کیست مینیسک یک کیسه پر از مایع مفصل است که در امتداد حاشیه محیطی مینیسک قرار دارد و اغلب با پارگی افقی مینیسک مرتبط است. همچنین ممکن است به علت آسیب فشاری به محدوده مینیسک باشد. ام آر آی اغلب برای ارزیابی اینکه آیا مینیسک پاره شده است یا خیر انجام می‌شود‌، تا تعیین کند آیا درمان محافظه کارانه به شکل فیزیوتراپی کافی است یا مداخله جراحی مورد نیاز است.

مینیسک چیست و چه کاری انجام می‌دهد‌؟

در مفصل زانو، بین استخوان ساق (تیبیا) و استخوان ران (فمور)، دو مینیسک وجود دارد. مینیسک میانی به شکل “C” در قسمت داخلی زانو قرار دارد و در نزدیکترین نقطه به وسط بدن قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، مینیسک جانبی به شکل “U” در نیمه بیرونی مفصل زانو قرار دارد و دورتر از مرکز بدن قرار می‌گیرد. این دو مینیسک عملکردی مشابه جاذبه‌های ضربه در زانو دارند.

وجود واشر بین استخوان ساق و استخوان ران نیز در تشکیل مفصل زانو نقش دارد و به انتقال نیروهایی که در سراسر مفصل عمل می‌کنند، کمک می‌کند. هنگام راه رفتن، وزن بدن شما تقریباً دو برابر بر روی مفصل زانو قرار می‌گیرد. همچنین، هنگام دویدن، فشار بر زانو حدود هشت برابر وزن بدن شما می‌شود. در هنگام خم شدن زانو، بخش پشتی مینیسک بیشترین فشار را تحمل می‌کند.

کیست مینیسک زانو در سه نوع وجود دارد

کیست‌های مینیسک را می‌توا‌ن به سه نوع تقسیم کرد:

 اینترامینیسک (داخل مینیسک)، پارامینیسک (کنار مینیسک) و سینوویال.

• کیست‌های مینیسک سینوویال نادر هستند، که نمایانگر پر شدن کیستیک کپسول مفصلی است که با تروما مرتبط نمی‌باشد‌.
• کیست‌های پارامینیسک شایع ترین زیر مجموعه هستند و در خط مفصل جایی که یک توده کانونی از پارگی مینیسک منشا می‌گیرد، رخ می‌دهد‌. مهم است به یاد داشته باشیم که کیست پارامینیسک میانی ممکن است از طریق بافت نرم کپسول مفصلی یا رباط موازی میانی (MCL) تشخیص داده شود، بنابراین به نظر می رسد دور از منشاء پارگی باشد. اتصال نازک به پارگی اصلی معمولا نشان داده می‌شود‌.
• کیست‌های اینترامینیسک نادر هستند و تجمع مایع را در میان مینیسک‌ها نشان می‌دهد‌ که در تضاد با پارگی مینیسک هستند.

علت ایجاد کیست مینیسک زانو

دلیل این که کیست فرم می‌گیرد این است که پارگی غضروف مینیسک اجازه می‌دهد‌ که مایع مفصلی معمولی از مفصل خارج شود. بدن دائما مایع مفصلی جدید تولید می‌کند‌ و مایع اضافی را جذب می‌کند‌‌. با این حال، هنگامی که مایع از مفصل خارج می‌شود‌، می‌توا‌ند یک کیسه به نام کیست مینیسک ایجاد کند. دلیل اینکه کیست باقی می‌ماند، این است که پارگی می‌توا‌ند به عنوان یک شیر یک طرفه عمل کند، که مایع می‌توا‌ند از مفصل به کیست منتقل شود، اما از راه دیگر باز نمی‌گردد. لازم است بدانیم که در حالی که “کیست” نامیده می‌شود‌، فقط یک کیسه مایع است و یک کیست واقعی نخواهد بود. این کیست یک رشد غیر طبیعی، یا یک تومور نیست. صرفا تجمع مایع طبیعی مفصل است که به محل غیر طبیعی منتقل شده است.

علائم کیست مینیسک

شایع ترین نشانه کیست مینیسک، درد مستقیما روی خط مفصل است که همراه با برجستگی یا توده ای در آن محل اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات اندازه کیست نوسان می‌کند‌‌، در حالی که ممکن است دیگر کیست‌ها به ظاهر بدون تغییر باقی بمانند.

تشخیص

پزشک با معاینه فیزیکی زانو و بررسی علائم ظاهری، پرس و جو از وجود بیماری‌ها یا آسیب‌های احتمالی قبلی و انجام روش‌هایی مانند عکس برداری MRI  و سونوگرافی می‌توا‌ند این عارضه را تشخیص داده و درمان را آغاز نماید.

راه‌های درمان کیست مینیسک زانو

برداشتن کیست واقعی لازم نیست؛ صرفا رفع علت کیست درمان بهتری برای این مشکل است. در مراحل اولیه درمان انجام روش‌هایی مانند یخ درمانی می‌توا‌ند به بهبود علائم کمک کند. روش‌های دیگری که برای درمان این عارضه به کار گرفته می‌شوند عبارت اند از:

دارو درمانی

در مواردی پزشک برای کاهش درد و التهاب از داروهای مسکن و ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن استفاده می‌کند‌‌.

تزریق پلاسمای غنی شده از پلاکت (PRP)

درمان پی آر پی روشی غیرتهاجمی است که برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش با استفاده از خون شخص بیمار و قرار دادن آن در دستگاه‌های سانتریفیوژ، پلاکت و سایر قسمت‌های خون جدا شده و سپس پلاسمای سرشار از پلاکت برای تسکین درد و تسریع روند درمان به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود‌. برای کسب اطلاعات دقیق تر در این باره می‌توا‌نید با پزشک معالج خود صحبت نمایید.

اوزون درمانی

اوزون مولکولی یک ماده سه اتمی است که در زمینه درمان‌های پزشکی کاربردهای فراوانی دارد. از اوزون تراپی برای درمان بیماری‌ها و آسیب‌های اسکلتی و عضلانی استفاده می‌شود و تسهیل و تسریع روند بهبودی را بدون ایجاد هیچ گونه عارضه‌ای فراهم می‌کند.

تزریق اوزون با غلظت مشخص به زانو، با افزایش گردش خون در آن ناحیه و ایجاد اکسیژن رسانی بیشتر، تأثیرات درد و ناراحتی را کاهش می‌دهد و به رفع التهاب ناشی از کیست مینیسک نیز کمک می‌کند. استفاده از این روش کم تهاجمی در حال حاضر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. بهتر است با پزشک خود در مورد این موضوع صحبت کنید تا در صورت مناسب بودن شرایط شما برای انجام این درمان، از مزایای آن بهره‌مند شوید.

تخلیه کیست

کیست‌های مینیسک را می‌توا‌ن با یک سوزن در مطب تخلیه کرد، اما اغلب دوباره باز می‌گردند. دلیل بازگشت کیست مینیسک این است که پارگی که منجر به کیست می‌شود‌ نیز باید درمان شود. در غیر این صورت، اگر علت زمينة ای پاره شدن مورد توجه قرار نگیرد، مشکل معمولا باز خواهد گشت.

تزریق کورتیزون

هنگامی که التهاب ناشی از کیست مینیسک شدید باید از تزریق کورتیزون برای کاهش التهاب استفاده می‌شود‌. البته تزریق کورتیزون با عوارض احتمالی و محدودیت‌هایی روبرو است یه همین دلیل پزشک شما استفاده از این روش را بیش از 3 تا 4 بار در سال توصیه نخواهد کرد. با این حال بعد از انجام این تزریق شما در طی 42 ساعت شاهد کاهش درد و التهاب زانوی خود خواهید بود.

نقش فیزیوتراپی در درمان کیست مینیسک زانو

فیزیوتراپی یک تخصص پزشکی است که شامل ارزیابی، بررسی و درمان افراد دارای محدودیت در تحرک عملکردی است. خدمات فیزیوتراپی توسط پزشکان طب فیزیکی ارائه می‌شود‌ که متخصصین دارای مجوز دولتی برای این هستند. متخصصان طب فیزیکی نیاز به داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا مدرک دکترای بالینی از یک موسسه معتبر دارند و باید برای دریافت مجوز امتحان دهند.
آن‌ها برای ارزیابی وضعیت شما آموزش داده شده اند و به شما کمک می‌کنند تا تحرک و استقلال عملکردی حداکثر را به دست آورید. درمانگران فیزیکی از انواع روش‌ها و تکنیک‌های درمانی استفاده می‌کنند تا به شما در بهبود حرکت و احساس بهتر کمک کنند. درمان بسیار منحصر به هر فرد است. نشان داده شده است که انتخاب فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند‌‌ تا به سرعت و با خیال راحت بهبود یابید و می‌توا‌ند به دلیل کاهش هزینه‌های کلی، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد.

فیزیوتراپی بعد از آرتروسکوپی مینیسک زانو

کیست‌های مینیسک معمولا با درمان آرتروسکوپی پارگی مینیسک بهتر درمان می‌شوند. هنگامی که پارگی برطرف شود، کیست مینیسک معمولا جمع می‌شود‌ و کمتر احتمال بازگشت دارد. در حالی که ممکن است کیست دوباره بازگردد، این وضعیت غیر معمول است.
پس از انجام آرتروسکوپی زانو، که به “اسکوپ زانو” نیز شناخته می‌شود‌، مهم است که بلافاصله شروع به ورزش دادن به زانو بکنید تا قدرت و طیف کامل حرکتی را بازگردانید. کار با یک درمانگر طب فیزیکی می‌توا‌ند به شما کمک کند که تمرینات مناسب برای وضعیت خاص خود را فرا بگیرید. تمرینات اولیه نباید شامل تحمل ورزش‌های وزن بدون وزن در طبیعت باشند و باید بر تقویت ملایم عضلات اطراف زانو و همچنین افزایش دامنه حرکتی مفصل متمرکز شوند.

همانند همیشه، قبل از شروع هر برنامه ورزشی، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. اکثر پزشکان تأیید می‌کنند که شروع یک برنامه توانبخشی اولیه مناسب است؛ اما بعضی از موارد ممکن است از شما بخواهند تا یک هفته یا بیشتر پس از عمل جراحی صبر کنید. در طی ایام اولیه پس از عمل، شما ممکن است درد و ناراحتی در زانو تجربه کنید. احتمالاً به شما داروهای مسکن و ضد التهابی تجویز خواهد شد تا به کاهش این علائم کمک کند.

هنگام انجام تمرینات زانو، باید انتظار داشته باشید که کشش ملایمی را احساس کنید، اما نباید دردی را تجربه کنید. هر فعالیتی که باعث ناراحتی شدید می‌شود، باید بلافاصله متوقف شود. استفاده از یخ و بالا بردن پا پس از انجام تمرینات می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. این اقدامات می‌توانند به کنترل و کاهش تورم در زانو کمک کنند.