کجی یا انحراف کشکک زانو یکی از مشکلات شایع در میان زنان و دختران جوان است که در آن قسمت جلویی زانو یعنی کاسه زانو از جای خود بیرون می زند. به عارضه انحراف کشکک زانو بی ثباتی یا لقی کشکک زانو نیز می گویند.

استخوان پاتلا یا کشکک زانو، در حالت عادی همواره در حال حرکت کردن می باشد یعنی بدین صورت که وقتی شما زانو خود را خم و راست می کنید این استخوان نیز کمی به جلو و عقب متمایل می شود.

بروز چنین چیزی برای به حرکت در آمدن مفصل زانو ضروری است اما انحراف کشکک زانو مشکل جدی است که استخوان کشکک به طور کامل از حفره ای که در درون خود قرار دارد؛ جدا می شود

علائم

علائم کجی کشکک زانو شامل موارد زیر است:

• درد و احتمالاً تورم در قسمت جلوی زانو که هنگام جمع کردن زانو، پریدن، زانو زدن، دویدن یا پایین رفتن از پله ها شدت می یابد.
• احساس صدا، ساییدگی، لغزش، بسته شدگی یا گرفتگی هنگام خم کردن زانو
• شدت درد، بسته به شدت اختلال، متفاوت است. نمونه ای از موارد درد شدید، هنگامی است که کشکک کاملاً جابجا شده یا در رفته باشد، در این هنگام، ممکن است پا خم شود یا از شکل خود خارج شود و فرد نتواند زانوی خود را خم و راست کند یا راه برود.

علت کجی کشکک زانو

مشکلات یا عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند موجب بروز این عارضه شوند. به همین علت هر شخص به دلایل خاصی ممکن است دچار این مشکل شود و علت آن در هر بیمار متفاوتی خواهد بود. در زیر اصلی‌ترین دلایل کجی و از جا در آمدگی کشکک زانو را نام برده‌ایم

• آسیب‌دیدگی شدید

آسیب دیدگی اولین عاملی است که می‌تواند موجب بروز این عارضه شود. گاهی در حین وقوع حوادثی مثل تصادف، سقوط از ارتفاع، زمین خوردن ضربه‌ای به پا وارد می‌شود که زانو را به سمت بیرون هدایت می‌کند. وارد آمدن این‌گونه ضربه‌ها موجب می‌گردد که کشکک به یک باره از جا در آمده و کج شود.

• حرکات ورزشی

برخی حرکات ورزشی نیز اگر به صورت مدوام انجام شوند، می‌توانند موجب کجی کشکک زانو شوند. مخصوصاً اگر فرد دائماً در حال انجام تمرینات چرخشی باشد. به این علت است که ورزشکاران بیش از افراد عادی به این عارضه دچار می‌شوند.

• اضافه وزن

اضافه وزن از دیگر دلایل بروز این عارضه می‌باشد. اگر وزن بالایی داشته باشید، به ناحیه زانو فشار زیادی وارد می‌شود. در نتیجه چون این ناحیه توان تحمل این فشار را ندارد، ممکن است کشکک زانو کج شده یا از جا در بیاید. به همین علت افراد با وزن بالا نیز بیشتر در معرض بروز این عارضه هستند.

• دویدن روی سطح ناصاف

دویدن روی تپه یا هر سطح ناصاف دیگری نیز می‌تواند باعث کج شدن یا از جا درآمدن پاتلا شود. اگر بر روی سطحی که ناهمواری‌های زیادی دارد بدوید، فشار زیادی به زانو وارد گردیده و احتمال کجی کشکک آن بسیار بالا است.

• وجود جراحت

گاهی جراحتی در زانو، ران وجود دارد که هنوز درمان نشده است. وجود چنین جراحتی نیز ممکن باعث کج شدن کشکک زانو شود.

• ناهنجاری‌های زانو

گاهی فرد به ناهنجاری‌های دیگر زانو نیز مبتلا است و به همین علت دچار این عارضه می‌شود. مثلاً پای پرانتزی ازجمله عارضه‌هایی است که احتمال دارد موجب کج شدن کشکک زانو شود.

• سابقه خانوادگی

احتمال اینکه فردی به علت سابقه ژنتیکی یا خانوادگی دچار این عارضه شود، بسیار کم است؛ اما به هر حال ممکن است فردی به علت سابقه خانوادگی نیز به صورت ارثی به این بیماری مبتلا گردد. چون اگر پدر یا مادر فرد قبلاً دچار کجی کشکک شده باشند، با درصد احتمال کم ممکن است او نیز دچار این ناهنجاری شود.

آیا می‌توان از کجی کشکک زانو پیشگیری نمود؟

معمولاً درمان این عارضه ماه‌ها زمان می‌برد و حتی اگر به‌طور کلی بهبود یابد نیز ممکن است زانو دیگر آن توان اولیه خود را نداشته باشد. به همین علت پیشگیری از بروز آن فوق العاده مهم است. اگر این عارضه به‌صورت ارثی و ژنتیکی رخ داده باشد، امکان پیشگیری از آن وجود ندارد؛ اما اگر علت سابقه ژنتیکی نباشد، می‌توان با در نظرگیری برخی نکات از بروز آن پیشگیری نمود. این نکات را در زیر نام برده‌ایم:

• هنگام ورزش احتمال آسیب دیدگی کشکک زانو بسیار بالا است. به همین علت استفاده از زانو بند و انواع محافظ زانو، می‌تواند از وارد آمدن هرگونه آسیبی به این ناحیه جلوگیری کند. پس هنگام ورزش استفاده از زانوبندهای محافظ را فراموش نکنید.
• یکی دیگر از روش‌های پیشگیری کجی کشکک زانو، دارا بودن وزن ایده آل می‌باشد. اگر وزن مناسبی دارید، از افزایش وزن خود جلوگیری نمایید. اگر هم دچار اضافه وزن هستید، می‌بایست با داشتن رژیم غذایی مناسب به وزن ایده آل برسید. چون وجود وزن بالا از فاکتورهای پدیدآورنده این عارضه است‌.
• از انجام فعالیت‌هایی که به‌زانو فشار زیادی وارد می‌کنند نیز، خودداری نمایید. چون اگر این فعالیت‌ها به‌صورت مدوام تکرار شوند، زانو قطعاً دچار آسیب خواهد شد.