گردن، بخشی بسیار حساس از ستون فقرات است که مستعد آسیبهای مختلف عضلانی، رباطی، عصبی و استخوانی میباشد و علت اصلی درد گردن در بسیاری از موارد مربوط به آرتروز و بیرون زدگی دیسک است. این درد ممکن است به سر، شانهها، بازوها و دستها تاب بخورد و میتواند به صورت حاد یا مزمن باشد. درد حاد گردن معمولاً به طور ناگهانی و پس از آسیب دیدگی شروع میشود و با بهبودی و آرامش آسیب، معمولاً طی چند روز یا چند هفته بهبود مییابد. اما در برخی موارد، درد گردن میتواند به صورت مزمن بیش از سه ماه طول بکشد. در این حالت، درد ممکن است به صورت مداوم حاضر باشد و ناشی از تغییرات ساختاری در ستون فقرات یا بیماریهای مزمن باشد که در طول زمان تحلیلی برنده ایجاد میشوند.
قبل از اقدام به درمان، تمایز بین این دو وضعیت فوق العاده مهم است. یک پزشک میتواند با انجام یک معاینه پزشکی استاندارد، همراه با برخی از تصویربرداریهای تشخیصی (CT، اشعه ایکس یا اسکن MRI)، تشخیص را محدود کند. فیزیوتراپی میتواند یک روش درمانی موثر برای آرتروز و فتق دیسکهای نخاعی گردن باشد. اینکه تفاوت دیسک گردن با آرتروز چیست در ادامهی مطلب بطور کامل توضیح داده شده است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان دیسک یا آرتروز گردن و یا رزرو نوبت در مطب دکتر کامران غفرانی با شماره تلفنهای 02188866639 – 02188866629 تماس حاصل فرمایید.
تفاوت دیسک گردن با آرتروز گردن
برای تشخیص و درک بهتر از این دو مشکل، اریک به طور جداگانه مورد بحث قرار گرفته است:
آرتروز گردن
آرتروز گردن باعث میشود که شما به طور مداوم اشاره درد گردن شوید که معمولاً درد به طور خود به خود بهبود پیدا نمیکند به ویژه در مواردی که شما ۵۵ سال به بالا سن دارید. در آرتروز گردن ارتفاع دیسک بین مهرهها تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. با بالا رفتن سن دیسک بیماریها شروع به خشک شدن میکند و نازک تر میشود که این امر باعث باعث نزدیک شدن مفاصل گردن به یکدیگر میشود. هنگامی که مفاصل گردن به یکدیگر نزدیک میشوند در حین راه رفتن روی هم ساییده میشوند و فرآیند تحلیل رفتگی آنها شروع میشود. عوامل متعددی در به وجود آمدن آرتروز گردن نقش دارند که برخی از آنها به شرح زیر میباشند:
- بالا رفتن سن یکی از دلایل بروز آرتروز گردن است. به طور طبیعی این اختلال به علت بالا رفتن سن به وجود میآید و افرادی که ۴۰ سال به بالا سن دارند دستخوش تحلیل رفتگی مفاصل بدن خواهند شد.
- التهاب یکی دیگر از علل به وجود آمدن آرتروز گردن است که منجر به بروز درد خواهد شد. التهاب یک واسطه درد است و در مواردی که دو استخوان روی یکدیگر ساییده میشوند باعث بروز درد و ناراحتی میشوند و این وضعیت موجب کوتاه شدن عضلات خواهد شد.
- در قسمت پشت سر یک مجموعه از عضلات وجود دارد که تا قسمت ستون مهرهها را پیدا میکند و هنگامی که شما دچار درد به ویژه درد گردن میشوید سفت میشوند و حتی ممکن است کوتاه شوند. کوتاه شدن عضلات باعث کشیدگی مفاصل و ساییدگی آنها میشود زیرا فاصله بین آنها کمتر میشود. این امر باعث ساییدگی بیش از حد استخوانها روی یکدیگر میشود و فرآیند تحلیل رفتگی آنها را سرعت میبخشد.
- آرتروز گردن در یک گروه جنسیتی بیشتر به وجود میآید و متاسفانه زنان را بیشتر از مردان درگیر میکند. یکی از علل بروز این اختلال این است که فرایند جذب کلسیم در سیستم اسکلتی دچار اختلال میشود. زنان پس از یائسگی به استروژن پروژسترون نیاز دارند تا تراکم استخوان آنها در سطح طبیعی حفظ شود. با شروع یائسگی سطح این دو هورمون دستخوش تغییر میشود و بر تراکم استخوان تاثیر میگذارند.
- آرتروز گردن اختلالی است که حالت بدن بر آن تاثیر میگذارد به این ترتیب افرادی که به مدت طولانی جلوی کامپیوتر مینشینند و حالت بدن آنها نامناسب است معمولاً از تحلیل رفتگی مفاصل خود رنج میبرند.
- آیا ارتروز گردن درد دلایل ژنتیکی دارد به این ترتیب اگر در خانواده بیمار سابقه تحلیل رفتگی استخوان یا بیماری استخوانی وجود داشته باشد به ویژه آرتروز تحلیل برنده احتمال بروز این اختلال در سایر اعضای خانواده نیز افزایش خواهد یافت.
- برخی از فعالیتهای ورزشی باعث بروز آرتروز گردن میشوند به ویژه در مواردی که به گردن یک ضربه تروماتیک وارد شده باشد. برخی از فعالیتهای ورزشی از قبیل فوتبال آمریکایی، راگبی یا هر فعالیتی که با وارد شدن ضربه مداوم به مفاصل همراه باشد باعث بروز آرتروز گردن خواهد شد.
به طور طبیعی اگر شما دچار وارد شدن ضربه به مفاصل خود شده اید در مراحل بعدی زندگی خود دچار برخی از عوارض جانبی شایع خواهید شد.
دیسک گردن
درد بازو ناشی از بیرون زدگی دیسک گردن یکی از علائم شایعی است که باید برای درمان آن به متخصص ستون فقرات مراجعه کرد. این اختلال معمولاً در افرادی که ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند به وجود میآید. اگرچه بیرون زدگی دیسک معمولا به علت تروما یا وارد شدن ضربه به ستون فقرات به وجود میآید علائم و نشانههای آن اغلب به طور همزمان آغاز خواهد شد. درد بزرگ ناشی از آرتروز گردن به علت تحت فشار قرار گرفتن ریشه عصب در گردن به وجود میآید و درد در سایر نقاط بدن از قبیل بازو احساس میشود. علاوه بر درد، بیمار دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن میشود که تا ناحیه بازوها و انگشتان انتشار پیدا میکند. ضعف عضلانی نیز مشاهده میشود.
شایع ترین سطوحی که در ستون فقرات گردنی دچار آرتروز میشوند عبارتند از سطح C5-C6 و C6-C7. یک سطح دیگر که احتمال بیرون زدگی دیسک در آن نیز وجود دارد که عبارت است از C6-C7 اما به ندرت سطوح C7-C11 دچار آرتروز خواهند شد. عصبی که به علت بیرون زدگی دیسک درگیر میشود عصبی است که در همان سطح از نخاع خارج میگردد به این ترتیب در سطح C5-C6 عصب C6 درگیر میشود. اغلب بیرون زدگی دیسک گردن باعث بروز درد و نقایص نورولوژیکی میشود که به شرح زیر میباشند:
- سطح C4-C5 باعث ضعف در عضله دلتوئید قسمت فوقانی بازو میشود. اما منجر به بروز بی حسی و سوزن سوزن شدن نخواهد شد. بیرون زدگی دیسک در این سطح باعث درد شانه میشود.
- سطح C5-C6 میتواند باعث به وجود آمدن ضعف در عضله قسمت جلویی بازو و عضله باز کننده مچ شود. بی حسی و سوزن سوزن شدن به همراه درد اختلالاتی هستند که تا ناحیه انگشت شست امتداد پیدا میکنند. بروز دیسک گردن در این سطح بسیار شایع است.
- سطح C6-C7 میتواند باعث به وجود آمدن ضعف در عضله سه قلو (که در قسمت پشت بازو وجود دارد و به باز کردن ساعد کمک میکند) و عضلات باز کننده انگشت شود. بی حسی و سوزن سوزن شدن به همراه درد از ناحیه عضله سه قلو شروع میشود و تا قسمت انگشت میانی امتداد پیدا میکند. بروز دیسک گردن در این ناحیه بسیار شایع است.
- سطح C7-C11 میتواند باعث بروز ضعف در انگشتان دست شود به نحوی که بی حسی و سوزن سوزن شدن و درد تا قسمت انگشتان کناری دست انتقال پیدا میکند.
بهتر است به این نکته اشاره کنیم که لیستی که در بالا ارائه شده است، تنها شامل دردهای معمول در گردن است و به طور کامل جامع نیست. برخی افراد ممکن است با دردهای غیرمعمولی در گردن مواجه شوند که با دردهای دیگر بیماران تفاوت دارد و حتی علائم آن نیز متفاوت است. در ستون فقرات گردنی، حجم مواد درون دیسک کمتر است و به همین دلیل دیسکها به طور معمول کوچکتر هستند. با این حال، فضای موجود برای اعصاب نیز زیاد نیست و در صورتی که یک دیسک بیرون زده شود و فشاری بر ریشه عصب اعمال شود، درد قابل توجهی ایجاد میشود. این درد به طور معمول زمانی شدیدتر میشود که عصب تحت فشار قرار گیرد و فشرده شود.
در اکثر موارد درد حاصل از بیرون زدگی دیسک گردن را میتوان به کمک روشهای درمانی غیر جراحی و مراقبتی تا حد زیادی کنترل کرد. پس از آن که درد شروع به بهبود یافتن کرد احتمال بروز مجدد آن وجود دارد. معمولاً مدت بیشتری طول میکشد تا ضعف و بی حسی یا سوزن سوزن شدن بدن بهبود پیدا کند. در صورتی که درد بهبود یابد میتوان به کمک روشهای درمانی مراقبتی به بهبود شرایط بیمار کمک کرد. به طور کلی هیچ گونه اطلاعات دقیقی وجود ندارد که نشان دهد انجام عمل جراحی به بهبود سریع تر ریشه عصب کمک خواهد کرد. همه روشهایی که برای درمان دیسک گردن طراحی شده اند به کنترل درد و علائم نورولوژیکی و بهبود عملکرد گردن کمک خواهند کرد.
درمان درد گردن ناشی از آرتروز و دیسک گردن
فرایند درمان معمولاً به کمک روشهای مراقبتی و غیر جراحی شروع میشود و عمل جراحی فقط در مواردی توصیه میشود که سایر روشهای مراقبتی کمکی به تسکین درد نکرده باشند و فعالیتهای روزمره بیمار مختل شده باشد. برخی از روشهای درمانی مراقبتی به شرح زیر میباشند:
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم به تسکین درد کمک میکند.
- استفاده از داروهای مسکن از قبیل استامینوفن و داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب توسط پزشک تجویز میشود. پزشک همچنین به تجویز داروهای دیگری از قبیل شل کنندههای عضلانی، استروئید خوراکی و داروهای مسکن قوی میپردازد. قبل از مصرف هر گونه داروی ضد التهاب با پزشک خود صحبت نمایید و اطمینان حاصل کنید که با سایر داروهای مصرفی شما یا اختلالات دیگری که به آنها مبتلا هستید تداخل ندارد.
- فعالیت روزانه برای حفظ انعطاف پذیری گردن و رفع گرفتگی شدید در این ناحیه توصیه میشود.
- فیزیوتراپی میتواند به تسکین درد کمک کند.
- تراکشن گردن میتواند به پایدار کردن گردن کمک نماید. تراکشن باعث بهبود حالت گردن میشود تا فشردگی دیسک در حین فعالیتهای روزمره بدتر نگردد.
- در برخی موارد استفاده از بالش مخصوص برای افرادی که دچار دیسک گردن هستند توصیه میشود تا از درد گردن آنها در ساعات شب کاسته شود. استفاده از این نوع بالش با هدف قرار دادن گردن در بهترین حالت ممکن و جلوگیری از وارد شدن فشار به ستون فقرات گردن توصیه میشود.
- در صورتی که سایر روشهای درمانی موجود باعث تسکین درد گردن نشود پزشک تزریق استروئید در فضای اپیدورال یا بلاک عصب گردن را توصیه خواهد کرد. پزشک برای انجام این کار کورتیزون را به درون کانال استخوانی ستون مهرهها تزریق میکند. کورتیزان یک داروی بسیار قوی است که میتواند به کنترل التهاب اطراف اعصاب بپردازد و درد ناشی از فشرده شدن ریشه اعصاب را کاهش دهد. تزریق کورتیزون همیشه موفقیت آمیز نیست و معمولاً زمانی از این روش استفاده میشود که سایر روشهای مراقبتی کمکی به بهبود بیمار نکرده باشند یا آنکه بیمار با هدف به تاخیر انداختن جراحی تحت درمان قرار بگیرد.
- در صورتی که پس از شش ماه استفاده از روشهای درمانی مراقبتی، درد بیمار کاهش قابل توجهی نیافته باشد یا حرکت برای بیمار دشوار باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. یکی از روشهای جراحی که مورد استفاده قرار میگیرد، جراحی فیوژن است. این عمل جراحی باعث میشود مهرههای آسیب دیده به یکدیگر متصل شوند و حرکت بین آنها محدود شود. در این عمل جراحی، پزشک دیسک بین مهرهها را برداشت کرده و فشار روی ریشه عصب را برطرف میکند. سپس یک گرافت استخوانی را در فضای مورد نظر قرار میدهد تا گردن در یک حالت بهتر قرار گیرد. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از یک صفحه مخصوص استفاده کند و آن را بین مهرههای آسیب دیده قرار دهد تا فرآیند درمان تکمیل شود.