تزریق ترانسفورامینال به منظور تسکین درد ناشی از سیاتیک، دیسک کمر یا مشکلات دیگر در منطقه پایین کمر، پاها و ساق پا میتواند مفید باشد. در بدن شما، عصبهایی وجود دارند که از نخاع آغاز شده و به پاها میرسند. زمانی که ریشه یکی از این عصبها (نقطه پایانی عصب و نزدیکترین نقطه به نخاع) به دلیل آسیب دیدگی دیسک یا مشکلات دیگر تحریک شده و التهاب میگیرد، دردی که از منطقه کمر شروع شده و به سمت ساق پا و پایین پا گسترش مییابد، به وجود میآید. تزریق استروئید ممکن است به کاهش این درد و التهاب کمک کند. این داروها در منطقه کمر و در فضای بین استخوانهای فقرات و نخاع تزریق میشوند.
دیسک کمر
استخوانهای ستون فقرات به وسیله دیسکهای کوچکی که مانند ضربهگیر عمل کرده و باعث انعطافپذیری ستون فقران میشوند از هم جدا میگردند. زمانی که دیسکها آسیب میبینند ممکن است دچار بیرونزدگی و فتق شوند. به این بیماری، فتق دیسک، لغزش دیسک یا پارگی دیسک گفته میشود. در این حالت دیسک بر عصبها فشار وارد کرده و باعث بروز درد، بیحسی یا ضعف در قسمتهایی میشود که تحت کنترل آن عصب هستند. غالباً دیسکهای قسمتهای پایین کمر دچار بیرونزدگی و فتق میشوند.
علت ابتلا به دیسک کمر
فرسایش و پارگی دیسک که به آن تحلیل دیسک نیز گفته میشود یکی از علل شایع ابتلا به فتق دیسک است. با افزایش سن، دیسکها در کمر، مایعاتی که باعث انعطافپذیری آنها میشوند را از دست میدهند. قسمت خارجی دیسک ممکن است دچار ترکخوردگی یا پارگیهای جزئی شود. ژل ضخیم درون دیسک ممکن است از این ترکها بیرون آمده و باعث بیرونزدگی دیسک شوند. این عارضه ممکن است در صورتی که کمر شما دچار آسیبدیدگی شود نیز اتفاق بیفتد. آسیبدیدگی ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
• اعمال فشار ناگهانی شدید در قسمت پایین کمر. گاهی اوقات یک حرکت چرخشی ناگهانی یا حتی عطسه پرفشار ممکن است باعث بیرونزدگی دیسک شود.
• فعالیتهایی که به طور مکرر انجام میشوند ممکن است بر پایین کمر فشار وارد کنند مانند بلند کردن اجسام به طرز اشتباه، در معرض لرزش بودن به مدت طولانی و آسیبدیدگیهای ورزشی
عواملی که احتمال ابتلا به دیسک کمر را افزایش میدهند
برخی از عواملی که احتمال ابتلا به دیسک کمر را افزایش میدهند قابل تغییر هستند و برخی دیگر را نمیتوان تغییر داد و کنترل کرد. برخی از این عوامل عبارتند از:
• افزایش سن
• مرد بودن
• سابقه آسیبدیدگی کمر، فتق دیسک یا انجام عمل جراحی کمر در گذشته
• شغل و فعالیتهای شما شامل:
• نشستن به مدت طولانی
• بلند کردن یا کشیدن اجسام سنگین
• خم شدن یا چرخش مکرر کمر
• فشار فیزیکی شدید
• حرکات مکرر
• قرار گرفتن در معرض لرزشهای مکرر (مانند رانندگی)
• ورزش نکردن به طور منظم، انجام ورزشهای سنگین در بلند مدت، شروع تمرینات ورزشی سنگین پس از این که مدتی بیتحرک و بدون فعالیت بودهاید
• استعمال دخانیات. نیکوتین و مواد سمی دیگر ناشی از استعمال دخانیات باعث میشوند که دیسکها نتوانند مواد غذایی را از خون جذب کنند و احتمال آسیبدیدگی آنها افزایش مییابد. استعمال دخانیات همچنین باعث افزایش حساسیت شما نسبت به درد میشود.
• اضافه وزن داشتن. داشتن اضافه وزن (به خصوص در ناحیه شکم) ممکن است باعث افزاش فشار بر پایین کمر شود، البته این موضوع هنوز اثبات نشده است. اضافه وزن همچنین به معنی این است که وضعیت فیزیکی بدن شما به دلیل ضعیفتر شدن عضلات و کاهش انعطافپذیری مناسب نیست.
علائم دیسک کمر
اگر دیسک بیرون زده بر عصب فشار وارد نکند ممکن است شما درد کمی در کمر خود داشته باشید یا اصلاً دردی احساس نکنید. فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به دیسک کمر، علائم شدید و آزاردهندهای را تجربه میکنند. زمانی که بیرونزدگی دیسک بر عصب فشار وارد کند، علائم زیر ممکن است به وجود آیند:
• دردی که از سمت باسن شروع شده و به سمت پا، مچ پا و پایین پا کشیده میشود زیرا فشار بر عصب واگ وارد میشود.
• احساس گزگز (درد و سوزن سوزنی شدن) یا بیحسی در یک پا ممکن است از باسن یا پشت زانو شروع شده و به سمت رانها، مچ پا یا روی پاها کشیده شود.
• ضعف در برخی عضلات یک یا هر دو پا
• دید در جلوی ران
• درد شدید در عمق عضلات و اسپاسم عضلانی
تشخیص دیسک کمر
پزشک سوابق پزشکی شما را بررسی کرده و شما را تحت معاینه قرار میدهد. اگر احتمال فتق دیسک وجود داشته باشد ممکن است نیاز به انجام آزمایشها و تستهای دیگر نیز باشد. اگر پزشک به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد یا اگر اقدامات درمانی انجام شده در چهار هفته گذشته مؤثر واقع نشدند شما باید ام آر آی یا سی تی اسکن انجام دهید. معمولاً عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس مفید نیست و نیازی به انجام آن وجود ندارد اما اگر بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی نشاندهنده ابتلا به بیماریهای جدیتر و خطرناکتر (مانند تومور، عفونت، شکستگی یا آسیبدیدگی شدید عصب) باشد، پزشک ممکن است دستور عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس را بدهد. آزمایشهای دیگر مانند آزمایش خون نیز ممکن است برای رد احتمال ابتلا به بیماریهای دیگر انجام شوند. تستها و آزمایشهای زیر معمولاً به اندازهام آر آی یا سی تی اسکن انجام نمیشوند اما به هر حال ممکن است پزشک دستور انجام آنها را برای به دست آوردن اطلاعت بیشتر بدهد:
• الکترومیوگرام و مطالعات عصب ممکن است در برخی موارد و برای افرادی که علائم فشار مستمر بر ریشه عصب دارند انجام شود.
• میلوگرام در صورتی که شما ام آر آی نداشته باشید یا اگر نتایج ام آر آی واضح نباشند انجام میشود.
• دیسکوگرافی به تشخیص مشکلات دیسک کمک میکند اما به ندرت انجام میشود.
• بلاک یا انسداد عصبی ننشان میدهد که کدام عصب باعث بروز مشکل شده است.
درمان دیسک کمر با تزریق ترانسفورمینال
تزریق ترانسفورمینال یک روش کم تهاجمی است که میتواند کمردرد ناشی از دیسک را کاهش دهد، بنابراین بیماران نیازی به جراحی باز ندارند.
آیا تزریق ترانسفورمینال برای من مناسب است؟
تزریق ترانسفورمینال در صورتی که درد کمر یا درد پای شما بیش از چهار هفته طول کشیده باشد یا تشدید شده باشد یا روشهای درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی مؤثر واقع نشوند انجام میشود.
تزریقهای استروئید اپیدورال ترانسفورمینال نباید در موارد زیر انجام شود:
• در افرادی که نسبت به بیهوشی موضعی، استروئیدها یا مواد کنتراست حساسیت و آلرژی دارند.
• بیمارانی که به عفونتهای باکتریایی سیستمی یا موضعی مبتلا هستند.
• بیماران باردار
• بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی
• بیمارانی که از تومور یا عفونت در ستون فقرات رنج میبرند
• نارسایی کنترل نشده قلب و دیابت کنترل نشده
• زمانی که احتمال بروز خطرات ناشی از مصرف برخی داروها (آسپیرین، داروهای ضد انعقاد خن / رقیقکننده خون) بیش از مزایای تزریق اپیدورال وجود داشته باشد.
آماده شدن برای تزریق ترانسفورمینال دیسک کمر
مصرف برخی داروها باید قبل از انجام این فرایند متوقف شود.
برخی از داروهایی که باید از مصرف آنها قبل از تزریق ترانسفورمینال اجتناب کنید، عبارتند از:
• آگرنوکس (دیپیرامدامول)
• آسپیرین
• کومادین (وارفارین)
• افینت (پراسوگرل)
• فراگمین (دالتپارین)
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• رقیقکنندههای گیاهی خون
• هپارین
• الکوئیس (آپیگزابان)
• لونوکس (انوگزاپارین)
• پلاویکس (کلوپیدوگرل)
• پراداگزا (دایبگاتران)
• تیکلید (تیکلوپیدین)
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن، موترین، ناپروکسن، آدویل، نابومتون، دیکلوفناک، اتودولاک، ایندومتاسین، کتوراولاک، ملاگزیکام، پیروکسیکام، کتوپروفن، اوگزاپروزن) در دوران بارداری توصیه نمیشود.
اگر تب داشته باشید، در حال درمان با آنتیبیوتیک باشید، به هرگونه بیماری مبتلا باشید یا در چهار هفته گذشته بستری شده باشید، باید این اطلاعات را به پزشک خود اطلاع دهید. برای انجام این فرآیند، باید در روز مورد نظر در وضعیت سلامتی خوبی قرار داشته باشید و استفاده از آنتیبیوتیک را قطع کرده باشید. همچنین، در حین انجام این فرآیند، نباید باردار باشید. شب قبل از تزریق در ستون فقرات، آزمایش ادرار بارداری را انجام داده و نتایج آن را قبل از عمل به پرستار ارائه دهید.
توجه داشته باشید که قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس (که در فرآیندهای مرتبط با ستون فقرات استفاده میشود) میتواند منجر به بروز نقصهای مادرزادی و احتمالاً سقط جنین شود. اگر شک دارید، بهتر است انجام این فرآیند را تا زمانی که به بارداری خود اطمینان حاصل کنید، لغو کنید.
روز انجام فرایند
• لطفاً دوش بگیرید، پوست خود را با صابونهای معمولی بشورید و از لوسیونها و کرمهای پوست در ناحیه تزریق استفاده نکنید. یک لباس تیره و گشاد بپوشید.
• 30 دقیقه قبل از انجام فرایند در محل مطب حاضر شوید و یک نفر را نیز همراه خود بیاورید که بتواند پس از انجام تزریق شما را به منزل برساند. عمل تزریق کمتر از 30 دقیقه طول میکشد و کل زمانی که شما باید در مطب باشید کمتر از 90 دقیقه است.
• لیستی از داروهایی که مصرف میکنید و آلرژیها و حساسیتهای خود همراه داشته باشید. لطفاً اگر شما به مواد کنتراست، لیدوئین یا لاتکس حساسیت و آلرژی دارید به پزشک اطلاع دهید
• آخرین عکسهایی که به روش ام آر آی و سی تی اسکن گرفتهاید را همراه با گزارش آنها با خود بیاورید.
• از دو ساعت قبل از حضور در مطب نباید چیزی بخورید یا بیاشامید. افراد مبتلا به دیابت باید غذای سبک بخورند.
• پس از پذیرش، یک دستبند هویتی که نام شما و آلرژیهای شما روی آن نوشته شده دور مچ دست شما بسته میشود. یک پرستار داروهای شما را آماده کرده و از شما سؤالاتی میپرسد. سپس وی شما را در آخرین مرحله برای انجام فرایند تزریق آماده میکند. در صورت لزوم و اگر اولین مرتبه است که تحت تزریق اپیدورال قرار میگیرید ممکن است یک خط وریدی به شما وصل شود.
• در موارد نادر از داروهای آرامبخش خوراکی برای کاهش اضطراب ناشی از فرایند استفاده میشود. استفاده از این داروها ممکن است باعث کاهش سرعت انجام کل فرایند شود. این داروها باید یک ساعت قبل ا انجام عمل مصرف شوند و شما باید حتماً یک نفر را همراه خود بیاورید تا بتواند رانندگی کند.
روش انجام تزریق ترانسفورمینال برای درمان دیسک کمر
• شما باید لباس خود را عوض کنید و همراه با پرستار به سمت محل درمان بروید. قبل از انجام فرایند باید یک رضایتنامه را خوانده و امضا کنید. از شما خاسته میشود که روی شکم بخوابید.
• دستگاه اندازهگیری دائمی فشار خون و ضربان قلب روی انگشت یا بازوی شما قرار داده میشود. هر تجهیز پزشکی ممکن است صدا داشته باشد (صدای بوق، الارم) و شما نباید نگران این صداها باشید.
• پزشک با کارکنان اتاق عمل صحبت میکنند و دستوراتی را برای انجام به آنها میدهد. پزشک شما را مرحله به مرحله برای انجام این فرایند راهنمایی میکند.
• پس از اتمام زمان فرایند، پوست شما با محلولی سرد، کاغذ استریلیزه که روی پوست شما قرار داده میشود ضدعفونی میشود.
• زمانی که پزشک آماده باشد، دستگاه اشعه ایکس روی ستون فقرات شما قرار میگیرد تا ناحیه هدف مشخص شود.
• روی پوست علامتگذاری شده و بیحس میشود (ممکن است شما احساس سوزش کمی در هر نقطه داشته باشید). احساس فشار یا گرفتگی عضلانی در هنگامی که سوزن در ناحیه درمان فرو میرود طبیعی و عادی است.
• زمانی که سوزن در هدف رادیوگرافیکی قرار میگیرد، مقدار کمی ماده کنتراست برای تأیید محل قطعی سوزن تزریق شده و سپس داروی استروئیدی تزریق خواهد شد. ممکن است شما در ستون فقرات به طور موقتی و گذار فشار را احساس کنید.
• زمانی که فرایند به طور کامل انجام شد، سوزن برداشته شده و پوست تمیز و پانسمان میشود. سپس شما به اتاق ریکاروی منتقل میشوید تا تحت نظارت قرار گیرید.
بلافاصله پس از انجام تزریق
• شما به مدت 15 تا 45 دقیقه تحت نظر قرار میگیرید.
• اگر خط وریدی به شما وصل شده باشد، برداشته میشود.
• 2 تا 3 هفته پس از تزریق دوباره به پزشک مراجعه کرده و گزارش دردهای خود را ارائه دهید
• به مدت 24 ساعت پس از انجام تزریق نباید رانندگی کنید یا با ماشینآلات کار کنید.
• اگر به شما داروهای آرامبخش داده شده تا 24 ساعت پس از تزریق نباید کارهای مالی یا نصمیم گیریهای مهم انجام دهید تا اثر این داروها از بین بروند.
• تا 24 ساعت پس از انجام این فرایند نباید فعالیتهای سنگین انجام دهید.
• شما میتوانید دوش بگیرید اما تا 24 ساعت نباید در وان یا زیر آب بروید.
• 24 ساعت پس از انجام فرایند، پانسمان خود را باز کنید. اگر قرمزی شدید یا علائم وجود عفونت مانند گرما یا چرک در محل تزریق دیدید باید با پزشک تماس بگیرید.
• شما میتوانید رژیم غذایی عادی خود را دنبال کرده و داروهای خود را مطابق برنامههای قبلی مصرف کنید.
• قند خون افراد مبتلا به دیابت باید به مدت 3 روز و هر روز 3 مرتبه اندازهگیری شود.
• ضعف ناگهانی
• تنگی نفس یا حالت خفقان پس از انجام فرایند
• تب بیش از 38 درجه تا 5 روز پس از انجام تزریق
• قرمز شدن مستمر پوست و افزایش درد موضعی یا چرک در محل تزریق
• واکنشهای آلرژیک احتمالی تا 5 روز پس از تزریق
• سر دردی که بهبود نمییابد
• افزاش شدید درد که با استفاده از یخ روی محل تزریق، مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی یا مسکنها تسکین نمییابد یا دردی که با تب همراه است.
• ضعف در پاها، صورت یا بازوها که پس از تزریق ایجاد شده باشد
• بیاختیاری ادرار و روده که پس از تزریق ایجاد شده باشد.
عوارض تزریق ترانسفورمینال
تزریق استروئید اپیدورال کمری همراه با برخی خطرات احتمالی است. برخی از خطرات احتمالی ناشی از تزریق ترانسفورمینال شامل موارد زیر میشوند:
- واکنشهای آلرژیک: برخی افراد ممکن است بلافاصله پس از تزریق یا در مدت زمانی پس از آن به داروها آلرژی داشته باشند.
- عفونت: خطر عفونت در محل تزریق وجود دارد که میتواند باعث مشکلات جدی شود.
- خونریزی: خونریزی در نقاط تزریق نیز ممکن است رخ دهد و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.
- آسیب دیدگی نخاع یا عصب: در صورت عمل نادرست یا غیرمطلوب، ممکن است نخاع یا عصبها آسیب ببینند.
- دورال پانکچر: تزریق ترانسفورمینال ممکن است باعث تخلیه مایع مغزی (دورال پانکچر) شود که ممکن است عوارض جانبی و مشکلات سیستم عصبی را به همراه داشته باشد.
- افزایش موقتی درد: در برخی موارد، پس از تزریق استروئید، درد موقتی افزایش یافته و نیاز به مداخله بیشتر داشته باشد.
- افزایش سطح قند خون: تزریق استروئید ممکن است به موقت افزایش سطح قند خون منجر شود، به ویژه در افراد دیابتی.
- لکههای واژینال موقتی: برخی افراد ممکن است پس از تزریق استروئید، لکههای واژینال موقتی را تجربه کنند.
- قرمز شدن موقتی رنگ صورت: برخی افراد ممکن است پس از تزریق، قرمزی و تغییر رنگ موقتی در صورت خود را تجربه کنند.
- آسیب دیدگی عروق ستون فقرات یا جذب عروقی استروئید: در صورت عمل نادرست، عروق ستون فقرات ممکن است آسیب ببینند یا استروئید به صورت غیرمطلوب در عروق جذب شود.
مهم است که در صورت نیاز به تزریق استروئید اپیدورال کمری، با یک پزشک متخصص مشورت کنید و خطرات و مزایای آن را به طور دقیق ارزیابی کنید.