آرتروز شانه یک بیماری مزمن است که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد می‌گذارد. افراد مبتلا به آرتروز شانه ممکن است درد و سفتی در مفصل شانه خود تجربه کنند. علائم دیگر شامل محدودیت در حرکت شانه، قوزکی شانه، و صدای خرد شدن در مفصل شانه می‌باشد.
علت اصلی آرتروز شانه هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما عواملی می‌توانند موجب بروز این بیماری شوند. عوامل خطر شامل سن بالا، سابقه آسیب مکرر به شانه، فعالیت‌های خطرناک یا تکراری، ژنتیک و چاقی می‌باشد. همچنین برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی مانند آرتریت روماتوئید، دیابت و آسیب عمده به شانه نیز می‌توانند عوامل خطر برای آرتروز شانه باشند.
علائم آرتروز شانه
مهم ترین نشانه های آرتروز شانه از این قرارند:
- حساس شدن مفصل شانه در برابر فشار خفیف یا لمس
- کاهش دامنه حرکتی دست‌ها از ناحیه شانه
- زمانی که شما شانه‌تان را حرکت می‌دهید گاهاً صدای تق از آن بلند می‌شود.
- دردهایی که در بخش تیغه شانه تجربه می‌کنید به نواحی بالایی گردن نیز گسترش می‌یابد.
- احساس درد زمانی که دست‌تان را به سمت پشت بدن و یا کمر می‌برید.
- احساس درد و خشک شدن نواحی شانه و تیغه شانه
- گاهاً درد آنقدر شدید است که حتی افراد از خواب بیدار می‌شوند.
- التهاب و تورم در شانه
چه دلایلی باعث بروز آرتروز شانه می‌شوند؟
برخی از بیماری‌ها وجود دارند که می‌توانند روی شانه تأثیر بگذارند.
استئوآرتریت: رایج‌ترین شکل آرتروز است، استئوآرتریت یک بیماری مزمن است که با تخریب غضروف انتهای استخوان‌ها یعنی جایی که استخوان‌ها به شکل مفصل به هم می‌رسند، مشخص می‌شود. این تخریب باعث سایش استخوان‌ها روی هم می‌شود که باعث سفتی، درد و کاهش حرکت در مفصل می‌شود. درگیری استخوانی، می‌تواند در اطراف مفصل ایجاد می‌شود. در شانه، آرتروز اغلب پس از یک آسیب رخ می‌دهد.
روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید): روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یک بیماری التهابی مزمن در مفاصل است و هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن که به طور معمول ما را از عفونت محافظت می‌کند- به اشتباه به سینوویوم که یک غشا نازک است که مفاصل را به هم وصل می‌کند، حمله می‌کند. درنتیجه می‌تواند آسیب مفاصل، درد، تورم، التهاب، از دست دادن عملکرد و ناتوانی را به همراه داشته باشد. آرتریت روماتوئید به‌صورت متقارن است. این بدان معناست که اگر یک شانه تحت تأثیر قرار بگیرد، به احتمال زیاد شانه دیگر نیز درگیر خواهد شد.
آرتروز نوجوانان: آرتریت نوجوانان نامی است که برای توصیف آرتریت زمانی که قبل از سن ۱۶ سالگی آغاز می‌شود، در نظر گرفته شده است. انواع مختلفی از آرتریت نوجوانان وجود دارد که می‌تواند باعث درد، تورم و به طور بالقوه تخریب شانه شود.
نقرس: نقرس شکلی از آرتروز است که زمانی که با افزایش اسید اوریک که یک ماده زائد در گردش خون بدن است، رخ می‌دهد. به عنوان بلورهای اوره، مونوسدیم سوزنی شکل در بسیاری از بافت‌های بدن از جمله مفاصل رسوب می‌کند. برای بسیاری از مردم، اولین علامت بیماری نقرس درد سخت و تورم در انگشت شست پا – اغلب پس از یک آسیب، مانند بیماری یا آسیب‌دیدگی رخ می‌دهد. حملات بعدی ممکن است در مفاصل دیگر، به طور معمول پا، مچ پا، دست، مچ دست، آرنج و زانو رخ دهد. این بیماری در مفاصل شانه کمتر شایع است، اما امکان رخ دادن آن وجود دارد.
آرتروز واکنشی: آرتریت واکنشی شکل مزمن آرتروز است که اغلب به دنبال عفونت تناسلی، ادراری یا دستگاه گوارش رخ می‌دهد است. ویژگی‌های آرتریت واکنشی شامل التهاب و تورم مفاصل، چشم‌ها و ساختارهای دستگاه گوارش و یا دستگاه ادراری تناسلی، مانند روده، کلیه یا مثانه می‌شود. اگر چه مچ پا، زانو و مفاصل پا، اغلب اولین مفاصل آسیب‌دیده از آرتریت واکنشی هستند، اما این بیماری می‌تواند شانه را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
لوپوس: لوپوس یک بیماری مزمن خود ایمن است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی تشکیل می‌دهد که به بافت‌های سالم، از جمله مفاصل، پوست، قلب، ریه‌ها و کلیه‌ها حمله می‌کند. مفاصل دورتر از بدن، مانند مفاصل دست و پا معمولاً بیشتر توسط لوپوس تحت تأثیر قرار می‌گیرند. با این حال، التهاب ماهیچه‌ای که اغلب با بیماری لوپوس همراه هست، معمولاً شانه و همچنین عضلات گردن، لگن، ران و بازوها را دربر می‌گیرد.
آرتریت عفونی: به این بیماری آرتریت سپتیک نیز گفته می‌شود؛ آرتریت عفونی اشاره به آرتریتی دارد که با یک عفونت در مفصل ایجاد می‌شود. آرتریت عفونی اغلب توسط باکتری‌هایی که از طریق جریان خون در میان مفصل پخش می‌شوند، ایجاد می‌شود. گاهی اوقات هم توسط ویروس‌ها و قارچ‌ها ایجاد می‌شود. آرتریت عفونی می‌تواند شانه را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت عدم درمان، این عفونت می‌تواند به تخریب مفصل منجر شود.
بیماری‌های دیگر. گاهی اوقات درد در شانه‌ها ممکن است به عوامل خارج از مفصل مربوط باشد. علل درد شانه مثل سنگ کیسه صفرا، آبسه کبد، آنژین یا حمله قلبی و یا حتی یک بارداری نابجا متفاوت است. اگر شما یک درد غیرمعمول در شانه خود احساس کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را پیدا کند.
درمان
آرتروز یک بیماری مزمن (طولانی‌مدت) است. هیچ درمانی برای بهبود کامل آرتروز وجود ندارد، اما درمان‌های متفاوتی برای مدیریت علائم این بیماری در دسترس هستند. مدیریت طولانی‌مدت این بیماری شامل موارد زیر است:
- نشانه‌های مدیریت، مانند درد، سفتی و تورم
- بهبود تحرک مفاصل و انعطاف‌پذیری
- حفظ وزن مناسب
- ورزش کافی
فعالیت فیزیکی
یکی از مفیدترین راه‌هایی که برای مدیریت استئوآرتریت یا آرتروز مفاصل یا ساییدگی مفاصل انجام می‌گیرد، فعالیت فیزیکی و حرکت است. زمانی که مفاصل صدمه دیده باشد -در حالی که ممکن است فکر کردن به ورزش هم سخت باشد- فعالیت و حرکات فیزیکی نقش مهمی در درمان دارد. مطالعات نشان می‌دهد که با انجام فعالیت‌های ساده مانند پیاده‌روی در اطراف محله و یا انجام یک کار سرگرم‌کننده و یا کلاس ورزش آسان می‌توانید به کاهش درد و کمک به حفظ (و یا رسیدن به) وزن سالم کمک کنید.
تمرینات تقویتی
تمرینات تقویت عضلات اطراف مفاصل شانه که تحت تأثیر OA یا آرتروز مفاصل قرار گرفتند، با کاهش بار بر روی آن مفاصل و کاهش درد همراه خواهد بود. محدوده حرکتی ورزش به حفظ و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل و کاهش سفتی آن‌ها کمک می‌کند. ورزش‌های هوازی به بهبود سطح استقامت و انرژی و همچنین کاهش وزن اضافی کمک می‌کند.
کشش
کشش آهسته و آرام مفاصل شانه ممکن است انعطاف‌پذیری را بهبود بخشد و سفتی و درد را کاهش دهد. ورزش‌هایی از قبیل یوگا و تای چی راه‌های خوبی برای مدیریت سفتی عضلات و مفاصل است.
دارو
داروهای پزشکی مثل قرص، شربت، کرم یا لوسیون برای آرتروز شانه استفاده می‌شوند و یا آن‌ها را به مفصل شانه تزریق می‌کنند. این داروها عبارت‌اند از:
مسکن یا ضد درد
این داروها مسکن درد هستند و شامل استامینوفن، مخدرها (مواد مخدر) و یک مخدر غیرمعمول به نام ترامادول هستند و بدون نسخه و یا با نسخه پزشک در دسترس هستند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
این داروها معروف‌ترین داروهایی هستند که برای کاهش التهاب و درد مرتبط با آن استفاده می‌شود. NSAID ها شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب هستند. آن‌ها بدون نسخه و یا با نسخه پزشک در دسترس هستند.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها، داروهای ضدالتهابی قوی هستند. آن‌ها از طریق دهان استفاده می‌شوند و یا به‌طور مستقیم به مفصل شانه تزریق می‌شوند.
اسید هیالورونیک
اسید هیالورونیک به طور طبیعی در مایع مفصلی وجود دارد و نقش یک کمک‌فنر و روان کننده را بر عهده دارد. با این حال، به نظر می‌رسد این اسید در افراد مبتلا به آرتروز از بین می‌رود.
درمان فیزیکی و حرفه‌ای
درمانگران فیزیکی و حرفه‌ای می‌توانند طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی برای کنترل درد از جمله موارد زیر را ارائه کنند:
- راه‌های استفاده درست از مفاصل
- درمان گرم و سرد
- طیف وسیعی از تمرینات حرکتی و انعطاف‌پذیری
- دستگاه‌های کمکیر
جراحی
جراحی مفصل شانه می‌تواند مفصل به‌شدت آسیب‌دیده را تعمیر (درمان یا بهبود) و یا جایگزین کند. زمانی که یک بیمار واجد شرایط جراح ارتوپدی به یک پزشک مراجعه می‌کند، پزشک این روش درمانی را برایش انجام می‌دهد.
آیا می‌توان از آرتریت شانه پیشگیری کرد؟
به طور کلی می‌توان با رعایت موارد زی، احتمال ابتلا به آرتروز را کاهش داد:
- اجتناب از مصرف تنباکو: اگر از تنباکو استفاده می‌کنید، پزشک شما نکاتی را برای ترک سیگار به شما خواهد گفت.
- انجام ورزش‌های سبک و بدون وزنه
- حفظ وزن مناسب
- داشتن یک رژیم غذایی سالم، مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای
- کاهش خطر آسیب‌های مفصلی با اجتناب از انجام فعالیت‌هایی که شانه شما را در معرض آسیب قرار می‌دهد.
همچنین به خاطر داشته باشید که با مشاهده اولین علائم به پزشک مراجعه کنید. اگر عارضه شانه شما زود تشخیص داده شود، می‌توانید راه‌هایی برای کاهش درد، تغییر یا اجتناب از انجام برخی فعالیت‌ها و کاهش آسیب یاد بگیرید.
