پاتلا یا کشکک زانو میتواند زمانی که نمیتواند به درستی کار کند منبع درد باشد. همترازی یا مشکلات استفاده بیش از حد از کشکک زانو میتواند منجر به سایش غضروف پشت کشکک زانو شود. کندرومالاسی پاتلا یک مشکل رایج زانو است که بر روی کشکک زانو و شیاری که روی استخوان ران میلغزد، تاثیر میگذارد. این عمل در مفصل پاتلوفومورال صورت میگیرد. کندرومالاسی اصطلاح مورد استفاده برای توصیف مفصل پاتلوفومورال است که از نظر ساختاری آسیب دیده است، در حالی که اصطلاح سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS) به مراحل اولیه عارضه اشاره دارد. علائم بیشتر با سندرم درد پاتلوفمورال قابل برگشت هستند.
کندرومالاسی پاتلا میتواند در ابتدا با استفاده از اقدامات ساده مانند استراحت زانو و اجتناب از فعالیتهای جسمانی مانند بالا رفتن از پلهها که میتواند وضعیت را تشدید کند، درمان شود.پزشک معالج شما در ادامه میتواند روشهای غیرتهاجمی دیگری را نیز به شما برای رفع درد و ناراحتی ناشی از این عارضه معرفی کند.
دکتر غفرانی، متخصص آنستزیولوژی و درد در کلینیک درد ماهان، باتجربه در زمینه درمان انواع دردهای اسکلتی عضلانی بدون استفاده از روشهای تهاجمی و جراحی، آماده است تا به شما برای رفع آسیب و مشکل خود کمک کند. برای رزرو وقت ملاقات با دکتر غفرانی و آگاهی از بهترین روشهای درمانی محافظه کارانه میتوانید با شماره تلفن 02188866619 - 02188866629 - 092188866632 تماس حاصل فرمایید.
آناتومی
پاتلا (کشکک زانو) یک استخوان متحرک است که در جلوی زانو قرار دارد. این استخوان درون تاندونی پیچیده شده است که عضلات بزرگ را در جلوی ران و عضلات چهار سر را به استخوان پایین پا متصل میکند. این تاندون به همراه چهار عضله بزرگ، به عنوان مکانیزم چهارسر شناخته میشود. اگرچه معمولاً آن را به عنوان یک ساختار یکپارچه در نظر میگیریم، مکانیزم چهارسر دارای دو تاندون جداگانه است، تاندون چهارسر در بالای کشکک زانو و تاندون پاتلار در زیر کشکک زانو قرار دارد. انقباض عضلات چهارسر فشاری روی تاندونهای مکانیزم چهارسر ایجاد میکند. این عمل باعث صاف شدن زانو میشود. کشکک زانو به عنوان یک لوازم برای افزایش نیروی عضلات چهارسر عمل میکند. قسمت پایینی کشکک زانو با یک لایه غضروف مفصلی پوشیده شده است که به عنوان یک پوشش صاف و لغزنده بر روی سطوح مفصل عمل میکند. این پوشش به کشش کشکک زانو در یک شیار خاص که توسط استخوان ران یا فمور ایجاد شده است، کمک میکند.
این شیار، شیار فمورال نامیده میشود. دو عضله ران به پاتلا وصل میشوند و به عنوان راست کردن پا به منظور کنترل موقعیت خود در شیار فمورال کمک میکند. این عضلات عبارتند از عضله پهن داخلی مایل (VMO) و ماهیچه پهن بیرونی یا ماهیچه پهن جانبی (VL). عضله پهن داخلی مایل در امتداد داخل ران است و ماهیچه پهن جانبی در قسمت بیرونی ران قرار دارد. اگر timing بین این عضلات تمام شود، پاتلا ممکن است از مسیر خارج شود.
علت نرمی غضروف زانو چه چیزی میتواند باشد؟
کندرومالاسی کشکک زانو اغلب زمانی رخ میدهد که سطح زیر کشکک زانو با استخوان ران تماس برقرار میکند و باعث درد و تورم میشود. موضع غير طبيعي کاسه زانو، تنگي يا ضعف عضلات مرتبط با زانو، فعاليت زياد زانو و کف پاهاي صاف ممکن است احتمال کندرومالاسی کشکک زانو را افزايش دهند.
علائم کندرومالاسی کشکک زانو چیست؟
شایعترین علائم، درد در زیر و یا در اطراف لبههای کشکک زانو است. درد با هرگونه فعالیتی که مفصل پاتلوفمورال را بارگیری میکند، از جمله راه رفتن، اسکوات، یا بالا و پایین رفتن از پلهها، بدتر میشود. زانو زدن اغلب حتی سعی کردنش هم بسیار دشوار است. خم نگه داشتن زانو برای مدت زمان طولانی مانند نشستن در ماشین یا سینما ممکن است باعث درد شود. سایر علائم عبارتاند از:
- ممکن است احساسی مانند لیز خوردن کشکک زانو وجود داشته باشد. تصور میشود این یک پاسخ واکنشی به درد است، نه به این دلیل که در زانو بیثباتی وجود دارد. دیگران احساس درد مبهم در زانو که در هیچ نقطهای متمرکز نیست، تجربه میکنند.
- زانو ممکن است ساییده شود و به سختی کار کند، و یا ممکن است هنگام اسکوات زدن یا بالا و پایین رفتن از پلهها صدای ترق تروق بدهد. اگر مقدار قابل توجهی سایش وجود داشته باشد، ممکن است هنگام خم کردن زانو احساس ترق تروق یا صدای کلیک داشته باشید. این میتواند زمانی رخ دهد که سطح ناهموار زیرین کشکک زانو روی شیار فمورال میمالد.
- زانو ممکن است با استفاده سنگین متورم، سفت و تنگ شود. این معمولا به علت تجمع مایع در داخل مفصل زانو است، که گاهی اوقات “آب روی زانو” نامیده میشود. این برای مشکلات کشکک زانو منحصر به فرد نیست، اما گاهی اوقات زمانی رخ میدهد که زانو ملتهب میشود.
چه کسی در معرض خطر کندرومالاسی کشکک زانو است؟
افرادی که در معرض ابتلا به کندرومالاسی کشکک زانو قرار دارند عبارتند از:
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- افرادی که دچار آسیب، شکستگی و یا دررفتگی مرتبط با کاسه زانو شدهاند.
- دوندهها، بازیکنان فوتبال، دوچرخه سواران و دیگر افرادی که اغلب ورزش میکنند.
- نوجوانان و جوانان سالم، اغلب زنان
چگونه پزشکان مشکل را تشخیص میدهند؟
تشخیص با یک سابقهی کامل از مشکل زانو شروع میشود و با بررسی زانو، از جمله کشکک زانو ادامه مییابد. اشعهی ایکس ممکن است در اولین مراجعه به پزشک تجویز شود. اشعهی ایکس میتواند به تعیین اینکه آیا کشکک زانو به درستی در شیار فمورال قرار دارد یا خیر، کمک کند. چندین اشعه ایکس گرفته شده با زانوی خم در چند زاویه مختلف میتواند به تعیین اینکه به نظر میرسد کشکک زانو در حال حرکت از طریق شیار فمورال در راستای درست است یا خیر، کمک کند. اشعه ایکس ممکن است آرتریت بین کشکک زانو و استخوان ران را نشان دهد، به ویژه هنگامی که مشکلات برای مدت زمان طولانی وجود داشته باشند. سایر روشها عبارتاند از:
ام آر آی
تشخیص مشکلات با کشکک زانو میتواند گیج کننده باشد. علائم میتوانند به راحتی با دیگر مشکلات زانو اشتباه گرفته شوند، زیرا علائم اغلب شبیه هستند. در این موراد، آزمایشات دیگر، مانند تصویرسازی تشدید مغناطیسی ممکن است پیشنهاد شود. ماشین ام آر آی از امواج مغناتیسی به جای اشعهی ایکس برای نشان دادن بافت نرم بدن استفاده میکند. این ماشین تصاویری ایجاد میکند که شبیه به قسمتهای زانو است. معمولا این آزمایش برای بررسی آسیبها، مانند پارگی در منیسک یا رباط زانو انجام میشود. پیشرفتهای اخیر در کیفیت اسکنهای ام آر آی پزشکان را قادر به دیدن غضروف مفصلی در در اسکن و تعیین اینکه آیا آسیب دیده است یا نه، کرده است. این آزمایش نیازی به سوزن یا رنگ خاص ندارد و بدون درد است.
آرتروسکوپی
در برخی موارد، برای تشخیص قطعی در مورد مشکلات زانو، زمانی که هنوز علت دقیق مشکل مشخص نشده است، میتوان از آرتروسکوپی بهره برد. آرتروسکوپی یک روش جراحی است که در آن یک دوربین تلویزیونی کوچک و فیبری درون مفصل زانو قرار میگیرد و به جراح امکان میدهد به صورت مستقیم به ساختارهای داخلی مفصل نگاه کند. با استفاده از آرتروسکوپ، پزشک قادر است به وضعیت غضروف مفصلی در پشت کشکک زانو نگاه کند. اغلب مشکلات پاتلوفومورال بدون نیاز به جراحی تشخیص داده میشوند و درصد کمی از موارد، آرتروسکوپی برای درمان مشکلاتی که توسط روشهای دیگر تشخیص داده شدهاند، استفاده میشود. ارتباط واضحی بین شدت علائم و نتایج اشعه ایکس یا آرتروسکوپی وجود ندارد. پزشکان بیشتر بر اساس سابقه بیماری، علائم مشاهده شده و نتایج آزمایشات تشخیصی، تصمیمگیری میکنند.
درمان نرمی غضروف زانو بدون جراحی
معمولا درمان غیرجراحی برای این مشکل توصیه میشود. تحت کنترل قرار دادن درد و التهاب اولین گام است. اهداف کلی برای یک برنامه توانبخشی عبارتند از بهبود عملكرد عضلات و انعطافپذیری در حالی كه تسکین درد و یا كنترل درد را به همراه دارد.
استراحت و دارو
پزشک شما ممکن است داروهای استراحت و ضد التهاب مانند آسپیرین یا ایبوپروفن را پیشنهاد کند، به ویژه هنگامی که مشکل ناشی از استفادهی بیش از حد است. در صورتی که شما به هیچ دلیلی نمیتوانید از داروهای ضد التهابی استفاده کنید، استامینوفن برای کنترل درد میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با کاهش درد و التهاب در مراحل اولیه میتواند کمک کند. فیزیوتراپیست شما ممکن است از ماساژ یخ و اولتراسوند برای محدود کردن درد و تورم استفاده کند. سایر توصیههای متخصص فیزیوتراپی برای درمان این عارضه عبارتاند از:
بریس
استفاده از بریس برای کشکک زانو میتواند به شما در انجام ورزش و فعالیتها با درد کمتر کمک کند. اکثر بریسها برای مشکلات پاتلوفومورال از محصول نرم ساخته شدهاند، مانند پارچه و نئوپرن. شما مانند یک آستین آن را به زانوی خود میبندید. یک پشتیبان کوچک در طرف کشکک زانو قرار میگیرد تا آن را در شیار فمور تنظیم کند.
با نوار بستن
یک جایگزین برای بریس، با نوار چسباندن کشکک پا در محل است. درمانگر نوار را روی زانو قرار میدهد و تنظیم میکند تا به دوباره تراز کردن کشکک زانو کمک میکند. ایده این است که با استفاده از بریس یا پیچیدن زانو با نوار، کشکک پا در تراز بهتر در شیار فمورال قرار گیرد. به نظر میرسد این کار به نوبه خود باعث بهبود کشش عضلات چهارسر میشود بنابراین کشکک زانو تنظیم شده و مرتب در شیار باقی میماند. بیماران درد کمتر و عملکرد بهتر را با این روشهای درمانی گزارش میدهند.
ورزشهای دوستدار زانو
ورزشهای دوستدار زانو میتوانند به بهبودی از عارضهی کندرومالاسی کشکک کمک کنند. این بازیهای دوستدار زانو کمک میکنند تا از طریق ورزشهای جسمانی سادهای که روی زانوی شما تاثیر نمیگذارند مانند شنا و دوچرخه سواری، بهبود یابید.
لیزر درمانی
استفاده از لیزر سرد در درمان درد و التهاب ناشی از نرمی غضروف کشکک زانو، روشی غیرتهاجمی و مطمئن است که در کنار سایر درمانها و بدون ایجاد درد و ناراحتی، روند بهبودی زانو را تسریع میکند.
تزریق ازن و پی آر پی
تزریق گاز ازن و همچنین تزریق پلاسمای غنی شده، هر دو میتوانند در تسکین درد زانو بسیار مؤثر واقع شوند. تزریق پلاکتهای خونی فرد بیمار به خودش باعث کمک به تولید کلاژن و بازسازی غضروف میشود. همچنین تزریق ازن باعث کاهش التهاب و کمک به بهبود هر چه سریعتر آسیب خواهد شد.
کمپرس سرد
کمپرس سرد برای تسکین درد ناشی از غضروف آسیب دیده زیر کاسهی زانو مفید است. خنک شدن جریان خون را کاهش میدهد که برای کاهش تورم سودمند است. آماده کردن آن راحت است و احتمالا ارزانترین علاج برای کندرومالاسی کشکک است. کمپرس سرد برای کاهش گرمای کاسهی زانو سودمند است. محدود کردن جریان مداوم خون، اثر آرامبخشی روی رباطهای دردناک و شکسته دارد. ورزشکاران اغلب پس از ورزش برای کاهش درجه حرارت بدن دوش آب سرد میگیرند. نحوه استفاده از کمپرس سرد برای اصلاح این مشکل (حتما این درمانها را تحت نظر پزشک انجام دهید):
- یک حولهی تمیز را در آب سرد غوطهور کنید.
- آب اضافی را بگیرید و آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
- اجازه دهید 5 دقیقه در آنجا بماند و چند بار در روز این کار را تکرار کنید.
- برای به دست آوردن بهترین نتیجه، از این درمان ساده 2 تا 3 بار در روز استفاده کنید.
از روش بالا بردن استفاده کنید
آیا شما استراحت میکنید و با این حال هنوز هم تورم زانو از بین نمیرود؟ خب ممکن است نیاز به ارتفاع داشته باشید. شیبدار نگه داشتن پاها و بلند کردن آنها بالاتر از سینه میتواند باعث افزایش میزان بهبودی عارضهی کندرومالاسی کشکک شود. این کار گردنش خون را به ناحیهی زانو بهبود میبخشد و التهاب را تا حد زیادی کاهش میدهد. برای انجام این کار:
- به 2 تا 3 پشتی در حالت خوابیده نیاز دارید.
- در حالی که خوابیدهاید یا دراز کشیدهاند پشتیها را زیر پاها قرار دهید.
- همچنین از تکنیک بالا بردن در طول روز استفاده کنید.
ورزشها
همانطور که درد و التهاب کنترل میشود، فیزیوتراپیست با شما کار خواهد کرد تا انعطاف پذیری، قدرت و تعادل عضلانی در زانو را بهبود بخشد.
تمرینات تقویتی عضلات چهارسر
تمرینات تقویتی عضلات چهارسر برای اصلاح نقایص در توانایی کشش زانو، شامل تحمل نکردن وزن مفصل تکی (مانند کشیدن زانو) و تمرینات چند جانبه با تحمل وزن (به عنوان مثال، فشار ساق پای نشسته) است.
تمرینات بدون تحمل وزن
تمرینات بدون تحمل وزن همچنین به عنوان تمرین زنجیرهای حرکتی باز نامیده میشود. تمرینات تحمل وزن، تمرینات زنجیرهای بسته نامیده میشوند. تمرینات زنجیرهای بسته باعث کاهش فشار در مفصل پاتلوفومورال میشوند و برای اولین بار برای رسیدن به عملکرد بهبود یافته قبل از پیشرفت تمرین زنجیرهای حرکتی باز استفاده میشوند. مطالعات همچنین نشان میدهند فعالیت VMO بیشتر با تمرین زنجیرهای حرکتی بسته است. همچنین یک برنامه تمرین زنجیرهای حرکتی بسته عضلات ضعیف مفصل ران را در همان زمان با کمبودهای عضله زانو اصلاح میکند.
برنامه توانبخشی
درمانگر برنامه توانبخشی شما را تنظیم میکند تا موثرترین و بدون دردترین روش درمانی را ارائه دهد. برنامه کلی توانبخشی شامل برنامه تمرین کشش در خانه، تمرینات چابکی، فعالیتهای تعادل و تقویت طراحی شده برای بازگرداندن شما به سطح قبلی بدون درد شرکت کردن در ورزشها و دیگر فعالیتها است.
رژیم غذایی سالم و مکملها
افراد مبتلا به درد مفاصل باید یک رژیم غذایی سالم داشته باشند. رژیم غذایی باید شامل غذاهای ضد التهابی مانند سبزیجات برگ سبز، چغندر و انواع توتها باشد. عدم وجود مواد مغذی و ویتامینهای حیاتی نه تنها میتواند شرایط را تشدید کند، بلکه به طور دائمی باعث ساییده شدن رباط میشود. مکملهای پتاسیم و منیزیم میتوانند التهاب را تا حد زیادی کاهش دهند. آنها همچنین روغن کاری در مفصل را بهبود میبخشند که اصطکاک بین مفاصل استخوان را کاهش میدهد. رژیم غذایی باید شامل چغندر، کرفس، غذاهای غلات کامل، ماهی و غذاهای پروتئین پاک مانند سینه مرغ و پنیر کاتیج باشد. اطمینان حاصل کنید که پروبیوتیکهایی مانند ماست با بلوبریهای غنی از آنتی اکسیدان میخورید. روزانه آب میوه کران بری به منظور بهبود وضعیت مفصل بنوشید.
پیشبینی چیست؟
تحت شرایط مطلوب، بیمار باید بهبود سریع داشته باشد و به سطح کامل عملکرد بازگردد. احساس نمیشود که کندرومالاسی یک پیشرو برای آرتریت دژنراتیو (استئوآرتریت) باشد.
آیا پیشگیری از کندرومالاسی پتلا امکان پذیر است؟
برای جلوگیری از کندرومالاسی پاتلا، میتوان از اجتناب از فعالیتها و موقعیتهایی که ممکن است علائم را تحریک کنند، استفاده کرد. به عنوان مثال، اجتناب از دویدن، پریدن و فعالیتهای مشابه میتواند مفید باشد. همچنین، برای جلوگیری بلندمدت، تقویت عضلات داخلی چهارسر به منظور بهبود تعادل و پیگردی پاتلا میتواند مفید باشد.