سستی زانو (احساس لقی در زانو هنگامی که فشاری روی آن وارد میشود) نشانه ای از ناپایداری زانو است. خم شدن زانو میتواند خطر افتادن را افزایش داده و به ویژه در افرادی که آرتروز دارند یا با درد زانو روبرو هستند، رایج باشد. با این حال، برای تجربه احساس خالی شدن زانو، شما نیازی به داشتن آرتروز ندارید. ممکن است گاهی اوقات با شل شدن زانو مواجه شوید. اگر شانس خوبی داشته باشید، ممکن است قبل از اینکه بلغزید، بتوانید تعادل و استحکام خود را حفظ کنید. اما ممکن است در بار دیگری که این اتفاق رخ میدهد، شانس خوبی نداشته باشید: خطر افتادن و احتمال وقوع آسیبهای جدی در هنگامی که زانوی شما به طور ناگهانی خالی میشود، در دو سال اول احساس لقی زانو افزایش مییابد. به همین دلیل، توجه به درمان مناسب این عارضه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
افرادی که آرتروز دارند یا کسانی که جراحی زانو انجام دادهاند، اغلب بدون نشانه قبلی دچار خالی کردن زانو میشوند. اما محققان بیان کردهاند که خالی شدن ناگهانی زانو حتی در بین افرادی که هیچ مشکل شناخته شده زانو ندارند، نسبتاً شایع است.در بیشتر موارد، این مشکل زمانی رخ میدهد که افراد در حال راه رفتن هستند یا از پله بالا یا پایین میروند. تشخیص صحیح علت عارضه نقش بسیار مهمی در جلوگیری از خالی شدن زانو و درمان آن دارد به همین دلیل لازم است در انتخاب پزشک معلج خود بیشترین توجه را داشته باشید.
دکتر غفرانی متخصص آنستزیولوژی و درد در کلینیک درد ماهان قادر است با استفاده از تجربه و مهارت خود در درمان دردهای اسکلتی عضلانی با روش های غیرتهاجمی شما را برای درمان ناپایداری زانو و سایر بیماری ها همراهی نماید. برای رزرو وقت ملاقات با دکتر غفرانی می توانید با شماره تلفن 02188866619 - 02188866629 - 092188866632 تماس حاصل فرمایید.
زانو، مفصلی با ساختار نه چندان ساده
با توجه به آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا،زانوی شما ممکن است از بیرون شبیه به یک ساختار ساده به نظر برسد، اما از داخل، مفصلی است که از اجزاء زیادی تشکیل شده است. چون زانوی شما پیچیده است، به شدت مستعد آسیبهای مختلف است. و اگر برای یک بخش کوچک از آن مشکلی ایجاد شود، هنگام انجام فعالیتهای روزمره مانند خم شدن و دراز کردن، کل مکانیسم آن در خطر خالی کردن قرار میگیرد.
آسیب دیدگی رباط، شایع ترین دلیل خالی کردن و بی ثباتی زانو
علائمخالی شدن زانو اغلب به دلیل آسیب به رباط ایجاد میشود. زانو توسط رباطها، ساختارهایی که دو استخوان را بهم وصل می کند، متصل نگه داشته میشود. چهار رباط اصلی و چندین رباط فرعی وجود دارد. حس بیثباتی – حس خالی شدن زانو- اغلب به دلیل آسیب به حداقل یکی از آنها است ، که باعث میشود استخوانها محکم در جای جود قرار نگیرند.
انواع آسیبهای رباط
آسیبهای رباطی معمولاً به دلیل آسیب ناگهانی رخ میدهند، زمانی که زانو خم میشود یا تحت فشار درون موقعیت نادرست قرار میگیرد. هنگامی که یک رباط آسیب میبیند، ممکن است جزئی یا کامل پاره شود. پزشکان اغلب از سیستم درجهبندی آسیب رباط استفاده میکنند، اگرچه واقعیت آن است که رباطها میتوانند به صورت مختلفی آسیب ببینند. آسیبها از پارگی میکروسکوپی رباط تا پارگی کامل که ممکن است بدون نیاز به جراحی بهبود یابد، متنوع هستند. همچنین، به طور کلی انتظار میرود پارگیهای جزئی بتوانند با اقدامات ساده بهبود یابند، در حالی که بیشتر پارگیهای شدید، اغلب به درمانهای غیرتهاجمی نیازمند هستند. برخی از آسیبهای شایع رباط شامل :
- پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) : رباط صلیبی قدامی در مرکز زانو قرار دارد و برای حمایت این مفصل در حرکات چرخشی و برشی اهمیت دارد. این رباط اغلب با تغییر ناگهانی جهت در موقعیتهای آسیبی غیر تماسی آسیب میبیند. افرادی که دچار پارگی رباط صلیبی میشوند، اغلب از این موضوع شکایت دارند که زانوی آنها شل شده یا هنگامی که بطور ناگهانی تغییر جهت می دهند، زانو خالی میشود. اکثر پارگیهای رباط صلیبی به جراحی نیاز دارند.
- پارگیهای رباط طرفی (جانبی) داخلی زانو (MCL): رباط طرفی داخلی زانو در قسمت داخلی مفصل زانو قرار دارد و از باز شدن بیش از حد زانو به سمت داخل جلوگیری میکند. پارگی رباط داخلی اغلب زمانی رخ میدهد که زانو از بیرون ضربه بخورد، و فشار باعث شود که قسمت داخلی زانو باز شود. اکثر پارگیهای رباط صلیبی داخلی با درمانهای بدون جراحی بهبود مییابد.
- پارگیهای رباط صلیبی خلفی (پشتی) (PCL): رباط صلیبی خلفی از روی رباط صلیبی قدامی عبور کرده و از تغییر رو به جلو استخوان ساق پا جلوگیری میکند. این رباط عمدتاً با افتادن و نشستن بطور مستقیم روی ناحیه جلوی مفصل زانو آسیب میبیند. پارگی رباط صلیبی خلفی اغلب میتواند هنگامی که فقط همین رباط آسیبدیده باشد، با درمانهای غیرجراحی بهبود یابد، اما هنگامی که با آسیبهای دیگر همراه باشد، معمولاً با کمک جراحی درمان میشود.
هر کدام از این آسیبهای رباط میتواند باعث شود که زانو حالت بیثباتی داشته باشد که مفصل زانو خالی شود.
علتهای بیثباتی زانو غیر از رباط
همچنین ممکن است که افراد علائم بیثباتی را با آسیبهای زانو حس کنند که منجر به درد زانو میشود. اغلب اوقات بدن با حرکات غیرارادی از خود در مقابل درد محافظت میکند. گرچه ممکن است حس کنید که زانو دچار سستی شده، و باعث ایجاد حس بیثباتی میشود، اما این مسئله به دلیل آسیب به رباط طبق توضیحات فوق نیست.
علائم خالی کردن زانو
از آن جایی که ناپایداری و خالی کردن زانو به علل مختلف روی می دهد می تواند با توجه به علت شکل گیری آن، علائم و نشانه های متفاوتی مانند درد یا التهاب زانو داشته باشد.
تشخیص
پزشک ممکن است هنگامی که سعی میکند علت خالی کردن زانوی شما را مشخص کند، از یک مجموعه ابزار ارزیابی استفاده کند. او از سابقه پزشکی اطلاعاتی گرفته و سؤالاتی درباره طول مدتی که این علائم را دارید و اینکه آیا میدانید چه زمانی زانوی شما آسیب دیده است، خواهد پرسید. او ممکن است زانوی شما را فشار داده و از شما بخواهد حرکاتی مانند خم کردن، چرخاندن و صاف کردن زانو را انجام داده تا وجود هر آسیبی را تشخیص دهند. بسته به شدت مشکلات شما، احتمالاً پزشک درخواست اشعه ایکس و ام آر آی را میدهد تا زانوی شما را از داخل بررسی کند.
درمان خالی کردن زانو (ناپایداری)
درمان زانوی شما بسته به علت اصلی آن دارد. اگر شما دچار مشکل زانوی دوندگان , هستید، پزشک ممکن است که استراتژیهای درمانی مراقبت در خانه مانند استراحت، استفاده از یخ روی زانو، مصرف داروهای ضد التهاب و انجام ورزشهای تقویت زانو پس از کاهش ورم زانو را برای شما در نظر بگیرد. اگر دچار کشیدگی رباط صلیبی شدهاید ، درمان به شدت کشیدگی بستگی دارد.اگر کشیدگی خفیف تا متوسط است، پزشک میتواند فیزیوتراپی و روشهای کاهش درد مانند روشهایی که برای زانوی دوندگان توصیه میشود، برای شما تجویز کند.
در ادامه برخی روش ها به طور مفصل تر شرح داده خواهد شد:
بریسهای زانو با روشهای متنوعی به شما و نیازهایتان کمک میکنند. برخی از بریسهای زانو دارای مفصل هستند که برای حفاظت از رباطها در ورزشهای تماسی طراحی شدهاند. بریسهای دیگر، به عنوان بریسهای تخلیه کننده بار، درد و فشار را در بخشهای خاصی از زانو کاهش میدهند. زانوبندها برای فشرده کردن و گرم نگه داشتن زانو، مناسب برای دردهای کلی و افرادی که به حمایت ملایم نیاز دارند، هستند. بریسهای عملکردی زانو، حمایت اضافی برای زانوی آسیبدیده فراهم میکنند. برخی از بریسهای زانو به نگه داشتن کشکک زانو در جای خود یا به اعمال فشار روی مناطق خاصی از زانو کمک میکنند تا زانوی شما حمایت شود و درد کاهش یابد. بریسهای توانبخشی پس از جراحی برای حفظ ثابتی زانو و انجام حرکات محدودی استفاده میشوند، تا زمانی که بیمار بتواند محدوده حرکتی خود را بهبود بخشد.
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین و کم خطرترین روش ها برای درمان انواع عارضه های اسکلتی عضلانی از جمله ناپایداری زانو است. متخصص فیزیوتراپی علاوه بر توصیه به انجام نرمش های ورزشی (که حتماً باید تحت نظر متخصص باشد) ممکن است از روش های دیگری نیز برای رفع علائم خالی کردن زانو استفاده کند که عبارت اند از:
- درمان دستی: درمان دستی یا کایروپرکتیک یکی از روش های توانبخشی با استفاده از ماساژ و تمرینات حرکتی می باشد که در درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات مرتبط با زانو تأثیر مثبتی از خود نشان داده است.
- لیزر درمانی: استفاده از اشعه های لیزر می تواند در کاهش درد و التهاب زانو مؤثر واقع شود. اکثر بیماران بعد از 3 تا 4 جلسه درمان به تدریج تأثیرات آن را احساس می کنند. با توجه به علت ناپایداری زانوی شما ممکن است پزشک معالج یا متخصص فیزیوتراپی از این روش برای معالجه عارضه شما استفاده نماید.
- اوزون درمانی: ازن تراپی یکی دیگر از انواع روش هایی است که در فیزیوتراپی برای درمان مشکلات انو ممکن است مورد استفاده قرا رگیرد. این روش به خصوص درمورد آرتروز زانو که یکی از دلایل خالی کردن زانو است تأثیر خوبی نشان داده است.
- شاک ویو درمانی: استفاده از درمان شاک ویو به خصوص در مواردی که مشکلات زانو با درد همراه اند می تواند در رفع علائم بسیار مؤثر باشد. استفاده از امواج صوتی در این روش درمانی آن را به یک درمان غیرتهاجمی ولی مرثر تبدیل کرده است. اطلاعات بیشتر در این باره را می توانید از پزشک خود جویا شوید.
- تزریق پلاسمای غنی شده یا (PRP): این روش نیز یکی از روش هایی کم تهاجمی است که با استفاده از خواص ترمیمی خون بیمار به تسکین علائم و درمان بیماری او کمک می کند. با توجه به علت زمینه ساز ناپایداری زانو، ممکن است پزشک شما این روش را برای درمان پیشنهاد دهد.
از پزشک بخواهید تا شما را به فیزیوتراپی ارجاع دهد که بتواند برنامهای ورزشی را برای شما طراحی کند. یک برنامه ورزشی عادی باید شامل موارد زیر باشد:
- ورزش برای محدوده حرکتی، مانند یوگا یا تای چی (ورزشی که شامل حرکات کششی آرام است) که باعث حفظ انعطافپذیری بدن شما میشود
- ورزش ایروبیک که برای مفاصل راحت است، مانند شنا، پیادهروی و دوچرخه سواری تا سلامت قلب و ریهها را حفظ کرده و وزن شما را کنترل کند
- ورزشهای تقویتی ، بویژه ورزشهایی که عضلات چهار سر ران را هدف قرار میدهد.
- ورزشهای تعادلی و چابکی برای کاهش خطر افتادن