اگرچه برخی از افراد ممکن است مچ دست را تنها یک استخوان تصور کنند، اما واقعیت آن است که مچ دست شامل ۱۵ استخوان و تعداد زیادی رباط است. رباط‌ها، نوارهای قوی از بافت‌های همبند هستند که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند.

کشیدگی تاندون مچ دست یک آسیب بسیار شایع است. در مچ دست، رباط‌های بسیاری وجود دارند که ممکن است کشیده یا پاره شده و باعث کشیدگی تاندون مچ دست شوند. کشیدگی تاندون مچ دست زمانی رخ می‌دهد که مچ دست به وسیله فشاری خم شود، مانند زمانی که فرد بطور ناگهانی دچار کشیدگی دست می‌شود.

آناتومی مچ دست

مچ دست از هشت استخوان کوچک در کف دست تشکیل شده است. این هشت استخوان با پنج استخوان پایینی دست (استخوان‌های متاکارپال یا کف دستی) و دو استخوان ساعد (استخوان رادیوس یا زند زبرین و استخوان اولنا) مرتبط هستند. این 15 استخوان توسط رباط‌ها و غضروف‌های بسیاری احاطه شده‌اند. حضور این غضروف‌ها و رباط‌ها باعث حرکت استخوان‌ها می‌شود و از ساییدگی و برخورد استخوان‌ها با یکدیگر جلوگیری می‌کند. رباط‌های مچ دست ممکن است به دلیل حرکت‌هایی مانند پیچش زیاد، خم شدن یا ضربه مستقیم که باعث می‌شوند مچ دست خارج از محدوده حرکت طبیعی خود قرار بگیرد، آسیب ببینند.

کشیدگی تاندون مچ دست چند درجه دارد؟

کشیدگی تاندون مچ دست از خفیف تا شدید متغیر بوده و با توجه به مقدار آسیب وارده به رباط درجه بندی می‌شود.

درجه 1

کشیدگی خفیف زمانی اتفاق می‌افتد که رباط‌ها کشیده شوند اما پاره نشوند.

درجه 2

کشیدگی متوسط زمانی اتفاق می‌افتد که رباط‌ها کمی پاره شده باشند. در کشیدگی درجه 2، دست بخشی از عملکرد خود را از دست می‌دهد.

درجه 3

این کشیدگی شدید زمانی اتفاق می‌افتد که رباط کاملا پاره شود. در کشیدگی درجه 3، آسیب وارده شدید بوده و نیاز به مراقبت پزشکی یا جراحی دارد. زمانی که رباط پاره شده و از استخوان جدا شود، ممکن است تکه کوچکی از استخوان نیز با آن جدا شود که این حالت را شکستگی جداشدگی می‌نامند.

علت دررفتن و پیچ خوردن مچ دست چیست؟

وارد شدن نیروی اضافی که باعث پیچ خوردگی مچ دست می‌شود علل بسیاری دارد اما در اکثر موارد پیچ خوردگی در اثر افتادن اتفاق می‌افتد. هر بار که فرد به زمین می‌خورد، دست‌ها به طور طبیعی باز می‌شوند تا مانع وارد شدن آسیب زیاد به دیگر قسمت‌های بدن شوند اما معمولا وزنی که روی دست‌ها می‌افتد بیشتر از میزان تحمل دست‌ها است. به همین دلیل است که قهرمانان رشته‌هایی که افتادن در آنها زیاد است معمولا دچار پیچ خوردگی دست می‌شوند. همچنین پیچ خوردگی مچ دست در وزنه برداری یا بوکس، مخصوصا در قهرمانانی که از تکنیک‌های ضعیف وزنه برداری یا مشت زنی استفاده می‌کنند، نیز دیده می‌شود. در برخی موارد نادر، پیچ خوردگی مچ دست در اثر استفاده زیاد از مچ در فعالیت‌هایی که مستلزم پیچش مچ دست برای مدتی طولانی است، ایجاد می‌شود.

چه افرادی دچار کشیدگی تاندون مچ دست می‌شوند؟

کشیدگی تاندون مچ دست در قهرمانان رشته‌هایی که سر خوردن، شیرجه و افتادن در آنها طبیعی است (مانند بیس بال، سافت بال، فوتبال) نیز بسیار دیده می‌شود.

دو مورد از ورزش‌هایی که علل بسیاری از کشیدگی‌های تاندون مچ دست در افراد هستند عبارتند از:

ژیمناستیک

حرکات و تجهیزاتی که در ژیمناستیک استفاده می‌شوند باعث شده کشیدگی تاندون مچ دست در ژیمناستیک بسیار دیده ‌شود. از آنجا که ژیمناست‌ها زمان زیادی را به صورت معکوس و روی دست‌هایشان هستند، فشار بسیاری بر مچ دست‌هایشان وارد شده و این فشار از طریق مچ دست و ساعد به سر منتقل می‌شود.

تجهیزات مخصوصی که در ژیمناستیک استفاده می‌شوند نیز باعث آسیب به مچ دست می‌شوند. برای مثال، در اثر حرکات پرشی که بر روی خرک (ویولت) انجام می‌شود ممکن است مچ دست آسیب ببیند زیرا انرژی و نیروی زیادی از اسپرینت به پیش تخته (اسپرینگ بورد) و به خرک (ویولت) منتقل می‌شود. حرکت خرک حلقه نمونه دیگری از حرکاتی است که باعث ایجاد آسیب‌های متعدد مچ دست می‌شود.

غواصی

غواصان گروه دیگری از ورزشکاران هستند که در معرض آسیب مچ قرار دارند زیرا هنگام ورود به آب، فشار زیادی بر مچ آنها وارد می‌شود. قبل از تماس با آب، غواصان آرنج‌های خود را باز کرده و آنها را در دو طرف سر قرار داده، مچ‌ها را رو به جلو کشیده و در هم قفل می‌کنند. این حالت باعث وارد آمدن فشار زیادی به مچ دست می‌شود، مخصوصا زمانی که غواص از یک تخته پرش 10 متری به درون آب شیرجه می‌زند.

علائم رگ به رگ شدن یا کشیدگی مچ دست

علائم رگ به رگ شدن یا کشیدگی مچ دست با توجه به شدت و محل آسیب متفاوت است. شایع‌ترین علائم رگ به رگ شدن یا کشیدگی مچ دست عبارتند از:

• التهاب مچ دست
• درد مچ دست در هنگام آسیب
• درد مداوم مچ دست در هنگام حرکت
• تغییر رنگ یا کبودی پوست اطراف مچ دست
• حساسیت محل آسیب دیده
• احساس فشار یا پارگی در مچ دست
• احساس گرما یا داغی در پوست اطراف مچ دست

گاهی اوقات، اگرچه آسیب مچ دست به نظر می‌رسد کمی خفیف بوده و با کمی تورم همراه است، اما ممکن است یک رباط مهم در آن پاره شده باشد و برای جلوگیری از مشکلات آینده، نیاز به جراحی داشته باشد.

علاوه بر این، گاهی اوقات ممکن است یک شکستگی پنهان (که به طور اشتباه به عنوان یک کشیدگی متوسط یا خفیف تشخیص داده می‌شود) وجود داشته باشد. اگر شکستگی به درستی درمان نشود، استخوان شکسته که در روزهای اول با درمان مناسب بهبود یافته بود، اکنون بهبود نخواهد یافت و نیاز به جراحی خواهد بود. یک نمونه بسیار شایع این نوع مشکل، شکستگی پنهان استخوان ناوی است.

در تمام کشیدگی‌ها، مخصوصا در کشیدگی‌های خفیف پزشک باید مچ آسیب دیده را معاینه کند. برای جلوگیری از درد و خشکی بلند مدت مچ دست، باید آسیب‌های مچ دست به موقع تشخیص داده شده و درمان شوند.

علائم شکستگی در برابر پیچ خوردگی

ممکن است برخی از افراد تصور کنند که میزان درد حاصل از یک آسیب با میزان آسیب ارتباط مستقیم دارد و بنابراین پیچ خوردگی درد کمتری نسبت به شکستگی دارد. اما این طرز فکر الزاما صحیح نیست. ممکن است شکستگی نیز خفیف یا بدون درد باشد و درد پیچ خوردگی بسیار شدید باشد.

دررفتگی یا شکستگی مچ دست؟

برای تشخیص شکستگی مچ دست علائم هشدار دهنده‌ای وجود دارد که عبارتند از: تغییر شکل مچ دست یا ماده استخوانی که به سمت پوست آمده و وارد پوست شده، از علائم بارز شکستگی هستند. زمانی که چنین اتفاقی بیفتد، بیمار باید فورا به پزشک مراجعه کند.

علائمی از پیچ خوردگی مچ دست که با شکستگی مشترک است عبارت اند از:

• تورم مچ دست
• کبودی مچ یا اطراف مچ دست
• درد در هنگام حرکت دادن مچ یا دست
• ضعف یا عدم توانایی در گرفتن یا برداشتن اشیا

معمولا برای تایید اینکه آیا آسیب وارده شکستگی است یا در رفتگی، باید یک تصویر رادیوگرافی تهیه‌ شده و توسط یک پزشک حاذق بررسی شود. اگر علائم آسیب به مچ دست بیش از 48 ساعت ادامه داشته باشند، بیمار باید برای تشخیص دقیق و درمان به پزشک مراجعه کند.

تشخیص دررفتگی مچ دست 

برای تشخیص در رفتگی مچ دست، پزشک سوابق پزشکی و آسیب‌های قبلی وارد شده به دست یا مچ دست را بررسی می‌کند. او سوالاتی درباره نحوه و زمان وقوع آسیب اخیر پرسیده و تمام علائم بیمار، از جمله بی‌حسی دست، را مرور می‌کند.

پزشک تمام قسمت دست و بازوی بیمار را معاینه می‌کند تا از عدم وجود آسیب‌های دیگر اطمینان حاصل کند. وجود حساسیت در برخی از قسمت‌ها نشان دهنده‌ی احتمال وجود یک استخوان شکسته در آن قسمت است.

گاهی تشخیص پارگی جزئی رباط کار دشواری است اما اگر همین پارگی جزئی با جراحی درمان نشود ممکن است باعث ناتوانی مزمن شود. باید تلاش شود تا علت درد مزمن در مچ دست به درستی تشخیص داده شود.

آزمایش‌های تصویری  

پزشک برای تشخیص کشیدگی تاندون یا دیگر آسیب‌های مچ دست، انجام برخی آزمایش‌های تصویری را برای بیمار تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:

عکس‌های رادیوگرافی : هرچند عکس‌های رادیوگرافی آسیب‌های وارده به رباط را نشان نمی‌دهند، اما نشان می‌دهند که آیا آسیب وارده به استخوان مربوط است یا خیر.

آزمایش‌های دیگر: در برخی موارد، ام آر آی، سی تی اسکن یا آرتروگرام نیز برای بیمار تجویز می‌شوند. در آرتروگرام مقداری ماده حاجب درون مفصل تزریق می‌شود. این کار باعث می‌شود مفصل و رباط‌ها واضح‌تر نشان داده شوند.

راههای درمان پیچ خوردگی و کشیدگی تاندون مچ دست

برای درمان دررفتگی یا پیچ خوردگی مچ دست روش‌های غیرجراحی مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

ورزش رگ به رگ شدن مچ دست

 پس از درمان کشیدگی تاندون مچ دست ، برای بازگشت تحرک کامل مچ، پزشک ورزش درمانی را توصیه می‌کند.

 کشش مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به پایین باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

خم کردن مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به بالا باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را 2 مرتبه به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

انحراف مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به ران دیگر باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

انحراف اولنار با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست آسیب دیده را به سمت داخل زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به پایین باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت درون و بیرون زانو خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را به سمت عقب حرکت داده و به حالت اول برگردانید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

چگونه از کشیدگی تاندون مچ دست پیشگیری کنیم؟

با اینکه کشیدگی تاندون مچ دست معمولا در اثر اتفاقات غیر منتظره رخ داده و بنابراین پیشگیری از آن کار سختی است، اما روش‌هایی برای کاهش احتمال کشیدگی تاندون وجود دارد که عبارتند از:

• همیشه در هنگام راه رفتن یا دویدن مراقب سطوح خیس و لغزنده باشید.
• سعی کنید در هنگام افتادن دست‌های خود را باز نکنید.
• حرکات تقویت کننده‌ی مچ دست انجام دهید. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند این حرکات را برای شما تجویز کند.
• یک بریس محافظ یا یک محافظ نواری پهن که مانع خم شدن بیش از حد مچ دست به سمت عقب می‌شوند بپوشید، این بریس‌ها و محافظ‌ها مخصوصا برای افرادی که مچ دست آنها اخیرا آسیب دیده یا ورزشکارانی که ورزش‌هایی همچون اسنوبورد، اسکی، اسکیت بورد و دوچرخه سواری انجام می‌دهند، مناسب است.

ورزش رگ به رگ شدن مچ دست

 پس از درمان کشیدگی تاندون مچ دست ، برای بازگشت تحرک کامل مچ، پزشک ورزش درمانی را توصیه می‌کند.

 کشش مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به پایین باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

خم کردن مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به بالا باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را 2 مرتبه به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

انحراف مچ دست با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست و مچ آسیب دیده را روبروی زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به ران دیگر باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت بالا خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را پایین آورید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

انحراف اولنار با لاستیک مقاوم 

رو به جلو نشسته و پاها را کمی از یکدیگر باز کنید. سپس ساعد خود را روی ران قرار داده و دست آسیب دیده را به سمت داخل زانو قرار دهید. یک انتهای نوار کششی را بگیرید به نحوی که کف دست رو به پایین باشد. انتهای دیگر نوار را با پای مخالف بگیرید. به آرامی مچ دست را به سمت درون و بیرون زانو خم کرده و تا 2 بشمارید. سپس به آرامی و با شمارش تا 5، مچ دست را به سمت عقب حرکت داده و به حالت اول برگردانید.

این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.

چگونه از کشیدگی تاندون مچ دست پیشگیری کنیم؟

اگرچه کشیدگی تاندون مچ دست معمولاً ناشی از اتفاقات غیرمنتظره رخ می‌دهد و به همین دلیل پیشگیری از آن ممکن است دشوار باشد، اما روش‌هایی برای کاهش احتمال کشیدگی تاندون وجود دارد که عبارتند از:

• همیشه در هنگام راه رفتن یا دویدن، از سطوح خیس و لغزنده مراقبت کنید.
• سعی کنید در صورت افتادن، دست‌هایتان را باز نکنید.
• تمرینات تقویتی برای مچ دست خود انجام دهید. یک متخصص فیزیوتراپی می‌تواند این تمرینات را برای شما تعیین کند.
• از یک بریس محافظ یا نوار پهن محافظ استفاده کنید که جلوی خم شدن بیش از حد مچ دست به سمت عقب را می‌گیرد. این نوع بریس‌ها و محافظ‌ها، به ویژه برای افرادی که مچ دست آنها اخیراً آسیب دیده است یا ورزشکارانی که در ورزش‌هایی مانند اسنوبورد، اسکی، اسکیت بورد و دوچرخه‌سواری فعالیت می‌کنند، مناسب هستند.