درد کمر یکی از دردهای شایع است که در تمام ردههای سنی دیده میشود. این نوع درد به عنوان “لامباگو” نیز شناخته میشود و به احساس درد و ناراحتی در ناحیه پایین کمر اشاره دارد. این درد ممکن است به صورت حاد (ناگهانی و شدید) یا مزمن (بیش از سه ماه ادامه دارد) باشد. بسیاری از افراد در طول زندگی خود با درد کمر مواجه شدهاند. این نوع درد میتواند در هر سنی رخ دهد، اما به طور معمول در جوانان و به ویژه در افرادی که فعالیتهای فیزیکی سنگین دارند، بیشتر از سایر سنین مشاهده میشود. در اکثر موارد، این درد پس از چند هفته بهبود مییابد، اما در برخی موارد ممکن است به طور مداوم برای مدت زمان طولانی باقی بماند.
علت بروز درد پایین کمر
بیماریهای متعددی هستند که دچار درد پایین کمر میشوند. بسیاری از فشارهایی که بر عصبها وارد میشود (مانند عصب تحت فشار) ممکن است باعث ایجاد درد و علائم دیگر شوند. انواع عوارض و اختلالات ستون فقرات شامل ضایعات ناشی از آسیبدیدگی یا تحلیل ستون فقرات ناشی از افزایش میشود. برخی از مشکلات مرتبط با ستون فقرات عبارتند از:
- رگ به رگ شدن یا کشیده شدن عضلات دلیل اصلی بیشتر کمر دردها است. رگ به رگ شدن به دلیل کشیدگی زیاد یا پارگی رباطها به وجود میآید و کشیدگی عضله به دلیل پارگی تاندون یا ماهیچه ایجاد میشود.
- بیرونزدگی یا فتق دیسک کمر: دیسک ممکن است از محل خود خارج شود. فتق دیسک زمانی رخ میدهد که قسمت داخلی و نرم از طریق یک شکاف یا پارگی در لایه محافظتی دیسک خارج شود. مشکلات دیسک کمر باعث فشار بر عصب، تورم و درد میشود.
- تنگی کانال نخاع
- پوکی استخوان (پوک و ترد شدن استخوان، شکستگی ستون فقرات)
- زمانی ایجاد میشود که کانال یا مسیر عصبها در بین ستون فقرات به صورت غیرعادی تنگ و باریک شود.
- روماتیسم مفصلی (آرتروز پیشرونده و در برخی موارد تخریبی)
- آرتروز ستون فقرات که به آن استئوآرتریت یا اسپونیلوسیس ستون فقرات نیز گفته میشود یک مشکل دیژنراتیو شایع در ستون فقرات است. این عارضه بر مفاصل فاست ستون فقرات تأثیر گذاشته و ممکن است باعث ایجاد خارهای استخوانی شود
- قوس زیاد کمر در هنگامی رخ میدهد که بدنه مهرههای قسمت پایینی کمر نسبت به مهرههای بالایی خود جلوتر میآیند.
- انحراف ستون فقرات (انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به سمت راست یا چپ)
- رادیکلوپاتی یک بیماری است که باعث فشار، تورم و آسیبدیدگی ریشه عصب در ستون فقرات میشود.
- سیاتیک یک نوع از رادویکلوپاتی است که به دلیل فشار و تحریک عصب سیاتیک ایجاد میشود. این فشردگی باعث درد شوکمانند و سوزش در ناحیه پایین کمر شده که با احساس درد در باسن و پاها همراه است و در برخی موارد تا پایین پا هم کشیده میشود.
- شکستگی مهره (از نوع انفجاری یا فشاری) غالباً به دلیل برخی آسیبدیدگیها مانند زمین خوردن ایجاد میشود.
- استئومیلیت یک عفونت باکتریایی است که میتواند در یکی از استخوانهای ستون فقرات ایجاد شود.
- تومور ستون فقرات که رشد غیر طبیعی سلولی است و میتواند خوشخیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد.
علائم لامباگو یا درد پایین کمر چیست؟
درد پایین کمر میتواند به علائم و نشانههای مختلفی همراه باشد. در زیر به برخی از این علائم اشاره شده است. در هر صورت، لازم است به خاطر داشته باشید که علامت اولیه درد پایین کمر، وجود درد در ناحیه تحتانی کمر است.
- انتشار درد: درد پایین کمر ممکن است به سمت باسن، پشت رانها و کشاله ران گسترش یابد. این به این معنی است که درد از کمر شروع شده و به سایر نواحی پایینی بدن تیر میکند.
- تشدید درد با حرکت: درد پایین کمر ممکن است در هنگام حرکت بیشتر تشدید شود. به عنوان مثال، در هنگام خم شدن به سمت جلو، عقب یا طرفین، درد میتواند ایجاد محدودیت در حرکت و انجام فعالیتهای روزمره کند.
- اسپاسم عضلات: اسپاسم یا تنش عضلات اطراف ستون فقرات میتواند منجر به درد، گرفتگی و سفتی کمر شود. این وضعیت میتواند باعث محدودیت در حرکت و تحریک نقاط دردناک شود.
- تغییرات در وضعیت بدن: درد پایین کمر و اسپاسم عضلات میتواند به حدی شدید باشد که وضعیت بدن را تحت تأثیر قرار دهد. به عبارت دیگر، ممکن است باعث شود که بیمار به یک سمت خم شود و قادر به حفظ وضعیت عمودی نباشد.
- گزگز و سوزش: درد پایین کمر ممکن است باعث ایجاد گزگز و سوزش در ناحیه پا، باسن و پایین کمر شود. این علائم همراه با درد میتوانند ظاهر شوند و مزاحمتهایی مانند خارش و احساس ناخوشایند در این نواحی را ایجاد کنند.
لازم به ذکر است که در هر صورت درد پایین کمر و علائم مرتبط با آن نیاز به ارزیابی و تشخیص توسط پزشک دارد. تشخیص دقیق و درمان مناسب میتواند به بهبود و مدیریت صحیح این وضعیت کمک کند. بنابراین، در صورت بروز درد پایین کمر، توصیه میشود به یک پزشک مراجعه کنید تا علت درد مورد بررسی قرار گیرد و برنامه درمانی مناسب تعیین شود.
مراحل درد پایین کمر
با توجه به مدت زمان باقی ماندن درد در قسمت پایین کمر، این عارضه میتواند حاد یا مزمن باشد. در زیر به برخی انواع عمومی این عارضه اشاره شده است:
- درد شدید پایین کمر: دردی کمتر از شش هفته طول بکشد.
- درد پایین کمر نیمه حاد: دردی که از شش هفته تا سه ماه طول بکشد.
- درد پایین کمر مزمن : دردی که بیش از سه ماه طول بکشد.
تشخیص درد پایین کمر
پزشک در بیشتر موارد میتواند مشکلات کمر را با شنیدن اطلاعات و سوابق پزشکی بیمار تشخیص دهد ولی البته ممکن است از این طریق نتواند پی به علت بروز کمر درد ببرد. در برخی موارد عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس و ام آر آی از ستون فقرات میتواند مفید باشد.
درمان درد پایین کمر
درمان درد پایین کمر عموماً به حاد یا مزمن بودن درد بستگی دارد. درمانهای مرسوم و سطح درمان عبارتند از:
- استراحت در رختخواب را محدود کنید: افراد مبتلا به درد پایین کمر باید حرکات ورزشی کششی را انجام داده و در اسرع وقت به فعالیتهای روزمره خود بپردازند زیرا متوقف کردن فعالیت و حرکت باعث شدت یافتن درد میشود.
- استعمال گرما یا سرما: این امر میتواند به کاهش درد و تورم در افرادی که به درد حاد، نیمه حاد و مزمن پایین کمر مبتلا هستند کمک کند و به آنها در افزایش دامنه حرکتی کمک کند.
- داروهای مسکن که برای کاهش درد مصرف میشوند.
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی که باعث کاهش درد و تورم میشوند.
- کرمها و اسپریهایی که عموماً عصبها را از طریق پوست تحریک کرده و در هنگامی که درد مبهمی وجود دارد، احساس گرما یا سرما ایجاد میکنند.
- انجام ورزشهای تقویتی میتواند به کاهش دردهای ناشی از درد پایین کمر نیمه حاد و مزمن کمک کند، علاوه بر انجام فعالیتهای روزمره. با این حال، در زمانی که درد کمر به شدت حاد است، توصیه نمیشود تا ورزشهای تقویتی را انجام دهید. حفظ و تقویت عضلات، به ویژه در افرادی که ناهنجاریهای اسکلتی دارند، بسیار مهم است. پزشکان میتوانند لیستی از تمرینات ورزشی ارائه کنند که باعث افزایش هماهنگی، بهبود وضعیت بدنی و تعادل عضلانی میشوند. مطالعات نشان میدهد که یوگا میتواند در کاهش دردهای مزمن پایین کمر، هم در مدت کوتاه مدت و هم در مدت بلندمدت، موثر باشد.
- قطع عصب با انسداد مسیر هدایت عصب در ناحیه خاصی از بدن میتواند به کاهش دردهای مزمن کمک کند. این روش با ایجاد مسدودی در مسیر انتقال عصب، درمان درد را فراهم میکند.
- تزریق استروئیدهای اپیدورال معمولاً برای درمان درد با تورم در پایین کمر استفاده میشود و به صورت موقت اثر میگذارد. این تزریقها به طور معمول به صورت کوتاهمدت تجویز میشوند و توصیه نمیشود آنها را به صورت مداوم و برای مدت طولانی مصرف کنید.
اقدامات پیشگیرانه برای درد پایین کمر
- تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات پایین کمر
- صحیح بلند کردن اجسام سنگین
- درست نشستن
- حمایت و حفاظت از کمر در هنگام خواب
- کاهش وزن در صورتی که چاق هستید.
- استفاده از کفش مناسب و کفی طبی
- استفاده از کمربندهای طبی