزیک شک دارند که آهنرباهای استاتیک موجود در بازار به اندازه‌ای قوی باشند که تأثیر قابل توجهی بر بدن داشته باشند. یک آزمایش نشان داده است که آهنرباهای استاتیک موجود در بازار هیچ تأثیری بر جریان خون بدن ندارند. تحقیقات دیگر نشان می‌دهند که ممکن است آهنرباهای استاتیک یا ساکن، متابولیسم عضلات را تحت تأثیر قرار دهند، اما برای تایید یا رد این احتمال، نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
تاثیر مگنت تراپی بر کاهش کمردرد و دیسک کمر
اثرات میدان‌های پالس الکترومغناطیسی بر بافت‌های بدن:
- میدان مغناطیسی با بهبود نفوذپذیری غشای سلولی و فراهم نمودن امکان جذب سریع تورم (اثر ضد تورم) بر متابولیسم سلول تاثیر می‌گذارد. این میدان مغناطیسی با بهبود التهابات حاد و مزمن در بهبود شکستگی استخوان و همچنین زخم‌های باز پوست و بافت‌های زیر جلدی کمک می‌کند (اثر ضد التهابی)
- میدان پالس مغناطیسی، انتقال احساسات دردناک از پایانه‌های عصبی به سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهد و از این رو باعث کاهش درد می‌شود (عمل کردن به عنوان مسکن)
- میدان پالس مغناطیسی در عرض چند دقیقه باعث گسترش عروق خونی در نواحی آسیب دیده می‌شود و گردش خون را افزایش می‌دهد (تاثیر بر عروق)
- کاهش فشار در سیستم اسکلتی عضلانی (تاثیر کاهش استرس و فشار)
- تقویت سیستم ایمنی (اثر بازسازی و سم زدایی)
- ایجاد هماهنگی در سیستم عصبی رویشی
مگنت تراپی، اعتیادآور نیست و هیچ گونه عوارض جانبی شناخته شده‌ای ندارد. بیماران هیچ گونه احساسات منفی را در طول درمان تجربه نمی‌کنند. پالس‌های میدان مغناطیسی به میزان مساوی در بافت‌های بدن نفوذ می‌کنند؛ بنابراین بیمار احتیاجی به درآوردن لباس‌های خود ندارد. اثر آن حتی می‌تواند از گچ و آتل و حتی ایمپلنت‌های فلزی نیز عبور کند و هیچ کدام از آنها مانع استفاده از آن نمی‌شوند و هیچ کدام از آنها طبیعت فرومغناطیسی ندارند.
مغناطیس تراپی توسط پزشکان متخصص در توانبخشی به صورت اختصاصی برای هر فرد و بر مبنای نیازهای او تجویز می‌شود و تنها پس از تشخیص دقیق و بررسی موارد منع مصرف احتمالی، انجام می‌گردد.
موارد استفاده
ادعا می‌شود که مگنت تراپی می‌تواند به مشکلاتی که در ادامه می‌آید کمک کند:
- بیماری آلزایمر
- آسم
- تاول
- سوختگی
- برونشیت
- دمل
- سرطان
- آب مروارید چشم
- مشکلات بهداشتی در کودکان (مانند شب ادراری و اختلالات رفتاری)
- سندروم خستگی مزمن
- کولیت
- یبوست
- دیورتیکولیت
- بیماری‌های محیطی
- بیماری قلبی
- فتق هیاتال
- عفونت‌های سیستم گوارش (باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها)
- التهابات
- حالت هوا
- اسکلروز چندگانه
- پوکی استخوان
- درد و صدمات
- تشنج
- اختلالات خواب
خطرات و ایمنی
به طور کلی به نظر می‌رسد استفاده از آهنربا بی‌خطر باشد. به نظر می‌رسد بزرگترین خطر، تحریکات ناشی از نگه داشتن آنها روی بدن با استفاده از چسب باشد. به عنوان مثال دستگاه‌های ام آر آی، بدن انسان را در معرض میدان‌های مغناطیسی بسیار بزرگ قرار می‌دهند و تحقیقات گسترده هیچ دلیلی برای اثبات آسیب‌زا بودن آن پیدا نکرده است؛ با این حال در طول عمل ام آر آی، بیمار برای مدت کوتاهی تحت فشار مغناطیسی بالا قرار می‌گیرد. در حالی که افرادی که به صورت روزانه از آهنربا استفاده می‌کنند، یا هر شب روی آن می‌خوابند، برای مدت زمان طولانی تحت فشار مغناطیسی پایین قرار می‌گیرند. تاکنون ثابت نشده است که این نوع از قرار گرفتن در معرض مغناطیس، اثرات مضری داشته باشد.
تناقض‌ها
پیش‌تر فرض می‌شد که افرادی که دارای دفیبریلاتور قلب و عروق قابل کاشت (ICD) و ضربان‌ساز قلب هستند، نباید به هیچ وجه از دستگاه‌های مغناطیسی استفاده کنند. اما امروزه این توصیه اصلاح شده است.
یک مطالعه نشان داده است که به جز تشک‌ها و پدهای مغناطیسی، سایر محصولات درمانی که در بازار عرضه می‌شوند، با سوئیچ‌های فعال شده مغناطیسی که در بیشتر ضربان‌سازها وجود دارند، تداخل ندارند. تشک‌های مغناطیسی می‌توانند عملکرد ICD و دستگاه‌های ضربان‌ساز را غیرفعال کنند و تغییر دهند، اما اگر آهنرباهای درمانی در فاصله شش اینچ یا بیشتر از این دستگاه‌ها نگهداری شوند، بی‌خطر هستند.
درباره تأثیرات ممکن آهنربا بر افراد مبتلا به صرع نیز نگرانی وجود دارد. بنابراین، تا زمانی که تأثیرات فیزیولوژیکی مگنت‌تراپی به طور کامل درک نشده است، زنان باردار باید از استفاده از آن خودداری کنند.
