افرادی که با درد مزمن مواجه هستند، معمولاً به دنبال روش‌هایی هستند که به کاهش درد آنها کمک کند. برخی از این روش‌ها، مانند درمان دارویی، به سرعت درد را کاهش می‌دهند، اما علت اصلی درد را از بین نمی‌برند. از سوی دیگر، به دلیل عوارض جانبی مرتبط با مصرف برخی داروها، تعداد زیادی از افراد به دنبال روش‌های جایگزین درمانی هستند. یکی از روش‌های نوین درمان درد مزمن، اولتراسوند تراپی است. متخصصان فیزیوتراپی و کاردرمانی از اولتراسوند تراپی به منظور کاهش درد و بهبود فرآیند ترمیم بافت استفاده می‌کنند. اولتراسوند تراپی قادر به برطرف کردن انواع مختلف درد نیست، اما نتایج قابل قبولی در کاهش درد برای انواع بیماران به ارمغان می‌آورد. برخی از اختلالاتی که اولتراسوند تراپی بهبود آنها را تسهیل می‌کند، شامل التهاب بورس، سندروم تونل کارپال، گرفتگی عضو، ستئوآرتریت و موارد مشابه است.

تفاوت اولتراسوند تشخیصی و درمانی چیست؟

به احتمال زیاد کلمه اولتراسوند به گوش شما خورده است اما جالب است بدانید که اولتراسوند هم جنبه تشخیصی دارد و هم جنبه درمانی. با توجه به آن که انواع مختلفی از اولتراسوند وجود دارد سر در گم شدن شما مسئله کاملاً طبیعی می‌باشد. در بخش زیر به ارائه اطلاعات لازم در خصوص اولتراسوند تشخیصی و اولتراسوند درمانی می‌پردازیم.

اولتراسوند تشخیصی

پزشک برای آنکه بتواند به ارزیابی اعضای زیر سطح پوست بپردازد درخواست انجام سونوگرافی تشخیصی را خواهد داد. سونوگرافی تشخیصی از امواج صدا که فرکانس بالایی دارند به منظور تهیه تصاویر از نقاط خاص بدن استفاده می‌کند. بارزترین نمونه کاربرد سونوگرافی تشخیصی در دوران بارداری می‌باشد که پزشک از آن برای مشاهده جنین استفاده می‌کند. سونوگرافی تشخیصی برای درد مزمن نیز دارای چنین کاربردی می‌باشد. می‌‌توان از سونوگرافی تشخیصی برای مشخص کردن علت بروز درد لگن، تشخیص تومورهایی که باعث بروز درد شده اند یا ارزیابی سایر ناهنجاری‌های ساختاری که بیمار را دچار درد مزمن نموده اند استفاده کرد.

اولتراسوند تراپی

اولتراسوند تراپی معمولاً به عنوان یک روش برای درمان درد استفاده قرار می‌گیرد. متخصص فیزیوتراپی از اولتراسوند تراپی به عنوان روشی برای انتقال گرما و ایجاد ارتعاش استفاده می‌کند. متخصص فیزیوتراپی با توجه به شرایط بیمار و مزمن بودن درد از اولتراسوند گرمایی یا ارتعاشی استفاده می‌نماید. معمولاً از اولتراسوند تراپی به عنوان تنها روش موجود برای درمان درد مزمن استفاده نمی‌شود اما در کنار سایر روش‌های درمانی نتایج بسیار خوبی را به وجود خواهد آورد.

کدام روش برای شما بهتر است؟

انتخاب نوع اولتراسوند مورد نیاز شما با توجه به شرایط خاصی که دارید و تمرکز پزشک بر فرآیند درمانی تشخیص مشخص می‌گردد. در صورتی که پزشک بخواهد علت بروز درد شما را مشخص نماید درخواست انجام اولتراسوند تشخیصی را خواهد داد که با توجه به نظر پزشک می‌‌توان آن را در کلینیک، بیمارستان یا مطب انجام داد. در صورتی که پزشک علت درد شما را مشخص کرده است درخواست انجام اولتراسوند درمانی را خواهد داد که معمولاً توسط متخصص فیزیوتراپی انجام می‌شود. اولتراسوند تراپی یک روش درمان سرپایی است که اگر شما در بیمارستان بستری شده باشید می‌توانید به کلینیک تخصصی بیمارستان مراجعه کنید. حتی اگر پزشک درخواست انجام اولتراسوند تراپی را داشته باشد ممکن است به فیزیوتراپی نیز نیاز داشته باشید تا در کنار اولتراسوند تراپی به انجام حرکات ورزشی و کششی بپردازید و نتایج مطلوبی را به دست بیاورید.

انواع اولتراسوند تراپی

اگر شما با درد مزمن مواجه هستید، مطمئناً می‌دانید که بهترین روش درمانی یک روش چندتکنیکی است که از ترکیب تکنیک‌های مختلف استفاده می‌کند. عموماً پزشکان برای درمان درد مزمن از داروها استفاده می‌کنند، اما استفاده طولانی‌مدت از این داروها ممکن است منجر به عوارض جانبی خاصی مانند مشکلات کلیوی یا زخم معده شود. حتی مصرف برخی از داروهای مسکن قوی ممکن است منجر به وابستگی بیمار به آنها شود. از طرف دیگر، مصرف داروهای مسکن فقط به تسکین درد کمک می‌کند و علت اصلی درد را برطرف نمی‌کند.

از طرف دیگر، روش‌های درمانی مختلفی مانند اولتراسوند تراپی به درمان علت اصلی درد می‌پردازند و در عین حال درد را کاهش می‌دهند. حتی اگر نیاز به مصرف داروهای مسکن داشته باشید، سایر روش‌های درمانی می‌توانند به شما کمک کنند تا نیاز شما به داروی مسکن کاهش یابد. به علاوه، روش‌های ریلکسیشن نیز می‌توانند بهبود درد مزمن را تسریع کنند.

معمولاً اولتراسوند تراپی توسط متخصص فیزیوتراپی و به‌ عنوان یک روش برای کنترل درد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولتراسوند تراپی به دو دسته تقسیم می‌‌شود که عبارتند از اولتراسوند گرمایی و مکانیکی. هر دو روش از انرژی صدا برای نفوذ به درون بافت‌های بدن استفاده می‌کنند. در این روش پزشک قسمت سر دستگاه را روی ناحیه مورد نظر قرار می‌دهد و آن را به حرکت در می‌آورد تا امواج صدا به درون بدن نفوذ کنند. تفاوت اولتراسوند گرمایی و مکانیکی به میزان نفوذ آنها به درون بافت‌های بدن ارتباط دارد. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند با توجه به شرایط شما از یک یا هر دو روش بهره بگیرد. اولتراسوند تراپی برای درد مزمن به عنوان تنها روش درمانی مورد استفاده قرار نمی‌‌گیرد بلکه پزشک از روش‌های دیگری نیز استفاده خواهد کرد.

اولتراسوند گرمایی

این نوع اولتراسوند تراپی به ارسال گرما به درون بافت‌های بدن می‌پردازد. در این روش گرما با نفوذ به درون بدن به ترمیم بافت نرم کمک می‌کند. متخصص فیزیوتراپی از اولتراسوند گرمایی به‌ منظور درمان گرفتگی عضله که به کمک روش‌های درمانی موجود و در فاصله زمانی مشخص بهبود پیدا نکرده است استفاده خواهد کرد. اولتراسوند تراپی می‌تواند به تسکین علائم مرتبط با گرفتگی و رگ به رگ شدگی کمک کند. تحقیقی که در این رابطه بر روی بیماران مبتلا به آرتروز زانو انجام شده است نشان داده که اولتراسوند تراپی می‌تواند به کاهش درد به ویژه در هنگام شب و بهبود عملکرد بیمار کمک کند.

اولتراسوند مکانیکی

اولتراسوند مکانیکی به ایجاد ارتعاشات کوچک در بافت‌های نرم بدن می‌پردازد که این امر به کاهش تورم، التهاب و کاهش انواع مختلف درد کمک خواهد کرد. اولتراسوند مکانیکی مانند اولتراسوند گرمایی با نفوذ به درون بافت‌های بدن به ترمیم آنها کمک خواهد کرد. متخصص فیزیوتراپی از اولتراسوند مکانیکی به منظور رفع بافت اسکار در عضله یا رباط استفاده می‌کند. معمولاً از اولتراسوند مکانیکی برای درمان اختلالاتی که باعث به وجود آمدن بافت اسکار شده است استفاده می‌گردد.

مزایای اولتراسوند تراپی چیست؟

• سرعت ترمیم را افزایش می‌دهد.
• به ترمیم بافت کمک می‌کند.
• به انتقال گرما به عضلات آسیب دیده کمک می‌کند.
• باعث افزایش گردش خون می‌شود.
• سرعت تخریب بافت اسکار را افزایش می‌‌دهد.
• به ترمیم زخم و آسیب دیدگی کمک می‌نماید.
• به بهبود تورم شدید مفاصل کمک می‌کند.
• شکستگی استخوان را درمان می‌کند.

اولتراسوند تراپی بهترین روش درمانی غیر جراحی برای درمان انواع مختلف مشکلات اسکلتی عضلانی می‌باشد.

چه افرادی می‌توانند متقاضی درمان با اولتراسوند تراپی باشند؟

متخصص فیزیوتراپی در زمینه انجام اولتراسوند تراپی تخصص دارد و می‌‌تواند پس از ارزیابی بیماران به این نتیجه برسد که آیا متقاضی مناسبی برای درمان هستند یا خیر. افرادی که دچار گرفتگی و پیچ خوردگی یک عضو شده‌ اند، افراد مبتلا به سندروم تونل کارپال، افراد مبتلا به استئوآرتریت و افرادی که به علت بافت اسکار دچار درد شده اند می‌‌توانند از مزایای اولتراسوند تراپی بهره ‌مند شوند. افراد زیادی که تحت درمان با اولتراسوند تراپی قرار گرفته اند ادعا می‌کنند که درد آنها طی مدت چند جلسه بهبود پیدا کرده است حتی برخی از آنها می‌‌گویند که در جلسه اول شاهد بهبودی خود بوده اند. با این حال از جمله مزایای اولتراسوند تراپی که نباید آن را نادیده گرفت افزایش سرعت ترمیم بافت و عضله می‌باشد.

اولتراسوند تراپی چگونه انجام می‌شود؟

پزشک ابتدا مقداری ژل را روی ناحیه مورد نظر قرار می‌دهد سپس دستگاه را روی پوست می‌گذارد و به صورت چرخشی آن را به حرکت در می‌آورد. در طول فرآیند درمان سر دستگاه اولتراسوند از ناحیه مورد نظر جدا نخواهد شد.

آیا اولتراسوند تراپی یک روش ایمن است؟

اولتراسوند تراپی یک روش غیرتهاجمی است که بدین معنی است که در این روش از هیچگونه داروی تزریقی استفاده نمی‌شود و هیچ جسم خارجی‌ای به بدن وارد نمی‌شود. تمام دستگاه‌های اولتراسوند شامل اجزای مشترکی هستند، از جمله سر کاوشگر، مانیتور و پنل کنترل. یک توانمندی فیزیوتراپیست با تجربه می‌تواند از انواع مختلف دستگاه‌های اولتراسوند برای درمان بیماران خود استفاده کند. ممکن است در لحظه‌ای که پزشک ژل را روی پوست شما می‌ریزد، کمی سرما را احساس کنید و همچنین هنگام انتقال امواج صوتی، گرمایی در پوست احساس خواهید کرد. هرچند، اگر توانمندی فنیسین به‌طور مداوم سر دستگاه را در حرکت قرار دهد، هیچ خطری برای بیمار به وجود نخواهد آمد. با این حال، قرار دادن سر دستگاه به طور طولانی در یک ناحیه ممکن است باعث سوختگی بافت زیرپوستی شود.استفاده از اولتراسوند تراپی در نقاط خاصی از بدن که به شرح زیر می‌باشند ممنوع است:

• روی شکم، ناحیه لگن یا قسمت پایین کمر زنان که پریود هستند یا باردار می‌باشند.
• روی ضایعات پوستی، شکستگی‌های در حال ترمیم یا پوست آسیب دیده
• اطراف چشم، سینه یا اندام جنسی
• اطراف نواحی مختلفی که دارای ایمپلنت پلاستیکی هستند.
• اطراف یا روی نواحی که دارای تومورهای بدخیم می‌باشند.
• روی نواحی خاص بدن که دچار اختلال گردش خون یا حس می‌باشند.
• استفاده از اولتراسوند تراپی در افرادی که از باطری قلب استفاده می‌کنند به شدت ممنوع است.