بلاک عصبی روشی است که می‌تواند به مدیریت و پیشگیری از انواع مختلفی از درد کمک کند. در این روش داروهایی به بدن تزریق می‌شوند که پیام‌های درد در اعصاب مختلف را مسدود می‌کنند. این روش را می‌توان برای تسکین درد و همچنین برای از بین بردن کامل حواس به منظور انجام عمل جراحی مورد استفاده قرار داد.
انجام بلاک عصبی معمولاً کمتر از نیم ساعت زمان می‌برد. پزشک در ابتدا محل ورود سوزن را بی حس کرده و سپس با استفاده از اولتراسوند سوزن خود را به محل مورد نظر می‌رساند. زمانی که نوک سوزن به محل مناسب رسید، داروی بی حسی تزریق می‌شود. سپس بیمار مدتی استراحت کرده و مرخص می‌شود.
ممکن است افراد برای استفاده از روش بلاک عصبی به منظور تسکین درد مردد باشند. آیا ممکن است پس از انجام این عمل درد شما بیشتر شود؟ زمانی که فرد احساس درد می‌کند از هر روش بی خطری برای تسکین و از بین بردن درد خود استفاده خواهد کرد. این درد ممکن است ناشی از یک آسیب، بیماری خود ایمنی، آرتروز و یا مشکلات عصبی باشد. حل کردن مشکل اصلی در اولویت قرار خواهد داشت.
شما می‌توانید با همکاری با متخصص درد، به یک برنامه‌ی درمانی شامل بلاک عصبی برسید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی بلاک عصبی و یا برای دریافت نوبت در کلینیک دکتر کامران غفرانی می‌توانید با شماره تلفن‌های 09383103864 – 02334230013 تماس حاصل فرمایید.
درباره‌ی بلاک عصبی
بلاک عصبی با استفاده از یک سوزن و معمولاً با کمک فلوروسکوپی، اولتراسوند یا سی تی اسکن انجام می‌شود. همچنین ممکن است پزشک برای تعیین موقعیت عصب ایجاد کننده‌ی درد، از تحریک خفیف الکتریکی استفاده کند. سوزن و تصاویر راهنمایی کننده برای تزریق داروهای مسکن درد و یا ضد التهاب در اطراف یک عصب و یا گروهی از اعصاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این کار باعث بی حس شدن ناحیه و یا رفع التهاب خواهد شد. بعضاً ممکن است از مواد شیمیایی و یا عمل جراحی برای آسیب رساندن و یا بریدن عصب استفاده شود. بلاک عصبی پیام‌های درد که از اعصاب یک ناحیه‌ی خاص بدن می‌آیند را متوقف می‌کند.
انواع بلاک عصبی
انواع مختلفی از بلاک‌های عصبی وجود دارند که همگی با هدف تسکین درد بیمار انجام می‌شوند. با این حال، این کار با روش‌های مختلفی انجام می‌شود:
- تزریق به ریشه‌های عصبی برای کاهش التهاب اعصاب نخاعی انجام می‌شود. در این روش، داروها به ریشه‌ی عصبی تزریق می‌شوند تا اعصاب این مسیر را مسدود کنند.
- بلاک عصب رادیال برای مسدود کردن اعصاب دست و بازو استفاده می‌شود.
- اعصاب فمورال از ستون فقرات تا پایین پاها کشیده شده‌اند. بلاک اعصاب فمورال در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران انجام شده و ناراحتی‌های این ناحیه را کاهش می‌دهد. این بلاک‌ها با راهنمایی و کمک اولتراسوند انجام شده و بدین ترتیب پزشک می‌تواند به سرعت و با دقت بالا این تزریق را انجام دهد.
به علاوه:
- بلاک اعصاب موضعی با تزریق یک بی حس کننده‌ی موضعی به گروهی از اعصاب انجام می‌شود. تزریقات نخاعی نمونه‌ای از بلاک‌های اعصاب موضعی خواهند بود. این روش می‌تواند باعث تسکین موقتی درد شود.
- بلاک نورولیتیک برای درمان دردهای مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش پزشک از الکل یا یک عامل منجمد کننده استفاده می‌کند. این روش کاربرد معمول ندارد چرا که به مسیر عصبی آسیب وارد می‌کند و معمولاً برای عارضه‌های شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- بلاک‌های عصبی با جراحی جراح را قادر می‌سازند تا عصب‌های آسیب دیده را برداشته و یا به منظور تسکین درد، به اعصاب خاصی آسیب وارد کنند. این تکنیک اثرات دائمی داشته و برای عارضه‌های شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای بلاک عصبی
تسکین درد اصلی‌ترین علت انجام بلاک عصبی است. ولی مشکلات دیگری نیز وجود دارند که بلاک عصبی می‌تواند به رفع آن‌ها کمک کند. برای مثال این روش می‌تواند به پزشک شما در تشخیص منبع درد کمک کند.
اگر پزشک شما در حال انجام درمان طولانی مدت برای یک عارضه‌ی جدی در شماست، او می‌تواند از بلاک عصبی برای تعیین چگونگی پاسخ عوامل بی حسی استفاده کرده و نیاز بدن شما برای عوامل تسکین درد را بررسی کند.
بلاک عصبی را می‌توان برای انواع عمل‌های جراحی سبک و سنگین مورد استفاده قرار داد. برخی از افراد در اثر بریدگی‌های ایجاد شده در عمل جراحی دچار درد می‌شوند. بلاک عصبی می‌تواند به تسکین این درد کمک کند. عارضه‌هایی مثل سرطان در صورت عدم پاسخگویی داروهای دیگر، با استفاده از بلاک عصبی مورد درمان قرار می‌گیرند. برخی از داروهای مسکن باعث تهوع، استفراغ و دیگر عوارض جانبی می‌شوند. برخی از داروهای مسکن نیز کارایی لازم را نخواهند داشت. در این موارد از بلاک عصبی استفاده خواهد شد.
عارضه‌های کاندید بلاک عصبی
از بلاک‌های عصبی معمولاً برای تسکین درد در حین عمل جراحی استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از این روش برای مدیریت درد ناشی از عارضه‌های مزمن که باعث آسیب و التهاب اعصاب شده‌اند استفاده نمود.
بلاک عصبی به طور رایج برای از بین بردن درد با منشأ ستون فقرات و همچنین دردهای ناتوان کننده‌ی دست، پا، گردن و باسن استفاده می‌شود.
می‌توانید برای تسکین درد در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:
- درد زایمان
- درد پس از جراحی
- درد ناشی از سرطان
- درد آرتروز
- درد شدید صورت مثل نورالژی تری ژمینال
- کمر درد
- سردرد ازجمله میگرن و نورالژی اوکسیپیتال
- سندرم درد موضعی مزمن یا CRPS
پزشک شما می‌تواند از بلاک عصبی به عنوان ابزاری برای تشخیص علت بروز درد و منشأ آن استفاده کند. با بررسی پاسخ شده به یک بلاک عصبی موقت و تأثیر آن بر روی درد شما، پزشک می‌تواند علت درد، موقعیت آن و بهترین راه برای درمان آن را تعیین کند.
ماندگاری بلاک عصبی
میزان تسکین درد پس از انجام بلاک عصبی به روش انجام آن، موقتی یا مزمن بودن عارضه و بدن خود شما بستگی خواهد داشت. همانند بسیاری از روش‌های دیگر، تأثیر بلاک عصبی بر روی هر فرد متفاوت خواهد بود. اکثر بیماران تسکین درد به مدت چند ساعت و برخی دیگر تسکین درد به مدت چند روز را گزارش می‌دهند. برای افراد مبتلا به عارضه‌های مزمن، پزشک می‌تواند از بلاک‌هایی با ماندگاری تا یک سال استفاده کند. در برخی از موارد، پزشک از یک پمپ استفاده می‌کند که به صورت تدریجی داروی بی حسی مورد نیاز را وارد بدن بیمار می‌کند. بلاک‌های عصبی برای تسکین دردهای موقتی طراحی شده‌اند. یعنی پس از اتمام اثرات بلاک، باید میزان درد شما در منطقه کاهش یافته و دیگر نیازی به بلاک عصبی نداشته باشید.
چه کسانی نباید از بلاک عصبی استفاده کنند؟
در صورت موارد زیر ممکن است شما کاندید مناسبی برای انجام عمل بلاک عصبی نباشید:
- وجود عفونت در محل انجام تزریق
- استفاده از داروهای ضد انعقاد یا ابتلا به مشکلات انعقادی
- مشکلات عصبی قبلی در محل انجام تزریق
عوارض جانبی شایع در بلاک عصبی
همانند روش‌های دیگر برای درمان درد مزمن، عوارض جانبی ناشی از بلاک عصبی باید در نظر گرفته شوند. با وجود اینکه بلاک عصبی روشی کم تهاجمی و با عوارض جانبی کم است، برخی از عوارض شایع آن در زیر ذکر شده‌اند.
شایع‌ترین عوارض جانبی ناشی از بلاک عصبی شامل موارد زیر خواهند بود:
- درد
- بی حسی و سوزش موقتی
- درد موقتی در محل تزریق
- عفونت در محل تزریق
