کشیدگی شانه به وقوع می‌پیوندد زمانی که رباط شانه کشیده یا پاره می‌شود. رباط‌ها از بافت‌های سفت تشکیل شده‌اند که استخوان‌های شانه را به هم متصل می‌کنند. این رباط‌ها به شما امکان می‌دهند بازو را بالا ببرید، پایین بیاورید و آن را چرخانید. روش‌های درمانی برای کشیدگی و التهاب شانه ممکن است به وابستگی به شدت آسیب متفاوت باشد. کارشناسان شانه گزینه‌های گسترده‌ای از درمان‌های حفاظتی و جراحی را برای کشیدگی و التهاب شانه ارائه می‌دهند. عموماً پزشکان با یک رویکرد حفاظتی درمان را آغاز می‌کنند و سپس پیشرفت بیمار را به دقت نظارت می‌کنند و در صورت لزوم برنامه درمانی را تعدیل می‌کنند.
آناتومی
شانه یک مفصل پیچیده گوی و کاسه است که از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازوی فوقانی (هومروس)، تیغه شانه (کتف) و کولاربون (کلاویکل). گوی یا سر استخوان بازوی فوقانی در یک کاسه گرد (گلنویید) در تیغه شانه قرار می‌گیرد. استخوان بازو با ترکیبی از ماهیچه و تاندون (روتاتور کاف) در مرکز کاسه مفصل شانه نگه داشته می‌شود. روتاتور کاف سر استخوان بازوی فوقانی را پوشانده و آن را به تیغه شانه متصل می‌کند. مفصل AC (آکرومیوکلاویکولار) در جایی شکل می‌گیرد که بخشی از کتف (آکرومیون) و کلاویکل به هم می‌رسند و توسط بافت‌های سخت (رباط‌ها) که مانند یک کمربند برای نگه داشتن استخوان‌ها عمل می‌کنند، نگه داشته می‌شوند.
علت التهاب و کشیدگی شانه
کشیدگی شانه هنگامی اتفاق می‌افتد که یک رباط بیش از حد کشیده یا پاره شود و به طور بالقوه اجازه می‌دهد استخوان‌های داخل مفصل جابجا یا جدا شوند. معمولاً هنگامی که بازو تا سطح شانه بالا رفته و نیروی به سمت عقب بیش از حد اعمال می‌شود، این نوع آسیب ایجاد می‌شود. علل شایع کشیدگی شانه شامل آسیب مستقیم به شانه و افتادن روی بازوی کشیده شده است.
استئوآرتریت نیز به عنوان آرتریت “ساییدگی و پارگی” شناخته می‌شود، غضروف مفصلی (پوشش بیرونی صاف استخوان) را از بین می‌برد و در نتیجه التهاب ایجاد می‌کند. هرچه غضروف بیشتر از بین برود و فرسوده و زبر شود، فضای محافظ بین استخوان‌ها کاهش می‌یابد. در حین حرکت، استخوان‌های مفصل به یکدیگر ساییده شده و باعث درد می‌شوند. استئوآرتریت معمولاً افراد بالای 50 سال را مبتلا می‌کند. آرتریت پس از ضربه نوعی استئوآرتریت است که پس از آسیب‌دیدگی مانند شکستگی یا دررفتگی شانه ایجاد می‌شود.
انواع کشیدگی شانه و علائم آن
با توجه به ماهیت و میزان آسیب رباط، کشیدگی شانه را به می‌توان صورت زیر طبقه بندی کرد:
- کشیدگی درجه 1 – رباط‌ها کشیده شده یا به طور جزئی پاره شده‌اند اما استخوان‌ها از هم جدا نشده‌اند. در نتیجه ممکن است درد و تورم خفیف ایجاد شود و احتمالاً در فعالیت‌های روزمره مانند پوشیدن پیراهن یا ژاکت تداخل ایجاد کند.
- کشیدگی درجه 2 – رباط‌ها کاملاً پاره شده و باعث درد متوسط و تورم می‌شوند.
- کشیدگی درجه 3 – مفصل شانه کاملاً جابجا شده است. این امر می‌تواند منجر به درد شدید، تورم و کبودی شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
در صورت آسیب‌دیدگی شدید شانه، علاوه بر درمان خانگی به درمان پزشکی نیز نیاز خواهید داشت. در صورت داشتن موارد زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- درد: به خصوص اگر درد با استراحت و دارو بهبود نیابد
- مشکلات تکرار شوند: اگر بیش از یک بار درد شانه دارید. هنگام حرکت احساس درد شدید در شانه می‌کنید یا شانه شما حساس به لمس می‌شود.
- سفتی: اگر نمی‌توانید بازوی خود را به طور عادی بلند کرده و بچرخانید
- ضعف: اگر یک شانه، بازو یا دست شما ضعیف‌تر از طرف دیگر است
- شانه جدا شده یا درحال جابجایی: اگر دررفتگی دارید یا احساس می‌کنید شانه شما ممکن است جدا شود
- در پوست خود احساس سرما یا گرفتگی می‌کنید.
- بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا احساس سوزش را در شانه خود احساس می‌کنید.
- پوست روی شانه آسیب‌دیده شما به رنگ آبی یا کمرنگ به نظر می‌رسد.
- تورم و درد جدید در شما وجود دارد.
- در هنگام حرکت شانه آسیب‌دیده، سفتی جدید یا تشدیدتر در شانه خود احساس می‌کنید.
- علائم شما در طی 5 تا 7 روز بهبود نیافته است.
تشخیص
پزشک در مورد آسیب‌دیدگی شما سؤالاتی می‌پرسد و شما را معاینه می‌کند. اگر در هنگام مصدومیت ضربه محکم و ناگهانی شنیدید، به پزشکتان بگویید. پزشک شما حرکت و قدرت مفصل شما را بررسی می‌کند. ممکن است از شما خواسته شود مفصل را خودتان حرکت دهید. همچنین ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشید:
- اشعه ایکس، سی تی اسکن یا MRI ممکن است کشیدگی یا سایر آسیب‌ها را نشان دهد. ممکن است از یک مایع کنتراست برای کمک به ایجاد تصاویر بهتر از محل آسیب‌دیدگی شما استفاده شود. اگر تاکنون واکنشی آلرژیک به مایع کنتراست داشته‌اید، به پزشک خود بگویید. با هیچ فلزی وارد اتاق MRI نشوید. فلز می‌تواند صدمه جدی ایجاد کند. در صورت داشتن فلز در بدن خود به پزشک معالج بهداشت و درمان بگویید.
- آرتروسکوپی روشی است که می‌توانید به وسیله آن درون مفصل خود را نگاه کنید. پزشک شما برش کوچکی را در مفصل شما ایجاد می‌کند و اسکوپی را از طریق آن وارد می‌کند. اسکوپ شامل یک لوله بلند با ذره بین، دوربین و یک چراغ در انتهای آن است.
درمان التهاب و کشیدگی شانه
درمان درد شانه اغلب بوسیله تسکین دهنده التهاب (تورم و قرمزی) و تقویت‌کننده عضلات انجام می‌شود. در اینجا چندین روش برای مراقبت از خود و تسکین درد شانه وجود دارد.
فشرده سازی
برای کمک به کاهش تورم و درد، شانه را با یک باند پزشکی الاستیک بپیچید. از بانداژ فشرده‌سازی سرد استفاده کنید. همچنین می‌توانید یک شانه بند از یک داروخانه تهیه کنید. آن را بصورت کاملا ملایم به شانه خود بپیچید. دقت کنید که جریان خون را مسدود نکنید. اگر در بازو یا دست خود احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن می‌کنید، یا پوست شما به رنگ آبی روشن درآمده است، بانداژ فشرده‌سازی را شل کنید.
گرما و سرما درمانی
کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم در شانه کمک کند. سرد شدن همچنین به بی‌حسی و از بین رفتن درد شدید کمک می‌کند. کمپرس یخ را حداکثر 20 دقیقه و 5 بار در روز روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. از یک بسته ژل منجمد، مکعب‌های یخ در یک کیسه پلاستیکی یا یک کیسه نخود فرنگی منجمد استفاده کنید. بسته سرد را در یک حوله نرم بپیچید و آن را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
گرما باعث آرامش عضلات و تسکین شانه سفت می‌شود. این امر می‌تواند به درد عضلات و آرتروز در شانه کمک کند. از یک بسته ژل گرم، پد گرمکن یا یک بطری آب گرم استفاده کنید.
استراحت و تغییر فعالیت
فعالیتی که ممکن است باعث ایجاد درد شانه شود را متوقف کنید یا تغییر دهید. مهم است که شانه را به آرامی حرکت دهید. این کار به تقویت و انعطاف‌پذیری عضلات شانه کمک می‌کند.
داروها
داروهای ضد التهاب
داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کنند. داروهای بدون نسخه شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. کاهش التهاب در آسیب‌های روتاتور کاف، تاندونیت و ورم مفاصل و سایر آسیب‌های شانه بسیار مهم است.
داروهای ضد درد
داروهایی مانند استامینوفن و آسپیرین می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. این داروها به شما کمک می‌کنند تا با آسیب‌دیدگی مقابله کرده و در دوره بهبودی خواب بیشتری داشته باشید.
داروهای ضد درد می‌توانند عوارض جانبی مانند ناراحتی معده و سوزش قلب ایجاد کنند. اگر بیش از چهار هفته است که آن‌ها را مصرف می‌کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید ژل‌ها و کرم‌های ضد درد موضعی را امتحان کنید که عوارض جانبی داروهای ضد درد خوراکی را ندارند.
شل کننده‌های عضلانی
در صورت وجود تنش عضلانی یا اسپاسم در اطراف مفصل شانه، ممکن است شل کننده‌های عضلانی به کاهش درد کمک کنند. برای خرید این داروها، نیاز به نسخه پزشک دارید. با این حال، به خاطر داشته باشید که اگر در حال رانندگی یا کار با ماشین‌آلات هستید، توصیه می‌شود از مصرف شل کننده‌های عضلانی خودداری کنید، زیرا این داروها می‌توانند خواب‌آلودگی ایجاد کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان کشیدگی شانه دارد. این ماده به رفع سفتی و درد ناشی از رشد بافت‌های جدید کمک می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها با بازگرداندن انعطاف‌پذیری، دامنه حرکت و قدرت به شانه آسیب‌دیده، به بیماران کمک می‌کنند تا تمرینات ملایم را انجام دهند و روند بهبودی را تسریع کنند. آن‌ها بر برنامه ورزشی بیماران نظارت می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تمرینات به صورت ایمن انجام می‌شود تا از استرس یا آسیب‌دیدگی که می‌تواند روند بهبودی را به تأخیر بیندازد، جلوگیری شود.
فیزیوتراپی به دلایل زیر برای کشیدگی شانه توصیه می‌شود:
- از صدمات بیشتر در شانه جلوگیری می‌کند
- گردش خون را برای بهبودی سریع افزایش می‌دهد
- انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد تا دامنه کامل حرکت به تدریج به حالت اول خود بازگردد
- به مدیریت درد کمک می‌کند
بیشتر بیماران مبتلا به کشیدگی خفیف تا متوسط، در مدت چند هفته بهبود می‌یابند. اگر درد شدید باشد، نیاز به یک برنامه توانبخشی فیزیوتراپی فشرده‌تر با اشکال پیشرفته ورزشی برای بهبود سریع‌تر است.
اگر از کشیدگی شانه خود غفلت کنید و درمان را به تاخیر بیندازید، شرایط بدتر می‌شود و فعالیت‌های روزانه شما را مختل می‌کند. در برخی موارد، عدم قدرت در رباط‌ها و ماهیچه‌ها می‌تواند منجر به اختلالات بافت همبند شود که باعث ایجاد مفاصل شل یا اختلالات بافت همبند می‌شود.
تمرین و کشش شانه
تمرینات منظم و کشش می‌تواند شانه شما را قوی و انعطاف‌پذیر نگه دارد. برخی از تمریناتی که به بیماران مبتلا به کشیدگی شانه کمک می‌کند شامل موارد زیر است:
- تمرینات کششی – تنش عضلانی را تسکین داده و انعطاف‌پذیری را حفظ می‌کند
- تمرینات روتاتور کاف – ماهیچه‌های روتاتور کاف را تقویت کرده و شانه را تثبیت می‌کند
پزشکان توصیه می‌کنند که بلافاصله پس از ایجاد آسیب، تمرینات درمانی را آغاز نکنیید زیرا می‌تواند باعث آسیب بیشتر شود. از این رو، انجام این تمرینات تا زمان بهبودی شانه به تأخیر می‌افتد. برخی از تمرینات را می‌توان در خانه انجام داد.
چند نکته که باید قبل از شروع تمرینات به خاطر بسپارید:
- اگر با انجام هر تمرین ورزشی درد شما بیشتر می‌شود، آن تمرین را متوقف کنید. ممکن است انجام آن حرکت برای شما خیلی زود باشد.
- هنگام انجام تمرین فرم خود را تماشا کنید. ورزش نادرست می‌تواند مشکلات شانه را ایجاد یا بدتر کند.
- گرم کنید، حتی قبل از کشش عمیق. چرخش ملایم شانه، حرکات ملایم یا حتی دوش گرفتن همه راه‌های گرم کردن ماهیچه‌های شما قبل از ورزش و کشش است.
کشش آونگ برای دامنه حرکت
- بایستید و از کمر خم شوید.
- بگذارید بازوی شما در قسمت آسیب‌دیده به طور مستقیم آویزان شود.
- گردن را شل کنید.
- بازوی خود را 20 بار به صورت دایره‌ای حرکت دهید.
- این حرکت را یک یا چند بار در روز انجام دهید.
کشش شانه بالای سر
- می‌توانید این حرکت را به دو صورت ایستاده و نشسته انجام دهید.
- انگشتان دست خود را در هم جفت کنید.
- آرنج‌های خود را خم کرده و بازوها را تا بالای سر خود بلند کنید. همچنین می‌توانید دستان خود را روی سر یا پشت آن قرار دهید.
- تیغه‌های شانه خود را به آرامی فشار دهید تا آرنج‌هایتان را به عقب ببرید.
- این حرکت حداکثر 5 تا 10 ست در روز و در هر ست 20 بار تکرار کنید.
تزریق استروئید
استروئیدها ضد التهاب‌های قدرتمندی هستند که می‌توانند به کاهش درد و التهاب در مفصل کمک کنند. درد بسیاری از بیماران با این تزریقات به مدت کوتاهی تسکین می‌یابد، اما به طور معمول درمانی ارائه نمی‌شود و ناراحتی‌ها با گذشت زمان برمی‌گردند. اثر تزریق کورتیزون به طور متوسط 2-3 ماه طول می‌کشد. هدایت سونوگرافی ممکن است در این تزریق مورد استفاده قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که تزریق استروئید به درستی در فضای کوچک مفصل AC انجام شده است. اگرچه میزان تهاجمی بودن این روش درمانی کم‌تر از جراحی است، اما تزریق‌های استروئیدی معمولاً فقط پس از ارزیابی پزشکی تجویز می‌شوند. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه می‌توانم از کشیدگی شانه جلوگیری کنم؟
اولین قدم استراحت کافی است تا بدنتان بهبود یابد و از عوامل استرس‌زای روزمره جلوگیری شود. همچنین داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیز می‌تواند بدن شما را از مواد مغذی مورد استفاده برای عملکرد مناسب غنی کند.
در صورتی که با درد شانه مواجه شده‌اید، تلاش کنید از سیگار کشیدن خودداری کنید. سیگار کشیدن ممکن است بر جریان خون به شانه و بدن تأثیرگذار باشد و باعث کاهش سرعت بهبودی شود.
آسیب حرکتی شانه ممکن است ناشی از حرکات تکراری یا ناگهانی باشد. این اتفاق می‌تواند در هنگام ورزش، تمرین، یا در نتیجه فعالیت‌های روزمره‌ای مانند دراز کشیدن برای رسیدن به چیزی در قفسه یا در حین کارهای باغبانی رخ دهد. در صورتی که دستان خود را بالای سر بلند کنید، یا اشیاء سنگین را بدون خم شدن آرنج بلند کنید، یا برای برداشتن وزنه از پاهای خود استفاده نکنید، احتمال بروز این نوع آسیب حرکتی در شانه‌ها افزایش می‌یابد.
اگر پاسچر خوبی ندارید یا شانه‌های خود را خم می‌کنید، احتمالاً به درد شانه مبتلا خواهید شد.
- هنگام خستگی یا درد ورزش نکنید. قبل از ورزش بدنتان را گرم کنید.
- برای ورزش از تجهیزات مناسب استفاده کنید تا از خود مراقبت کنید.
- برای جلوگیری از افتادن، کفش‌هایی را بپوشید که کاملا اندازه پای شما هستند و روی سطوح صاف راه بروید یا بدوید.
