بی‌حسی، به معنای از دست دادن حس یا احساس در یک قسمت از بدن، یک وضعیت است که اغلب همراه با تغییرات دیگری مانند سوزش، مورموری، گزگز و یا خواب رفتن در زانو همراه است.

زانو یکی از مناطقی است که ممکن است بی‌حسی و سوزش را تجربه کنید. شاید چندین بار در ناحیه پشت یا بالای زانوی خود احساس گزگز و خواب رفتگی کرده باشید. این بی‌حسی و گزگز می‌تواند علل متعددی داشته باشد که تأثیر مستقیمی بر انتخاب روش درمان دارد. بعضی اوقات، سوزش زانو نشانه‌ای از بیماری دیگر است که به هر حال، نیاز به مشاوره پزشکی و درمان دارد.

علل گزگز زانو

گزگز زانو می‌تواند به دلیل موارد مختلفی ایجاد شود. برخی از این موارد به راحتی درمان می‌شوند در حالی که در دیگر موارد بسیار پیچیده‌تر هستند. هنگامی که در ناحیه زانو احساس بی‌حسی می‌کنید، این وضعیت نشان دهنده یک مشکل است و باید توسط یک پزشک ارزیابی شود. بعضی از علل شایع بی‌حسی عبارتند از:

در رفتن کاسه زانو 

ایجاد بی‌حسی در زانو در صورت در رفتن کاسه زانو وجود دارد. این وضعیت به وقوع می‌پیوندد زمانی که کشکک زانو از مکان خود جابجا شده یا خارج می‌شود. هنگامی که کاسه زانو جابجا می‌شود، اغلب به سمت خارج از محدوده پا حرکت می‌کند. این وضعیت بیشتر به علت آسیب یا تغییر ناگهانی در جهت حرکت، به خصوص هنگام دویدن، رخ می‌دهد. همچنین، علائم دیگری علاوه بر بی‌حسی می‌تواند شامل درد و تورم در منطقه زانویی که کاسه زانو آسیب دیده است نیز باشد.

آماس مفصلی 

آماس مفصلی می‌تواند باعث ایجاد بی‌حسی در زانو شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که این کیسه در زانو ملتهب شود. کیسه مفصلی بین تاندون و استخوان و یا تاندون و پوست وجود دارد. این کیسه بین مفصلی پر از مایع است که کمک می‌کند تا اصطحکاک مفصل زانو را کاهش دهد. آماس مفصلی اغلب به علت آسیب، کرونیک مزمن، عفونت، نقرس یا آرتروز لگن ایجاد می‌شود. علائم دیگر علاوه بر بیحسی در زانو، ممکن است شامل تورم، درد گزگز، سوزش، مور مور شدن و گرما در اطراف و روی زانوی آسیب دیده باشد.

آماس تاندون 

آماس تاندون می‌تواند باعث ایجاد بی‌حسی در زانو شود. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که تاندون دچار التهاب، تورم یا تحریک شود. تاندون یک ساختار فیبری است که همچنین به عنوان بافت نرم شناخته می‌شود، که عضلات را به استخوان متصل می‌کند. آماس تاندون اغلب ناشی از پیری، تروما و یا فعالیت بیش از حد است. علائم دیگر علاوه بر بی‌حسی در زانو ممکن است شامل درد نیز باشد. این درد اغلب در شب و در هنگام حرکت کردن، بیشتر است.

کشش یا رگ به رگ شدن 

کشیدگی یا پاره شدن رباط‌ها و عضلات می‌تواند منجر به بروز بی‌حسی در زانو شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که عضلات یا رباط‌ها به دلیل کشیدگی بیش از حد، پاره می‌شوند. رباط‌ها ساختارهای فیبری هستند که به عنوان بافت نرم شناخته می‌شوند و استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند. عواملی مانند محدودیت انعطاف‌پذیری، عدم گرم کردن کامل و درست قبل از ورزش، فعالیت‌های شدید و یا فعالیت‌های بدنی می‌توانند باعث کشیدگی و پاره شدن رباط‌ها و عضلات شوند. علاوه بر بی‌حسی در زانو، علائم دیگری مانند تورم، گزگزی، مورموری، درد و کبودی در داخل و اطراف زانوی آسیب دیده نیز ممکن است ظاهر شوند.

لوپوس 

لوپوس نیز می‌تواند بی‌حسی را در زانو ایجاد کند. این بیماری یک اختلال خود ایمنی است که در آن التهاب مزمن وجود دارد. اختلال خودایمنی یک نوع اختلالی است که در آن بدن به خودش حمله می‌کند. علت دقیق لوپوس شناخته شده نیست. بعلاوه علائم دیگر لوپوس ممکن است شامل خستگی، درد، تهوع، بثورات پوستی، تورم مفاصل و ریزش مو باشد.

مشکلات پشت 

مشکلات پشت و کمر درد ممکن است باعث بی‌حسی زانو و درد شود. رشته‌های عصبی که زانو را عصب‌رسانی می‌کنند از ناحیه کمری (L5) نخاع در پشت کمر شما منشا می‌گیرند. آنها می‌توانند با هر گونه مشکلی در ستون فقرات، از جمله تروما، پرولاپس دیسک کمر یا تنگی نخاعی، آسیب ببینند. این ممکن است باعث بی‌حسی همراه با درد در طرف زانو یا پا باشد. در صورت درد پشت همراه با درد پا و بی‌حسی اطراف زانو، با متخصص ستون فقرات مشورت کنید.

گردش خون ضعیف 

گردش خون نامنظم باعث ایجاد بی‌حسی در زانو می‌شود. در حقیقت کمبود تغذیه است که ممکن است مسئول گردش خون ضعیف باشد. استفاده از رژیم غذایی سالم ممکن است به بهبود گردش خون ضعیف کمک کند.

بعضی از مشکلات سلامتی مانند دیابت و لوپوس می‌تواند عامل اصلی برای ضعف گردش خون و بی‌حسی در مفصل زانو باشد.

سایر علائم مرتبط که با سوزش زانو همراه هستند، چیست؟ 

سوزن سوزن شدن و بی‌حسی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که اشتباه بخوابید یا بنشینید یا بایستید بدون اینکه مدت زمان طولانی حرکت داشته باشید. این حالت کاملا شایع است و هیچ علائم دیگری ندارد. این فرم سوزن سوزن شدن و بی‌حسی خود به خود رفع می‌شود و نگران کننده نیست.

با این حال، اگر شما هیچ دلیل مشخصی برای سوزن سوزن شدن، مور مور، گزگز و بی‌حسی در زانو مشاهده نکنید که پایدار نیز بوده و رفع نمی‌شود، باید با یک پزشک مشورت کنید، مخصوصا اگر علائمی مانند اسپاسم عضلانی، مشکلات پوستی در آن ناحیه، ایجاد عفونت داشته باشید و علائم با حرکت کردن، بدتر شده و همراه با افزایش دفعات ادرار باشد. اگر احساس سوزش و گزگز زانو بلافاصله پس از آسیب دیدن گردن، پشت و یا سر داشتید که خود به خود رفع نمی‌شود، در این حالت می‌توانند باعث ایجاد نگرانی کنند.

برخی از نشانه‌های مرتبط دیگر که به همراه سوزش و گزگز باید مورد توجه قرار گیرند، شامل گیجی، عدم تمرکز، اختلالات بینایی، درد شدید، ضعف و از دست دادن کنترل روده و مثانه است. تمام این علائم بالقوه می‌توانند نشان دهنده یک مشکل جدی باشند و نیاز به بررسی فوری توسط پزشک متخصص دارند.

تشخیص علت بی‌حسی زانو چگونه انجام می‌شود؟ 

تشخیص علت سوزش و بی‌حسی در زانو یک امر پیچیده است. این امر با بررسی پزشک در مورد تاریخ دقیق بیماری شروع می‌شود، از جمله تاریخچه اینکه آیا اخیرا هرگونه آسیبی به گردن یا پشت یا آسیب به سر که باعث از دست دادن حافظه شود، وجود داشته است. پزشک همچنین می‌تواند بپرسد که آیا بیماران در سایر قسمت‌های اندامشان دچار ضعف هستند. پزشک همچنین داروهایی که بیمار در حال مصرف است را چک می‌کند که آیا ممکن است باعث سوزش و بی‌حسی در زانو شوند یا خیر. پزشک ممکن است تاریخچه اجتماعی بیمار را در مورد اینکه آیا بیمار عادت به نوشیدن الکل یا مصرف دخانیات دارد یا از غذاهای دریایی که ممکن است برای بدن سمی باشند، مصرف می‌کند، تحقیق کند. پس از اینکه بررسی سابقه بیمار انجام شد، پزشک به منظور بررسی سطح خون و کمبود ویتامین‌هایی که ممکن است باعث سوزش و بی‌حسی شوند، آزمایشات خاصی را تجویز خواهد کرد. پزشک همچنین سطح تیروئید را از نظر تیروئید غیر فعال بررسی می‌کند که ممکن است باعث ایجاد سوزش و بی‌حسی باشند. ممکن است آزمایش MRI یا سی تی اسکن به منظور تائید یا رد شرایطی نظیر مالتیپل اسکلروزیس که یک علت بالقوه برای سوزش و بی‌حسی می‌باشد، انجام شود.

درمان گزگز زانو  

در اکثر موارد بی‌حسی یا گزگز زانو می‌تواند به راحتی درمان شود. درمان برای خلاص شدن از سوزش و بی حسی بستگی به تشخیص اساسی دارد. هنگامی که تشخیص تایید شد، پزشک می‌تواند برنامه درمانی را برای کمک به رفع علائم تهیه کند. هنگامی که عامل اصلی درمان شود، ممکن است نشانه‌های سوزش و بی‌حسی را بهبود بخشد یا حتی در از بین بردن آن کمک کند. اگر به علت آسيب باشد، هنگاميکه جراحت بهبود مي‌يابد، ممکن است رفع شود. اگر علت اصلی آن دیابت یا لوپوس یا جابجایی کشکک زانو باشد ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشد. سایر درمان‌ها عبارتند از:

درمان حرارتی  

برای آرام کردن عضلات و اعصاب در ناحیه مورد نظر، می‌توانید از کمپرس گرم استفاده کنید. با استفاده از یک کمپرس گرم، می‌توانید علائم بی‌حسی، گزگز و مورموری در منطقه مورد نظر را کاهش دهید. برای این منظور، می‌توانید از ابزارهایی مانند پد حرارتی، بطری آب گرم یا قطعه پارچه‌ای که در آب گرم فرو برده شده است، استفاده کنید. اما حتماً اطمینان حاصل کنید که دمای آن ابزار بسیار بالا نیست تا پوست شما آسیب نبیند. قبل از استفاده، مطمئن شوید که دمای کمپرس گرم مطابق با دستورالعمل و ایمنی است تا به درستی تأثیر مثبتی روی ناحیه مورد نظر داشته باشد.

ماساژ درمانی 

ماساژ ملایم در ناحیه‌ای که اغلب بی‌حس می‌شود، می‌تواند باعث تحریک اعصاب و عضلات و بهبود عملکرد کلی آنها شود. با این حال، اطمینان حاصل کنید که ماساژ توسط یک ماساژور حرفه‌ای، که از وضعیت شما آگاه است، انجام می‌شود.

ورزش  

این یک واقعیت شناخته شده است که ورزش کردن  گردش خون و اکسیژن رسانی را در سراسر بدن بهبود می‌بخشد. بنابراین، این یک درمان عالی برای رفع بی‌حسی است. برخی از موثرترین تمرینات ورزشی  عبارتند از کشش، پیاده روی و شنا.

یوگا  

انجام تمرینات کششی یوگا به صورت روزانه می‌تواند موجب بهبود گردش خون برای جلوگیری از بی‌حسی پاها شود. همچنین می‌تواند بی‌حسی را تسکین بخشد.

رژیم غذایی سالم  

در صورتی که بی‌حسی به دلیل کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد، باید از یک رژیم غذایی سالم حاوی تمام مواد مغذی ارزشمند برای کاهش علائم استفاده شود.

درمان‌های اضافی 

درمان‌های اضافی مانند درمان دستی و شوک درمانی ممکن است برای سلامت کلی مفصل زانو مفید باشد. پزشک متخصص شما  بعد از درمان‌های اصلی ممکن است درمان‌هایی از این قبیل را برای تسریع و تسهیل روند بهبود مشکل شما توصیه کند.