درد گردن، یک ناراحتی مزاحم است. این درد ممکن است در منطقه ستون فقرات گردنی بروز کند و یا از طریق گردن به سمت پایین و بازو گسترش یابد (که به عنوان رادیکولوپاتی یا تحت فشار قرار گرفتن عصب در ستون فقرات شناخته می‌شود). تمام گروه‌های سنی شامل کودکان، بزرگسالان و سالمندان در معرض خطر بروز درد گردن قرار دارند. افرادی که به طور طولانی در حال نشستن و تمرکز بر روی صفحه کامپیوتر هستند، به خطر بیشتری از درد گردن افتاده‌اند. تقریباً 30 درصد از افراد هر سال با یک دوره درد گردن مواجه می‌شوند. علاوه بر این، گردن درد در زنان به طور کلی کمی بیشتر از مردان رخ می‌دهد.

چه دلایلی موجب گردن درد می شوند؟

علت بیشتر گردن دردها، فرسایش ساختار (مکانیکی)گردن است که به دلیل سالخوردگی یا استفاده بیش از حد از گردن یا بازو است. تقریبا 10 درصد از گردن دردها با بیماری های سیستمیک مانند پلی میالژیا روماتیکا،اسپوندیلیت انکیلوزان،آرتریت روماتوئید، تومورها و عفونت ها ارتباط دارند.

عمومی ترین اختلالات مکانیکی که منجر به درد گردن می شود در زیر آورده شده است:

·         آرتروز از باریک شدن دیسک های بین مهره ای (تکه ای غضروف بین استخوانهایی به نام مهره)ستون فقرات ایجاد می شود. در نزدیکی مهره ها خارهایی(رشد زائده استخوانی) به علت افزایش فشار روی آنها رشد می کند.این زائده های استخوانی، بسته به اینکه کدام عصب را تحت فشار قرار می دهند، می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه گردن یا بازو شود.

·         فتق دیسک بین مهره ای بیشتر باعث بروز درد در ناحیه بازو می شود تا در گردن.فشرده شدن یک عصب در گردن موجب درد شدید بازو می شود(براکیال).فتق دیسک ممکن است باعث کاهش عملکرد عصب که شامل کاهش عکس العمل، حس و قدرت ماهیجه است، شود.

·         تنگی کانال نخاعی باریک شدن کانال نخاعی است که منجر به فشار به نخاع (میلوپاتی گردن)می شود.این باریک شدن به علت بیرون زدگی دیسک،خار استخوانی و ضخیم شدن رباط های نخاعی است.فشرده شدن نخاع در همه موارد ممکن است باعث گردن درد نشود،اما با بی حسی پا، ضعف و عدم کنترل مثانه و مدفوع مرتبط است.

·         آسیب شلاقی گردن،حرکت سریع ناگهانی به جلو و عقب بافت نرم گردن است، که رایج ترین آن به علت تصادف ماشین از عقب است. این درد و خشکی مرتبط با تصادفات، عموماً 24 تا 48 ساعت بعد از آسیب ایجاد می شود.

علائم گردن درد چیست ؟

شایع ترین علائم گردن درد خشکی و درد است. حرکت گردن باعث درد شده و از این رو برای نگاه کردن به دو طرف یا پشت سر خود، مجبور هستید که بیاستید و کل بدن را بچرخانید. عضلات گردن ممکن است سفت شده و هرنوع حرکت چرخشی یا به سمت بالا و پایین باعث درد گردن می شود. گردن درد می تواند به شانه های شما یا حتی در ناحیه بالای سینه نیز کشیده شود.  اگر درد شما متوسط است و با داروهای مسکن و حرکات آرام تسکین می یابد و علت آن افتادن یا تصادف نیست، اغلب می توانید این درد گردن را خودتان برطرف کنید.

عوامل خطر در گردن درد

هرچه بافت یا مفصل گردن ضعیف تر شده یا فرسایش یابد، نسبت به آسیب حساس تر می شود. عوامل زیر بر احتمال درد در ناحیه گردن مؤثر اند:

• سن

هرچه سن شما بالاتر می رود،احتمال فرسایش مهره، دیسک، عضلات و مفاصل افزایش می یابد و اغلب منجر به گردن درد و آرتروز می شود.

• شغل

اگر شغل شما مستلزم این است که برای طولانی مدت سر خود را در یک وضعیت یکسان نگه دارید(رانندگی ، کار با کامپیوتر)احتمال خطر گردن درد در شما افزایش می یابد.خبر خوب این است که ورزش های کششی و تقویتی ساده می تواند در کاهش خطر ابتلا به گردن درد کمک کند.

تشخیص

آزمایشات تشخیصی زیادی وجود دارد که می تواند توسط متخصصان گردن  برای تعیین علت درد گردن و انتخاب بهترین درمان برای آن انجام شود. این آزمایشات شامل تزریقات درمفصل فاست ، بلاک شاخه میانی  و نوار عصب و عضله است. اسکن تصویری انجام شده توسط  پزشک یا متخصص گردن ، می تواند برای شناسایی علت درد گردن یا رد احتمال دیگر بیماری ها با علائم  یکسان با گردن درد مورد استفاده قرار گیرد.

برای درمان گردن درد چه کارهایی می توان انجام داد؟

روش های مختلفی برای تسکین و درمان درد گردن وجود دارند که تعدادی از آن ها عبارت اند از:

صبور باشید و استراحت کنید

ستون مهره های ناحیه گردن مجموعه ای پیچیده از استخوان ها، مفاصل، رباط ها، عصب ها، عضلات و رگ های خونی است. همچنین دلایل زیادی وجود دارد که اگر گردن خود را بشکل نادرستی حرکت داده یا به آن ضربه ای مانند آسیب شلاقی گردن وارد شود، می تواند باعث ایجاد درد شوند.درد شدید گردن به سرعت شروع شده،اما گاهی اوقات با سرعت برطرف می شوند(بدون هیچ درمانی)، چون بدن توانایی خارق العاده ای برای رفع درد و بهبود خود دارد. از این رو اگر دچار یک دوره گردن درد شدید، چند ساعت صبر کنید،از هر گونه فعالیت شدید و تحریک کننده خودداری کرده و در موردآن مثبت اندیش باشید. بهترین کار این است که به گردن دردناک و خشک خود استراحت دهید،اما در بیشتر آسیب ها استفاده از گردن بندهایی که گردن را کاملا بی تحرک نگه می دارند، پیشنهاد نمی شود چرا که باعث ضعف عضلات و کاهش حرکت مفاصل می شود. دست کم بعضی از حرکات آرام گردن برای تحریک جریان خون و روند بهبودی لازم است.

برای دردهای حاد از کمپرس سرد استفاده کنید

 اساساً استفاده از کمپرس سرد یک درمان مؤثر برای همه آسیب های اسکلتی عضلانی حاد (اخیرا اتفاق افتاده اند )مانند گردن درد است. کمپرس سرد(استفاده از یخ ، بسته های ژلی منجمد یا یک بسته سبزیجات منجمد شده)باید برای کاهش التهاب و درد در بیشتر قسمت های گردن قرار داده شود.سرما باعث می شود که رگهای خونی در آن ناحیه منقبض شده، که از ورم بیش از حد جلوگیری کرده و رشته های عصبی کوچک را بی حس می کند. کمپرس سرد را در سه تا چهار ساعت اولیه بعد از آسیب و در هر ساعت به مدت 15 دقیقه در آن ناحیه قرار دهید ،و هنگامی که ورم و درد کاهش پیدا کرد، این زمان را کوتاه تر کنید.

استفاده از حرارت مرطوب برای دردهای مزمن

اگر گردن درد شما مزمن شده (چند ماه یا بیشتر طول بکشد) و به جای التهاب و درد، احساس خشکی و درد بیشتر در گردن داشتید، از کمپرس سرد خودداری کرده و از حرارت مرطوب استفاده کنید.برخلاف آسیب حاد گردن،افزایش جریان خون ایجاد شده توسط گرما، خشکی مزمن گردن را بهتر برطرف می کند. کیسه های گیاهی ماکروویو مناسب درد گردن هستند و برای تسکین فشار در عضلات و کاهش درد مفاصل نخاعی نتیجه چشمگیری دارند. کیسه گیاهی را به مدت 20 دقیقه در هر بار و سه بار در روز روی آن ناحیه قرار دهید.

• به عنوان روشی جایگزین، می توانید درد شدید گردن و شانه خود را با قرار دادن آن در حمام گرم نمک اپسوم به مدت 20 دقیقه برطرف کنید. آب داغ گردش خون را اقزایش می دهد و نمک غنی از منیزیم برای کاهش فشار رباط و تاندون ها و خشکی مفصل و درد مؤثر است.
• استفاده از بعضی از روشهای حرارت مرطوب روی گردن قبل از انجام ورزش های کششی (قسمت پایین را ببینید)در بیشتر مواردایده خوبی است چرا که باعث انعطاف پذیری بیشتر عضلات و کاهش احتمال کشیدگی بیشتر آن می شود.

درمان گیاهی و سنتی

در طب سنتی استفاده از برخی گیاهان برای درمان خانگی گردن یا تسکین درد آن، پیشنهاد می شود که چند مورد از این گیاهان عبارت اند از:

منتول و کامفور

احتمالاً در گذشته شما هم از محصولات گیاهی برای درمان دردهای گردن و سایر دردهای عضلانی و مفصلی استفاده کرده‌اید. این محصولات معمولاً شامل مواد اولیه‌ای است که در مرهم‌های ضد درد عضلانی بدون نیاز به نسخه پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلاً منتول و کامفور به صورت طبیعی در روغن‌های مخصوص یا در کرم‌ها و ژل‌ها به کار می‌روند. وقتی این محصولات روی پوست استفاده می‌شوند، جریان خون در منطقه آسیب دیده افزایش می‌یابد و احساس گرما یا سردی ایجاد می‌شود که به تسکین و آرامش کمک می‌کند. اثر آنها در اغلب موارد تا چند ساعت ادامه دارد.

اسطوخودوس

گلهای معطر گیاه اسطوخودوس از دوران باستان برای اهداف دارویی مورد استفاده قرار می گرفته است. این روزها، روغن های معطر بدست آمده از گلهای اسطوخودوس جهت رایحه درمانی کاربرد دارد و ماساژ روغن ها برای کاهش درد گردن و کمر مؤثر است.اسطوخودوس بویژه اگر همراه با ماساژ درمانی استفاده شود، در درمان گردن درد بسیار تاثیر گذار است.

  استفاده کوتاه مدت از داروهای ضد درد

برای مشکلات حاد گردن می توانید داروهای بدون نسخه ضدالتهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین را مصرف کنید، اما به خاطر داشته باشید که آنها بهترین درمان در کوتاه مدت هستند تا بتوانید درد و التهاب را تحمل کنید. این داروها عوارض جانبی برای معده و کلیه ایجاد کرده، از این رو از آنها برای بیش از دو هفته متوالی استفاده نکنید. همیشه به یاد داشته باشید که آسپرین و ایبوپروفن برای کودکان مناسب نیست.

حرکات کششی سبک انجام دهید

حرکات ورزشی و کششی برای گردن درد را به  صورت زیر انجام دهید:

• حرکات مناسب جهت شروع شامل حرکات چرخشی و دایره وار شانه و سر است. سپس چرخش سر (نگاه گردن به چپ و راست)و خم کردن/ کشش(نگاه کردن به بالا و پایین)را اضافه کنید.هر مجموعه از حرکات را چند دقیقه انجام دهید.
• هنگامی که گردن را با این حرکات گرم کردید، با خم کردن سر و گردن به پهلو حرکات کششی را شروع کنید- سعی کنید که گوش خود را به شانه نزدیک کنید. این حرکت را برای هر دوطرف بدن انجام دهید. سپس گردن را به سمت جلو خم کرده(نزدیک کردن چانه به سینه)و سر را به یک طرف بچرخانید و دوباره تا زمانی که چشم تان روبه روی پای تان رسید حرکت را متوقف کنید.این حرکت را در جهت مخالف نیز انجام دهید.
• همه حرکات کششی گردن را در حالی که نفس عمیق می کشید، به مدت 30 ثانیه برای هر طرف بدن و سه تا پنج بار در روز انجام دهید تا زمانی که درد کاملا برطرف شود.
• همیشه حرکات و کشش گردن را تا جایی که احساس درد ندارید انجام دهید. اگر هنگام کشش گردن احساس درد داشتید، به آرامی گردن را به حالتی که درد شما را آزار نمی دهد برگردانید.کشش را بیشتر از آن محدوده ادامه ندهید.
• با گذشت زمان، محدوده حرکت گردن که درد ندارد، افزایش خواهد یافت.

روی شکم نخوابید

خوابیدن روی شکم علت متداول درد گردن و شانه است، چون گردن به مدت طولانی به یک سمت می چرخد تا تنفس براحتی انجام شود.چرخش بیش از حد گردن مفاصل کوچک مهره ستون فقرات،رباط ها، تاندون ها و عصب های گردن راتحریک می کند.بهترین حالت خوابیدن برای گردن، خوابیدن به پشت یا به پهلو می باشد(شبیه به حالت جنینی). برای بعضی از افراد ترک عادت خوابیدن روی شکم بسیار سخت است، اما تغییر حالت خواب فواید بسیاری برای گردن و دیگر قسمت های ستون فقرات دارد که ارزش تلاش کردن دارد.

برای داشتن وضعیت خواب مناسب برای درمان گردن درد، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• وقتی که به پشت می خوابید، بیشتر از یک بالش استفاده نکنید چون باعث خم شدن بیش از حد گردن و گردن درد خواهد شد.
• وقتی به پهلو می خوابید، از بالشی استفاده کنید که ضخامت آن بیشتر از فاصله بین بالای شانه تا گوش شما نباشد.بالش هایی که ضخامت زیادی دارندباعث خم شدن بیش از حد گردن به یک طرف خواهد شد.
• بهتر است برای راحتی گردن تان یک بالش طبی ویژه بخرید. این بالش ها به گونه ای طراحی شده اند که انحنای طبیعی گردن را حفظ کرده و از آسیب یا کشیدگ45 ی /رگ به رگ شدن آن در هنگام خواب جلوگیری می کند.

ماساژ گردن

همه آسیب های گردن، روی عضلات آن تاثیر می گذارد،بنابراین روشی منطقی برای کاهش گردن درد، درمان سفتی یا اسپاسم عضلات آن است.یک ماساژ بافت عمقی برای کشیدگی های خفیف تا متوسط مفید است ، چون اسپاسم و گرفتگی عضلات را کاهش داده،التهاب را رفع کرده و به تسکین آن کمک می کند. با یک ماساژ 30 دقیقه ای شروع کرده و تمرکز خود را بر گردن، قسمت بالای شانه و پایین جمجمه بگذارید. به درمانگر اجازه دهید تا بدون ترس و تاجایی که می توانید تحمل کنید ، ماساژ  را تا قمستهای عمیق ادامه دهد.

استفاده از فیزیوتراپی

اگر درد گردن شما مدام تکرار میشود(مزمن)و علت آن ضعف عضلات ستون فقرات،حالت بد بدن یا بیماری های فرسایشی مانند آرتروز است، پس به توانبخشی ستون فقرات نیاز دارید. فیزیوتراپ می تواند ورزش های کششی و تقویتی مناسب و خاصی را برای گردن تان به شما آموزش دهد، که در دوران بهبودی پس از آسیب های جدی مانند آسیب شلاقی گردن(کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن در اثر حرکت ناگهانی)در تصادفات رانندگی بسیار حائز اهمیت است.استفاده از فیزیوتراپی در توانبخشی ستون فقرات معمولا نیاز به دو تا سه جلسه در هر هفته و به مدت چهار تا هشت هفته دارد تا برای مشکلات مزمن و شدید گردن مؤثر باشد.

استفاده از طب سوزنی

طب سوزنی شامل وارد کردن سوزن های بسیار نازک در نقاط خاصی از پوست است که برای کاهش درد و التهاب بکار می رود.استفاده از طب سوزنی در درمان گردن درد بخصوص زمانی که اولین علائم حاد شروع می شوند،بسیار مؤثر است. بر اساس اصول طب سنتی چینی، طب سوزنی با تحریک بدن به آزاد سازی مواد مختلف شامل اندروفین و سرتونین، باعث کاهش درد می شود.طب سوزنی دارای پیشینه ای مطمئن و قوی است و نسبتا مقرون به صرفه می باشد، از این رو، اگر دیگر درمان ها برای درد گردن مؤثر نبود، این روش ارزش امتحان کردن را دارد.

جراحی

تعداد اندکی از بیمارانی که گردن درد داشته، به خصوص افرادی که درد بازو یا نشانه هایی از تحت فشار بودن نخاع را دارند، به جراحی ستون فقرات ناحیه گردن نیاز دارند. گزینه دیگر برای جراحی گردن، دیسک مصنوعی است. این وسیله که از فلز و پلاستیک تشکیل شده،انتخاب مناسبی برای تعداد کمی از افرادی است که گردن درد داشته و هیچ اختلال دیگری در گردن  جز دیسک ندارند.

پیشگیری از درد در ناحیه گردن با اصلاح عادت های اشتباه

همه شما ممکن است عادت هایی داشته باشید که بدون این که خودتان متوجه باشید، بر سلامتی شما تأثیر گذاشته و درمواردی باعث گردن درد بشوند. چند مورد از این عادت های متداول عبارت اند از: