بعضی از جراحان به طور گسترده آموزش دریافت کردهاند که چگونه عملهای جراحی میکروسکوپی را بر روی ستون فقرات انجام دهند. این جراحان با استفاده از یک تکنولوژی پیشرفته و ابزارهای ویژه، با ایجاد یک برش کوچک، عمل جراحی کم تهاجمی را برای ترمیم مشکلات کمر و ستون فقرات انجام میدهند.
جراحی میکروسکوپی ترکیبی از تکنیکهای کم تهاجمی با استفاده از میکروسکوپهای جراحی بسیار قدرتمند و حساس است. این فناوری پیشرفته به جراحان ارتوپدی این امکان را میدهد که با دقت بسیار بالا به نواحی ظریف و کوچکترین مناطق ستون فقرات دسترسی پیدا کنند.
جراحی میکروسکوپی ستون فقرات چیست؟
در صورت ابتلا به فتق دیسک بینمهرهای- هنگامی که فیبروز آنالوس (حلقه سخت خارجی دیسک) پاره شده و نوکلئوس پولپوزوس (هسته ژله مانند مرکز دیسک) به بیرون نشت کند و باعث وارد شدن فشار به ریشه عصبی مجاور یا فشرده شدن آن شود- ممکن است درد در ناحیه کمر (ستون فقرات ناحیه لومبار) و پاها و علائم دیگری را تجربه کنید.
میکرودیسککتومی عمل جراحی است که شامل استفاده از میکروسکوپ جراحی و تکنیکهای میکرو جراحی برای دسترسی به ستون فقرات و درمان آن است. در این عمل استفاده از میکروسکوپ، امکان بزرگنمایی و روشنایی کافی، امکان تشریح ناحیه تحت عمل را فراهم میکند. در این جراحی فقط بخشی از دیسک برآمده که باعث وارد شدن فشار به ریشه عصبی مجاور میشود، برداشته میگردد. اصطلاح دیسککتومی از کلمات لاتین discus (جسم یا صفحه مسطح دایرهای شکل) و ectomy (برداشتن) گرفته شده است.
مقایسه عمل جراحی میکروسکوپی و آندوسکوپی
اگرچه هر دو روش جراحی آندوسکوپی و میکروسکوپی دارای حداقل تهاجم هستند؛ روش میکروسکوپی مزایایی دارد که نمیتوان در عملهای آندوسکوپی به آن دست یافت. در عمل جراحی آندوسکوپی، جراح ساختارهای داخلی ستون فقرات را از طریق آندوسکوپ مشاهده میکند- آندوسکوپ یک لوله کوچک حاوی یک دوربین است که از طریق یک برش، داخل ناحیه جراحی قرار میگیرد و از ناحیه سه بعدی تحت جراحی، یک تصویر دو بعدی روی مانیتور میاندازد و منجر به دید نسبی جراح میشود.
جراحی میکروسکوپی ستون فقرات با استفاده از میکروسکوپهای بسیار قدرتمندی انجام میشود که دید آنها به دامنه دوربین آندوسکوپی محدود نمیشود؛ در نتیجه ضمن به حداقل رساندن اختلال در بافت نرم، میدان دید بیشتری برای جراح فراهم میکند. علاوه بر این، این تکنولوژی امکان دید سه بعدی پیشرفته از ناحیه تحت جراحی را برای جراح فراهم میکند تا درمان ایمنتر و موثرتری برای مشکلات نخاعی شما به ارمغان بیاورد. برای برخی عملهای جراحی آندوسکوپی که درمان رایجتری هستند و در درمان دیسک کمر استاندارد طلایی دارند، نسبت به جراحی میکروسکوپی، عارضه و پیچیدگی بیشتری در نظر گرفته میشود.
مزایای عمل میکروسکوپی دیسک کمر
اگر از برامدگی دیسک کمر یا دیسک فتق رنج میبرید، ممکن است عمل جراحی میکرودیسککتومی برای شما گزینه مناسبی باشد. جراحان در یک عمل میکرودیسککتومی با حداقل تهاجم، از ابزارهای جمع کننده خاص و میکروسکوپهای جراحی، برای جمع کردن فتق دیسک و کاهش فشار بر ریشههای عصبی یا نخاع استفاده میکنند. با برشهای کوچک و برداشتهای کمتر دیسک، جراحان میتوانند جراحی سرپایی را در کمتر از یک ساعت انجام دهند. عمل جراحی میکرودیسککتومی دوره نقاهت کوتاهتر، زمان بهبودی سریعتر، کاهش میزان از دست رفتگی خون و حداقل میزان زخم و درد پس از عمل را به همراه دارد. مزایای بالقوه این نوع از عمل جراحی در مقایسه با عملهای جراحی باز، به دلیل کاهش آسیبدیدگی عضلات و بافتهای نرم، شامل موارد زیر میباشد:
- نتایج بهتر از نظر زیبایی، به دلیل برش کوچکتر پوست (گاهی اوقات به کوچکی چند میلیمتر)
- خونریزی کمتر پس از عمل جراحی
- کاهش خطر آسیب عضلانی – از آنجا که در این نوع از عمل جراحی به حداقل برش عضلات احتیاج است و گاهی اوقات هیچ احتیاجی به برش عضلات نیست.
- کاهش خطر عفونت و درد پس از عمل
- بهبود سریعتر پس از عمل جراحی و حداقل نیاز به توان یابی
- کاهش نیاز به مصرف داروهای مسکن پس از عمل جراحی
علاوه بر این برخی از جراحان، عمل جراحی میکروسکوپی را به عنوان یک عمل سرپایی انجام میدهند و تنها از بیحسی موضعی استفاده میکنند که در این صورت خطر واکنش جانبی به بیهوشی عمومی کمتر میشود.
آیا من کاندیدای مناسبی برای جراحی میکروسکوپی هستم؟
قبل از عمل جراحی، یک تیم متشکل از متخصصان مختلف از جمله متخصصان ارتوپدی، وقت میگذارند تا درباره شرایط و گزینههای درمانی موجود به شما اطلاعات دهند. آنها برنامههای درمانی مختلف را با همکاری هر بیمار به طور مشترک تهیه می کنند. پزشکان ابتدا روشهای درمانی غیر جراحی را به شما توصیه میکنند. بسیاری از افراد با یک برنامه درمانی ترکیبی متشکل از داروهای تجویز شده بدون نسخه، تزریقات ستون فقرات و فیزیوتراپی، از دردهای ستون فقرات و کمردرد رهایی پیدا میکنند.
در صورتی که درمانهای غیر جراحی نتوانند تسکین درد کافی برای بیمار فراهم کنند، جراحی میکروسکوپی یا کم تهاجمی نیز میتواند یک گزینه درمانی باشد. همه مشکلات مربوط به کمر و ستون فقرات با استفاده از جراحی میکروسکوپی با موفقیت درمان نمیشوند.
برخی از مشکلات وجود دارند که برای درمان بهتر، به عمل جراحی باز ستون فقرات نیاز دارند. مشکلاتی که میتوان آنها را با استفاده از عملهای جراحی میکروسکوپی ستون فقرات درمان کرد، عبارتند از:
- بیماری دیسک دژنراتیو
- برآمدگی دیسک
- تنگی کانال نخاعی ناحیه لومبار ستون فقرات
- ناهنجاریهای ستون فقرات مانند اسکولیوز
- عفونت ستون فقرات
- بیثباتی ستون فقرات از جمله اسپوندیلوزیس
- شکستگیهای فشاری مهرهها
- تومورهای ستون فقرات
جراحی ستون فقرات با حداقل تهاجم چگونه عمل میکند؟
از آنجا که اعصاب نخاعی، مهرهها و دیسکها در اعماق بدن قرار دارند، برای هر گونه دسترسی به ناحیه ستون فقرات، به حرکت دادن بافت عضلانی و خارج کردن آنها از مسیر جراحی احتیاج است. به طور کلی این کار با استفاده از یک برش کوچک و ابزارهای هدایت کننده یا دوربینهای تصویربرداری میکروسکوپی که از طریق این برشها کار خود را انجام میدهند، راحتتر میشود. ابزارهای برداشتن بافت در این نوع از جراحی، ابزارهای ریز مناسبی مانند متههای الماسی، ابزار رانژور، اولتراسوند، لیزرها و نسل جدیدی از فناوریهای لیزر هستند.
در جراحی MIS میتوان از چندین تکنیک برای به حداقل رساندن آسیب دیدگی استفاده کرد. در اینجا تعدادی از رایجترین تکنیکهای مورد استفاده ذکر شده است:
استفاده از رترکتور لولهای
در این تکنیک، به جای برش مستقیم عضلات، از اتساع تدریجی بافت نرم استفاده میشود. جراح با استفاده از لولههایی، عضلات را کنار میزند و آنها را در همان جا نگه میدارد تا بتواند کار خود را انجام دهد، بدون اینکه ناحیه تحت جراحی را به طور کامل باز کند. در برخی موارد، پزشک میتواند از آندوسکوپ یا میکروسکوپی که در انتهای لوله قرار دارد، برای کمک به انجام عمل جراحی استفاده کند، با استفاده از استراتژی دسترسی حداقلی.
بعد از اتمام عمل جراحی، رتراکتور لولهای برداشته میشود و به بافتهای کنار زده شده اجازه میدهد تا به موقعیت اولیه خود بازگردند. اندازه برش مورد استفاده در این روش بستگی به گستردگی و نوع عمل جراحی دارد و ممکن است متغیر باشد.
قرار دادن پیچ و میله از طریق پوست
گاهی اوقات ممکن است لازم باشد بسته به شرایط بیمار، برای تثبیت ستون فقرات یا بیحرکت کردن آن از ابزارهایی مانند میلهها و پیچها استفاده شود تا فرایند جوش خوردن استخوانهای ستون فقرات تسهیل شود. روشهای قدیمی برای قرار دادن پیچها، مستلزم برداشتن گسترده عضلات و سایر بافتها از سطح ستون فقرات است.
با این حال معمولاً اصطلاح «قرار دادن از طریق پوست» به معنای قرار دادن میلهها و پیچها از طریق برشهای نسبتاً کوچکی روی سطح پوست، بدون برش یا ایجاد شکاف روی عضله زیرین است. سیمهای راهنما با کمک تصاویر اشعه ایکس درون پوست قرار میگیرند و در راستای مسیرهای مطلوب برای قرار گرفتن پیچها به ستون فقرات متصل میشوند. سپس پیچها روی سیمهای راهنما قرار میگیرند و مسیر سیمها را دنبال میکنند. این پیچها دارای اکستندرهای موقتی هستند که به خارج از پوست میرسند و پس از کمک کردن به هدایت عبور میلهها برای اتصال و محکم شدن پیچها، برداشته میشوند. ابزارهای مربوط به ستون فقرات با استفاده از ناوبری و رباتیک ستون فقرات، با ایمنی و دقت بیشتری نصب میشوند.
مسیرهای دسترسی جانبی مستقیم
در برخی موارد، به ویژه مواردی که شامل درگیری ستون فقرات ناحیه لومبار هستند، دسترسی به ستون فقرات از طرفین جانبی بدن، منجر به کاهش درد میشود؛ زیرا در این نواحی، بافتهای ماهیچهای محدود هستند. این روش معمولاً با دراز کشیدن بیمار روی یکی از طرفین بدن خود انجام میشود. سپس یک جمع کننده لولهای در یک طرف ستون فقرات قرار میگیرد تا دسترسی به دیسکها و استخوانهای ستون فقرات را امکان پذیر کند.
روش دسترسی توراکوسکوپی
ممکن است بسته به شرایط بیمار، لازم باشد دسترسی از طریق قسمتهای جلوی ستون فقرات، یعنی از طریق قفسه سینه و نواحی که توسط قلب و ریهها احاطه شدهاند، انجام شود. روشهای جراحی سنتی معمولاً شامل باز کردن قفسه سینه از طریق برشهای بزرگ هستند که ممکن است حتی به برداشتن یک یا چندین دنده احتیاج داشته باشند. با این حال در روشهای جدید، جراحی میکروسکوپی از طریق چندین برش کوچک انجام میشود که با استفاده از آنها پورتها و دوربینهای کاری وارد بدن شده و جراحی را راحتتر میکنند.
نقاهت
جراح شما پس از عمل، یک برنامه درمانی/ورزشی ارائه میدهد که به شما کمک میکند تا در سریعترین زمان ممکن به زندگی طبیعی خود بازگردید. مدت زمانی که شما نیاز به بستری در بیمارستان دارید، بستگی به برنامه درمانی شما دارد. اغلب، شما میتوانید در روز عمل جراحی از بستر خارج شده و در بیمارستان راه بروید. عمل جراحی میکرودیسککتومی ناحیه لومبار ستون فقرات، معمولاً به صورت سرپایی انجام میشود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان در طول شب نیست.
در هنگام مطالعه این مقاله، لطفاً به خاطر داشته باشید که تمامی روشهای درمانی و نتایج آنها، بین بیماران متفاوت و متغیر است. لطفاً برای دریافت لیست کامل علائم، هشدارها، اقدامات احتیاطی، عوارض جانبی، نتایج بالینی و سایر اطلاعات پزشکی مهم، با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات
عمل جراحی یاد شده نیز مانند هر روش جراحی دیگری، هر قدر هم که کم تهاجم و جزئی باشد، خطرات خاصی را به همراه دارد. این خطرات شامل موارد زیر هستند:
- واکنش جانبی احتمالی نسبت به ماده بیهوشی مورد استفاده
- خونریزی غیر منتظره در طول عمل جراحی
- عفونتهای موضعی؛ هر چند ناحیه برش کوچک باشد
و در نهایت اگر چه این مورد غیر معمول است، اما همیشه احتمال اندکی وجود دارد که جراحی اولیه MIS با شکست مواجه شود و به عمل ثانویه یا عمل جراحی باز احتیاج باشد.
چگونه میتوان جراح مناسبی را انتخاب کرد؟
انتخاب عمل جراحی میکروسکوپی، به جای عمل جراحی آندوسکوپی ستون فقرات به این معنا است که موثرترین تکنیک موجود برای اصلاح مشکلات ستون فقرات شما انتخاب شده است. اما چطور میتوان جراح مناسبی را برای انجام عمل جراحی خود انتخاب کرد؟ در اینجا چندین سوال وجود دارد که باید از جراحان احتمالی خود بپرسید تا در شناسایی بهترین پزشک برای این کار به شما کمک کند:
- «آیا شما مجاز به انجام جراحی ستون فقرات هستید؟» داشتن گواهینامه معتبر به شما نشان میدهد که پزشک شما آموزشهای لازم برای انجام عملهای جراحی ستون فقرات را دریافت کرده و از تجربه کافی برخوردار است.
- «چند عمل جراحی را انجام دادهاید؟» به سراغ کسانی بروید که سابقه انجام چندین عمل ستون فقرات میکروسکوپی را دارند.
- «خطرات و عوارض جانبی عمل جراحی من کدامند؟» یک پزشک دارای تخصص میتواند درباره تمام خطرات و عوارض احتمالی عمل جراحی MISS به شما اطلاعات دهد.
- «جهت آماده شدن برای عمل جراحی باید چه کار کنم؟» مطمئناً پزشک شما میتواند با استفاده از تغییرات سبک زندگی مانند ورزش کردن، تغییرات رژیم غذایی و ترک سیگار، راههایی را برای بهبود نتایج و کاهش احتمال بروز عوارض جانبی به شما توصیه کند.
- «نتایج بهبودی من چگونه خواهند بود؟» جراح شما نه تنها باید عمل جراحی شما را انجام دهد؛ بلکه باید با ارائه یک برنامه جامع در طول دوره نقاهت، شما را راهنمایی کند. این برنامه باید شامل انجام جراحی در یک مرکز جراحی پیشرفته، معرفی فیزیوتراپیستهای واجد شرایط برای توان یابی شما و گزینههای درمانی باشند که شما را به سبک زندگی فعال خود بازگرداند.
اگر زمان آن فرا رسیده است که برای کاهش درد مزمن کمر خود عمل جراحی را در نظر بگیرید، اطمینان حاصل کنید که این کار را از طریق موثرترین روش جراحی، یک جراح واجد شرایط و یک مرکز جراحی پیشرفته و مناسب انجام دهید تا دوره نقاهت راحتتری را سپری نمایید.