درد کمر در کودکان ممکن است یک موضوع رایج باشد، اما معمولاً به عنوان یک مشکل عادی در دوران کودکی در نظر گرفته نمی‌شود. وقتی کودک شما از درد کمر شکایت می‌کند، شاید بخواهید بدانید که آیا این درد طبیعی است یا باید به یک متخصص ستون فقرات کودکان مراجعه کنید.
همانند هر نوع درد یا عدم راحتی دیگری، کمردرد ممکن است در کودک شما رخ دهد. خوشبختانه، درد کمر در کودکان به طور معمول نشانه یک بیماری جدی نیست. با این حال، ممکن است نیازمند بررسی توسط یک تخصصی در این زمینه باشید، به ویژه اگر درد کمر کودکتان به حدی شدید است که شما را وادار به مراجعه به یک متخصص ستون فقرات کودکان می‌کند. در ادامه، به برخی از دلایلی که ممکن است باعث شود درد کمر فرزندتان را جدی بگیرید، اشاره می‌کنیم.
علائم هشداردهنده‌ای که باید بدانید
هر پدر و مادری که فرزندشان از کمردرد شکایت دارد، این نگرانی را دارد که ممکن است مشکل جدی‌تری برای او پیش آمده باشد. اگرچه مطمئناً دلایل جدی برای بروز کمردرد وجود دارد، اما اکثریت قریب به اتفاق کودکان مبتلا به کمردرد علائمی دارند که ناشی از آسیب عضلانی یا رباطی است، بدون هیچ گونه ناهنجاری ساختاری.
برخی از علائم هشداردهنده ی کمردرد که بررسی برای مشکلات جدی‌تر را ضروری می‌کنند، عبارت‌اند از:
- درد شبانه (به ویژه دردی که کودکتان را از خواب بیدار می‌کند)
- درد دائمی
- علائم ناخوشی عمومی بدن (تب ، لرز ، ضعف ، کاهش وزن)
- ادامه داشته علائم برای بیش از چند هفته
- بروز علائم در کودکان خیلی کوچک
- درد ، بی‌حسی یا ضعف در پا
این علائم هشداردهنده لزوماً به معنای وجود یک مشکل جدی‌تر نیستند، با این حال می‌توانند یک تست غربالگری خوب برای تعیین اینکه آیا ارزیابی بیشتری باید انجام شود یا خیر، باشد. به طور مثال ، درد عضلانی کمر می‌تواند ماه‌ها ادامه داشته باشد، اگرچه، اگر علائم از چند هفته قبل ادامه داشته باشد، بهتر است تشخیص روشن و مطمئنی انجام شود.
علت کمردرد در کودکان
کمردرد در کودکان و نوجوانان، مسئله‌ی غیرمعمولی نیست و با گذشت زمان شیوع بیشتری پیدا می‌کند. بخشی از این امر به دلیل تغییر در فعالیت‌های کودکان و بخشی به دلیل تغییراتی در عادات کودکان است.
اگر کودک شما کمردرد دارد، به خصوص اگر با علائم هشداردهنده ذکر شده همراه باشد، ضروری است که به پزشک مراجعه کند.
شروع درمان مناسب و اطمینان از بهبود علائم می‌تواند به اطمینان از ادامه نیافتن این مشکل کمک کند. اگر علائم نگران‌کننده یا غیرمعمول باشد ، ممکن است ارزیابی بیشتری لازم باشد تا اطمینان حاصل شود که علت غیرمعمولی برای این درد وجود ندارد.
خبر خوب برای کودکان و والدین این است که اکثریت قریب به اتفاق کودکانی که از کمردرد شکایت دارند ، بعد از بهبودی علائم، دیگر دچار این درد نمی‌شوند. در حالی که کمردرد می‌تواند در ورزش و سایر فعالیت‌ها تداخل ایجاد کند ، اما با داشتن یک برنامه درمانی مناسب ، این کودکان تقریباً همیشه به توانایی کامل خود در انجام فعالیت‌ها و بدون بروز مشکلات مداوم ناراحتی کمر بازمی‌گردند.
کمردرد عضلانی
همان‌طور که گفته شد، کمردرد عضلانی شایع ترین علت کمردرد در کودکان و نوجوانان است. آسیب‌هایی مانند کشیدگی عضلات و کشیدگی رباط‌ها، آسیب‌های ناشی از استفاده‌ی بیش‌ازحد ، مشکلات وضعیت قرارگیری بدن و آمادگی و قدرت ضعیف عضلات کمر، می‌توانند منجر به کمردرد عضلانی شوند.
در اغلب موارد عکس‌برداری، از جمله رادیولوژی و MRI برای تشخیص این بیماری مفید نیستند و این آزمایش‌ها معمولاً نیاز نیستند مگر اینکه علائم هشداردهنده گفته شده در بالا وجود داشته باشد.
مانند هر آزمایش دیگر، انجام آزمایش‌های بی مورد و زیاد از حد ممکن است عوارض منفی را به همراه داشته باشد (قرار گرفتن در معرض اشعه و برخی آزمایش‌ها ممکن است منجر به آزمایش یا اقدامات غیرضروری دیگری شود) ، بنابراین باید درباره ارزش دستیابی به هرگونه بررسی تصویربرداری بخصوص با پزشک خود مشورت کنید.
درمان
غالباً درد عضلانی کمر، با استراحت و تغییر فعالیت‌ها بهبود می‌یابد. بسیاری از درمان‌ها ممکن است باعث تسکین گذرا شوند، در حالی که اثرات طولانی مدت این درمان‌ها معلوم نیست، اما به طور کلی بی‌خطر هستند. این درمان‌ها می‌توانند شامل فیزیوتراپی، درمان با عمل جراحی، تمرینات کششی ، یوگا یا ماساژ درمانی باشند.
شکستگی استرسی
شکستگی استرسی می‌تواند در ستون فقرات رخ دهد. غالباً این شکستگی‌های استرسی در نوجوانان و جوانان رخ می‌دهد و این افراد ممکن است هرگز از بروز این آسیب مطلع نشوند. با گذشت زمان ، علائم شکستگی استرسی ممکن است ظاهر شود.
متداول‌ترین نوع شکستگی استرسی در کمر، اسپوندیلوز است که شامل آسیبی به استخوان واقع در پشت ستون فقرات (مهره‌های کمر) می‌باشد. این آسیب غالباً در نوجوانانی رخ می‌دهد كه ورزش‌هایی با حرکات مكرر بیش‌ازحد کششی (خم شدن به عقب) ستون فقرات ، مانند ژیمناست‌ها و شیرجه را انجام می‌دهند.
اگر شکستگی استرسی در هر دو طرف ستون فقرات رخ دهد، می‌تواند باعث ناپایداری در ستون فقرات ، یا وضعیتی به نام اسپوندیلولیستزیس ((Spondylolisthesis شود. این وضعیت که “لغزش مهره ” یا مهره رانش نیز نامیده می‌شود ، می‌تواند منجر به تغییر جهت در ستون مهره‌ها شود.
درمان
شکستگی‌های استرسی اغلب باعث عصبی شدن کودکان و والدین می‌شود، زیرا این آسیب‌ها معمولاً به طور کامل بهبود نمی‌یابند و می‌توانند علائمی را در دوره بلوغ و بزرگسالی ایجاد کنند. با این حال ، اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به اسپوندیلوز (بیماری تخریبی ستون فقرات) بدون جراحی درمان می‌شوند و در واقع با درمان‌های کم تهاجم بهتر پاسخ می‌دهند.
جراحی معمولاً برای کسانی که حتی بعد از چندین ماه درمان غیر جراحی، همچنان درد مداوم دارند یا بیمارانی که دچار لغزش شدید مهره‌ای هستند که منجر به از دست دادن تراز مناسب ستون فقرات شده است ، در نظر گرفته می‌شود.
مطالعات طولانی مدت در این زمینه نشان می‌دهد که احتمال بروز کمردرد در بزرگسالی با وجود شکستگی استرس در دوران کودکی بدون تغییر می‌ماند. اگرچه این شکستگی می‌تواند منبعی برای بروز مشکلاتی باشد، اما در صورت داشتن اسپوندیلوز در دوران کودکی، شانس بروز کمردرد در بزرگسالی کمی تغییر می‌کند.
مشکلات دیسک
احتمال بروز فتق دیسک (بیرون‌زدگی دیسک کمر) در کودکان بسیار کمتر از بزرگ‌سالان است ، اما ممکن است این عارضه ایجاد شود و می‌تواند علائم جدی را به وجود آورد. وقتی فتق دیسک ستون فقرات رخ می‌دهد ، بالشتک نرم بین دو مهره پاره می‌شود. این ماده دیسک از فضای طبیعی خود خارج شده و می‌تواند به عصب‌ها و نخاع فشار وارد کند.
علائم فتق دیسک شامل درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در پاها، ضعف اندام تحتانی و مشکل در خم شدن یا صاف کردن کمر می‌باشد. برای تشخیص فتق دیسک، ممکن است از اسکن MRI استفاده کنند، زیرا تصاویر رادیولوژی معمولاً قادر به نشان دادن این مشکلات نیستند.
در کودکان، دیسک‌ها موادی انعطاف‌پذیر و با خاصیت ارتجاعی خوبی دارند. این به این معنی است که آنها توانایی بسیار بالایی در مقابله با نیروهای غیرمعمول که به ستون فقرات وارد می‌شوند، دارند. با رشد سن، دیسک‌ها قدرت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و ممکن است به پارگی مستعد شوند.
با این حال، حتی در کودکان و افراد جوان، دیسک‌ها می‌توانند به دلیل وارد شدن نیروهای بیش‌ازحد مانند آسیب‌های ضربه‌ای یا به دلیل ساختار غیرطبیعی دیسک، پاره شوند و علائم فتق دیسک ایجاد کنند.
درمان
در اغلب موارد، فتق دیسک بدون جراحی قابل کنترل است ، اما برای کودکان و نوجوانانی که درد شدید یا علائم آسیب عصبی قابل توجهی دارند، ممکن است یک روش جراحی برای کاهش فشار بر روی عصب درگیر، انجام شود.
عفونت
تشخیص عفونت استخوان‌های ستون فقرات (مهره) یا دیسک ممکن است کار سختی باشد. عفونت‌های ستون فقرات غالباً در کودکان نوپا یا نوجوانان اتفاق می‌افتد و ممکن است باعث بروز علائم مبهم بیماری ، تب‌هایی با درجه پایین و کمردرد عمومی شود.
تشخیص عفونت ستون فقرات اغلب با انجام مطالعات آزمایشگاهی و نتایج غیرطبیعی آنها که نشان دهنده علائم عفونت (افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون) یا التهاب (افزایش ESR یا CRP) هستند، صورت می‌گیرد. در صورت مشکوک بودن ، آزمایش‌های تصویربرداری معمولاً برای تأیید محل عفونت انجام می‌شود.
درمان
درمان عفونت معمولاً با آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود (اغلب به صورت داخل وریدی ، حداقل تا شروع روند بهبود عفونت) ، گرچه گاهی اوقات ممکن است ناچار به عمل جراحی شد.
به طور کلی جراحی فقط در صورتی در نظر گرفته می‌شود که عفونت باعث آسیب به ساختار ستون فقرات شده باشد یا اینکه با استفاده از آنتی‌بیوتیک نمی‌توان عفونت را به خوبی کنترل کرد.
ناهنجاری‌هایی در تراز ستون فقرات
مشکلات مربوط به تراز ستون فقرات می‌تواند باعث تغییر شکل محسوسی در آن شود و این امر ممکن است با بروز کمردرد همراه باشد. اگرچه، باید توجه داشت که ناهنجاری‌های ظریف‌تر ، اگرچه قابل توجه است ، اما به ندرت باعث ایجاد درد می‌شوند.
دو ناهنجاری شایع در ستون فقرات در کودکان، اسکولیوز و کیفوز هستند. اسکولیوز نوعی ناهنجاری در فرم ستون فقرات است که اگر از پشت به کمر کودک نگاه کنیم، متوجه یک منحنی S مانند در ستون فقرات می‌شویم. کیفوز نوعی ناهنجاری در فرم ستون فقرات است که اگر از پهلو به بدن کودک نگاه کنیم، یک خمیدگی شدیدی در ستون فقرات او مشاهده خواهیم کرد.
درمان
این دو وضعیت بسیار متفاوت هستند، اما اصول درمان مشابهی دارند. در ناهنجاری‌هایی با شدت کمتر، نظارت و کنترل وضعیت بیمار، مناسب‌ترین روش درمانی است. هنگامی که ناهنجاری تا سطح قابل توجهی پیشرفت کرد (با اندازه‌گیری زاویه‌هایی که در تصاویر رادیوگرافی دیده می‌شود تعیین می‌شود) ممکن است استفاده از بریس (کمربند طبی) در نظر گرفته شود.
فقط برای درمان شدیدترین حالت این ناهنجاری‌ها، عمل جراحی در نظر گرفته می‌شود. حتی وقتی جراحی نیز انجام شود، ناهنجاری در فرم ستون فقرات ممکن است همچنان باقی‌مانده باشد ، زیرا اصلاح کامل ناهنجاری ممکن است مشکلات بیشتری را ایجاد کند تا یک اصلاح جزئی.
تومور
تومورهای خوش‌خیم و بدخیم استخوانی ممکن است در ستون فقرات ظاهر شوند. این تومورها گاهی اوقات باعث درد قابل توجهی می‌شوند، در حالی که در بعضی موارد ممکن است بدون ایجاد علائم ظاهر شوند.
اگرچه تومورهای ستون فقرات دلیلی غیرمعمول برای کمردرد در کودکان و نوجوانان هستند، اما هنگام تشخیص علت کمردرد، به خصوص اگر علت آن غیرمعمول باشد، باید به آنها فکر کرد.
بعضی از علائم هشداردهنده که قبلاً اشاره شد، ممکن است با تومورها، به ویژه شکایت از درد شبانه، ناخوشی عمومی یا کاهش وزن، ارتباط داشته باشند. همراه شدن کمردرد با این علائم می‌تواند نگرانی در مورد وجود تومورها را افزایش دهد و استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری می‌تواند در تشخیص وجود تومورهای محتمل کمک کند.
درمان
درمان تومورهای ستون فقرات بسته به نوع بخصوص تومور متغیر است. حتی تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) نیز ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند زیرا گاهی اوقات تومورهایی که درمان نشده‌اند می‌توانند منجر به ایجاد ناهنجاری در فرم ستون فقرات شوند. تومورهای سرطانی در ستون فقرات اغلب به ترکیبی از درمان‌ها نیاز دارند که ممکن است شامل داروها، پرتودرمانی و جراحی باشد.
