تخصصیهای درد آموزشهای ویژهای در ارزیابی، تشخیص، درمان و پیشگیری از انواع مختلف درد دارند. این پزشکان نه تنها شرایط درد را تشخیص میدهند، بلکه درمان مناسب را هماهنگ میکنند و مراقبت مداوم از بیماران درد را به عهده میگیرند. آنها اغلب با بیمارانی که به مدت سه ماه یا بیشتر علائم درد مزمن دارند، همکاری میکنند.
متخصصان درد، فهم بهتری از فیزیولوژی درد دارند و از طریق آزمایشهای تخصصی برای تشخیص و درمان شرایط پیچیده درد استفاده میکنند. این افراد مدیریت دردها را در بخشهای مختلف بدن با استفاده از داروها و روشهای درمانی مناسب انجام میدهند. اگرچه داروهای افیونی ممکن است برخی از نوعهای درد را تسکین دهند، اما آنها نباید به عنوان درمان اولیه استفاده شوند. روشهای کم تهاجم مانند بلوک عصبی، تزریق ستون فقرات، فیزیوتراپی و درمانهای غیر افیونی، راهحلهایی هستند که به افراد امکان بازگشت به فعالیتهای روزمره خود را میدهند. این روشها، از مداخلات جراحی گسترده جلوگیری میکنند و به بیماران کمک میکنند تا بهبودی بیشتری را تجربه کنند.
متخصص درد یک برنامه درمانی برای تسکین، کاهش یا مدیریت درد تهیه میکند. پزشک درد به بیماران کمک میکند بدون جراحی و یا اعتماد زیاد به دارو سریعاً به کارهای روزمره خود برگردند. در بسیاری از موارد، متخصص درد، مراقبت را با تیمی از متخصصان هماهنگ میکند تا تمام نیازهای بیمار را برآورده کند.
جهت کسب دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت در مطب دکتر کامران غفرانی میتوانید با شماره تلفنهای 02188866619 –02188866629 تماس حاصل فرمایید.
در چه صورت باید به متخصص درد مراجعه کرد
اکثر مردم حداقل نوعی از درد را در زندگی خود تحمل میکنند، و گاهی اوقات چالش برانگیز است که میدانند آیا دردی که از آن رنج میبرند مستلزم مراجعه به پزشک است. غالباً درد و درد ناشی از طیف وسیعی از عوامل موقتی است و با گذشت زمان خود به خود برطرف میشود. اما همیشه اینطور نیست. بسیاری از اوقات، افرادی که از درد مزمن رنج میبرند، و مدت طولانی است که با این درد زندگی کرده اند، متوجه نمیشوند که میتوانند از یک برنامه درمان مدیریت درد بهره مند شوند. چگونه میفهمید که دردی را که تجربه می کنید نیاز به توجه به مدیریت درد دارد؟
در اینجا پنج علامت و شرایطی وجود دارد که باید یک متخصص درد مراجعه کنید:
اگر درد با یک حرکت خاص ادامه یابد
اگر به نظر میرسد چیزی که درد شما پس از مدت کوتاهی بهبود پیدا نمیکند، ملاقات با یک متخصص درد دقیقاً همان چیزی است که شما نیاز دارید. یکی از اولین اقداماتی که متخصص درد انجام میدهد، تلاش برای تعیین دقیق محل ایجاد درد یا انسداد ریشه عصب است. هنگامی که متخصص درد اطلاعات کافی در مورد آنچه در داخل بدن شما اتفاق میافتد جمع آوری میکند، پزشک میتواند یک دوره درمانی سفارشی برای تسکین درد شما ایجاد کند.
اگر برای انجام حرکات روزمره تلاش میکنید و یا انجام آنها برایتان دشوار است
در بعضی موارد، به طور طبیع، درد با گذشت زمان کاهش مییابد. اگر متوجه شدید که درد شما کاهش نمییابد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. غیرمترقبه است که یک آسیب دیدگی دامنه حرکتی طبیعی را برای مدتی کاهش دهد. اما درد ناتوان کننده طولانی مدت که مانع از انجام فعالیتهای روزمره بدون مبارزه میشود طبیعی نیست و باید بررسی شود.
انتشار درد یا احساسات عجیب و غریب
متخصصین درد اغلب به بیماران میگویند اگر درد شروع به تابش در اندام یا کل بدن شما میکند، این نشانه آن است که باید به یک متخصص درد مراجعه کنید. اما تابش تنها علامتی نیست که باید به دنبال آن بروید هم بی حسی و هم مور مور شدن بیانگر موارد جدی بالقوه ای است که باید در کلینیک درد مطرح شوند. این احساسات عجیب و غریب و درد میتواند نشان دهد که در آن ممکن است یک عصب آسیب دیده باشد یا بیمار فتق دیسک داشته باشد. تشخیص دقیق به متخصص درد اجازه میدهد تا یک برنامه درمان مدیریت درد را برای تسکین این ناراحتی ایجاد کند.
وابستگی به دارو
برخی از بیماران به کلینیک مراجعه میکنند و میگویند که با موفقیت توانستند درد خود را از طریق دارو کنترل کنند. اما اتکا به داروهای ضد درد فقط برای گذراندن روز سالم نیست. عوارض جانبی این داروها در صورت استفاده طولانی مدت میتواند حتی به بدن و کیفیت زندگی آسیب برساند. در کلینیکهای کنترل درد، متخصص درد طیف گسترده ای از گزینههای درمانی را ارائه میدهد که عوارض جانبی آن بسیار کمتر از اکثر داروها است.
عدم توانایی در خواب راحت شبانه
درد در درجات مختلفی وجود دارد و البته باید دیدگاه هر فرد در مورد درد را نیز اثبات کرد. با این حال، متخصص درد هر نوع دردی را که مانع از خوابیدن شما میشود، شدید تلقی میکند، زیرا این کمبود خواب میتواند اثر دومینو بر سلامتی شما داشته باشد. آیا درد شب هنگام، شما را بیدار نگه میدارد؟ آیا هر ساعت شما را از خواب بیدار میکند؟ وقت آن است که به متخصص درد مراجعه شود.
شما یک آسیب دیدگی را تجربه میکنید
یکی از رایجترین شکایاتی که متخصصین میشنوند این است که بیماران پس از آسیب دیدگی که منجر به مسائل اضافی شده است، برای جستجوی درمان پزشکی طولانی مدت منتظر ماندهاند. دیدن یک متخصص درد آموزش دیده که علت را ارزیابی کرده و برنامه درمانی را تعیین میکند امری حیاتی است
وقتی گزینه دیگری را برای جراحی تهاجمی ترجیح میدهید
اگر شما درد شدیدی را تجربه کرده اید اما از جراحی وحشت دارید، متخصص درد ممکن است بتواند گزینه ای را پیدا کند که به همان اندازه موثر باشد اما خطر، ناراحتی یا درد آن کمتر از جراحی باشد.
شرایطی که متخصص درد درمان میکند چیست؟
آسیبها و شرایط رایجی که توسط پزشکان درد قابل ارزیابی، تشخیص و درمان هستند عبارتند از:
- آرتروز
- کمر درد مزمن یا گردن
- درد مزمن در عضلات یا مفاصل (زانو، شانه و مفصل ران)
- سندرم درد قسمتهای پیچیده بدن
- بیماری دژنراتیو دیسک
- فیبرومیالژیا
- سردرد
- دیسک های فتق شده
- کشیدگی یا کشیدگی عضلات
- آرتروز
- پوکی استخوان
- سیاتیک
- تاندونیت
- سفتی، تورم یا حساسیت مفصل
- درد جراحی
- درد سرطان
- درد زونا
اولین مراجعه به متخصص درد
درک علت درد اولین مرحله از درمان درد است. در برخی موارد، علت درد ممکن است آشکار باشد، مانند شکستگی ستون فقرات. اما در موارد درد مزمن، ممکن است بیش از یک علت وجود داشته باشد که تشخیص آن دشوار میکند. متخصص درد بر اساس سابقه پزشکی بیمار و همچنین ارزیابی جسمانی و عصبی، تلاش میکند تا به درک بهتری از وضعیت درد برسد.
در جلسه اول، متخصص درد با بیمار ملاقات کرده و با مشکل خاص دردی که دارد آشنا میشود. به طور کلی، روش آر اف رادیوفرکانسی (RF) که در اینجا مورد بحث قرار میگیرد، به طور کلی بی خطر است. با این حال، همانند سایر روشهای درمانی، خطرات، عوارض جانبی و احتمال وقوع مشکلات وجود دارد. خطرات و عوارض ممکن است به وابستگی به منطقه و ناحیهای که درمان میشود، متفاوت باشند. هر زمانی که تزریق از طریق پوست انجام میشود، خطر عفونت وجود دارد. به همین دلیل، شرایط استریل در استفاده از این نوع روشها رعایت میشود. عبور سوزنها از طریق پوست و بافتهای نرم ممکن است منجر به درد شود. همچنین، اعصاب ممکن است نزدیک عروق خونی یا سایر اعصاب قرار داشته باشند که میتواند باعث آسیب دیدگی پتانسیلی شوند. در قرار دادن سوزنهای با فرکانس رادیویی، دقت بسیار بالا مدنظر است، اما همچنان خطر وقوع عوارض نادر وجود دارد. پزشک شما قبل از انجام اقدامات، درباره تمام خطرات و عوارض پتانسیلی با شما مشاوره خواهد کرد.
غالباً قبل از اولین ویزیت به بیمار یک پرسشنامه داده میشود که سوالات مفصلی راجع به درد میپرسد. همچنین ممکن است از بیمار خواسته شود هرگونه تصویربرداری (اشعه ایکس، اسکن CAT و اسکن MRI یا آزمایشات دیگر را که انجام داده است، به همراه داشته باشد. سایر مواردی که در اولین ویزیت شما با متخصص درد بررسی میشود عبارتند از:
- جزئیات علائم، عوامل تحریک کننده و شدت درد.
- لیستی از هر دارویی که در حال حاضر مصرف میکنید.
- لیستی از درمانهای تسکین درد که امتحان کرده اید.
- اطلاعاتی در مورد آنچه درد را بدتر میکند و چه عواملی باعث تسکین میشود.
پزشک درد با گوش دلسوز به نگرانیهای شما گوش میدهد و یک برنامه مدیریت درد را فراهم میکند.
علاوه بر معاینه فیزیکی، پزشک درد همچنین ممکن است تستهای تشخیصی زیر را انجام دهد:
- یک معاینه عصبی برای ارزیابی تواناییهای حسی (حسی) و حرکتی (عملکردی) بیمار شامل رفلکس، تعادل، توانایی راه رفتن، قدرت و توان عضلانی.
- رادیوگرافی یا عکسبرداری برای آشکار کردن وضعیت ساختارهای استخوانی بدن. نتایج ممکن است حاکی از آزمایش بیشتر باشد.
- سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) مطالعه تصویربرداری 3 بعدی است که همچنین استخوان و بافت نرم را ارزیابی میکند.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی MRI یک ابزار تصویربرداری قدرتمند است که برای ارزیابی اسکلت عضلانی مفید است زیرا جزئیات استخوانها و بافتهای نرم را ارائه میدهد.
- اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون PET تغییرات بافت را در سطح سلولی اندازه گیری میکند. آزمایشی که هنگامی که سرطان علت مشکوک درد است استفاده میشود.
- دیسکوگرافی به پزشک اجازه میدهد تا دیسک بین مهره ای یا دیسکها را به عنوان یک منبع درد احتمالی ارزیابی کند. این آزمون یکپارچگی ساختاری دیسکها را ارزیابی میکند و ممکن است برای تکثیر درد کمر یا پا استفاده شود.
- ابزارهای الکترودیاگنوستیک شامل مطالعه هدایت عصبNCS و الکترومیوگرافی EMG است. معمولاً هر دو آزمایش انجام میشود، اگرچه ممکن است NCS بدون EMG انجام شود.
متخصصین درد چه درمانهایی ارائه میدهند؟
متخصصان درد انواع مختلفی از درمان را ارائه میدهند که میتواند درد شما را کاهش دهد و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
دارو
داروهای بدون نسخه، مانند استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) و داروهای قویتر مانند مواد افیونی، ممکن است به کاهش درد شما کمک کنند. سایر داروها نیز میتوانند به شما کمک کنند، از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج و استروئیدها. پزشک شما ممکن است ترکیبی از داروها را برای رفع جنبههای مختلف درد شما پیشنهاد دهد. از آنجا که برخی از این داروها مانند مواد افیونی ممکن است اعتیاد آور باشند و سایر داروها میتوانند عوارض جانبی ایجاد کنند یا با یکدیگر تداخل داشته باشند، مهم است که یک متخصص واجد شرایط داروی درد، برنامه دارویی شما را مدیریت کند.
تزریق درمانی
تزریق درمانی میتواند به کاهش درد در ستون فقرات، مفاصل، و کمر و گردن کمک کند. بسته به درد شما، پزشکان بسیار ماهر میتوانند تزریق اپیدورال، تزریق استروئید و تزریق نقطه ماشه را انجام دهند.
بلوک عصبی
بلوک عصبی با تزریق بی حسی موضعی یا داروی کاهش دهنده درد در گروهی از اعصاب ایجاد کننده درد ایجاد میشود. بلوکهای عصبی برای به حداقل رساندن درد در اندام یا ناحیه خاصی از بدن طراحی شده اند و میتوانند شامل بلوکهای پس سری و عصب سه قلو، بلوکهای بین دنده ای، بلوک های اینگوینال، استخوان ران جانبی، گانگلیون ستاره ای و شبکههای گردن باشند.
بلوک سمپاتیک
بلوک سمپاتیک تزریق ماده بی حسی موضعی در بافت عصبی سمپاتیک است که در کمر و در طرفین ستون فقرات واقع شده است. این بلوک ممکن است درد، تورم، تغییر رنگ و تعریق در اندام تحتانی را کاهش دهد و همچنین میتواند تحرک را بهبود بخشد. بلوکهای سمپاتیک شامل بلوکهای گانگلیا، سمپاتیک کمر، شبکه سلیاک و شبکههای هیپوگاستریک هستند.
تحریک نخاع
تحریک نخاع درد مزمن عصبی را درمان میکند و با استفاده از یک دستگاه پزشکی قابل کاشت حاصل میشود.
ضربه الکتریکی تولید شده توسط دستگاه احساس سوزن سوزن شدن ایجاد میکند که درک درد را تغییر میدهد. این دستگاه در فضای اپیدورال بیمار کاشته میشود و از طریق مهار سیم به یک مولد نبض متصل میشود که در شکم یا باسن گذاشته میشود.
رادیو فرکانس درمانی
رادیو فرکانس برای درمان درد مزمن در مناطق مختلف بدن استفاده میشود و تسکین درد با دوام بیشتری را ایجاد میکند.
در رادیو فرکانس درمانی از یک دستگاه تخصصی برای قطع جریان عصبی به صورت نیمه دائمی استفاده میشود. اعصاب معمولاً برای شش تا نه ماه مسدود میشوند، اما ممکن است کوتاهتر از 3 ماه یا طولانیتر از18 ماه باشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به خوبی در درمان برخی از انواع دردها مؤثر باشد. تمرینات فیزیوتراپی به تقویت و گسترش عضلات کمک کرده و در عین حال درد را کاهش میدهند. متخصص درد میتواند با متخصص طب فیزیکی، جراح ارتوپدی یا متخصص فیزیوتراپی همکاری کند تا یک برنامه فیزیوتراپی مناسب را تجویز کنند.
علاوه بر تمرینات فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی، تکنیکهای مدالیته فیزیوتراپی، ماساژ درمانی و درمان دستی نیز میتوانند به طور مؤثری در کاهش درد مورد استفاده قرار بگیرند. تمرینات و حرکات اصلاحی بهبود قوام و انعطاف عضلات، بهبود تعادل و بهینهسازی حرکت بدن را تسهیل میکنند. علاوه بر این، تکنیکهای مدالیته فیزیوتراپی میتوانند در تقویت کنترل حرکتی و کاهش تنش عضلانی موثر باشند.
ماساژ درمانی و درمان دستی نیز میتوانند به عنوان روشهای تکمیلی در درمان درد استفاده شوند. این تکنیکها با استفاده از فشار، لمس و حرکات خاص، بهبود گردش خون، کاهش التهاب و تسکین درد را تسهیل میکنند.
مهم است که برنامه فیزیوتراپی به طور دقیق بر اساس نوع و شدت درد و وضعیت بیمار تنظیم شود. همکاری با متخصصان مختلف میتواند بهترین نتایج را در بهبود سلامتی و کاهش درد فراهم کند.
تغییر سبک زندگی
با سلامتی هرچه بیشتر میتوانید به کنترل درد خود کمک کنید. اگر سیگار میکشید، کمک بگیرید تا بتوانید آن را ترک کنید. سعی کنید وزن مناسبی داشته باشید تا از فشار روحی ناشی از اضافه وزن بر مفصل ران و زانو جلوگیری کنید. تغذیه مناسب مهم است و ورزش اغلب میتواند درد را تسکین داده یا از آن جلوگیری کند.