در هر عمل جراحی، وقوع عوارض احتمالی وجود دارد، و زمانی که عمل جراحی در نزدیکی نخاع یا ستون فقرات انجام می‌شود، عوارض ممکن است بسیار جدی باشند اگر بروز کنند. این عوارض ممکن است شامل دردهای پساعملی، اختلالات عملکردی و نیاز به عمل جراحی دوباره باشد. قبل از انجام عمل جراحی دیسک کمر لازم است با پزشک خود در مورد عوارض مرتبط با جراحی لگنی مشورت کنید. لیست عوارضی که در اینجا ذکر شده است، فهرست کاملی از عوارض نیست و باید با پزشک خود درباره خطرات احتمالی جراحی به صورت جامع بحث کنید. تنها پزشک شما قادر است وضعیت شما را ارزیابی کرده و شما را در مورد خطرات احتمالی اجرای روش‌های درمانی که توصیه می‌کند، آگاه سازد.
چرا ممکن است پزشکتان انجام عمل جراحی فتق دیسک را به شما توصیه کند؟
در موارد زیر، پزشکتان ممکن است انجام عمل جراحی را به‌عنوان گزینه درمانی برای رفع دیسک کمر به شما توصیه نماید.
- علائمتان بیش از ۶ هفته طول کشیده باشد و انجام فعالیت‌های روزانه را برایتان دشوار کرده باشد و دیگر روش‌های درمانی به رفع مشکلتان کمکی نکرده باشد.
- به دلیل شغلتان و یا لزوم برگشتن هر چه سریع‌تر به دیگر فعالیت‌هایتان، لازم است که هر چه زودتر بهتر شوید.
- احساس ضعفی در پایتان دارید که در حال بدتر شدن است.
چه نوع فرایندهایی برای درمان دیسک کمر انجام می‌گیرد؟
هدف از این فرایندها برداشتن فشار از روی ریشه‌های عصبی است. معمولاً این کار با حذف ماده درون دیسک انجام می‌گیرد. به این کار دیسککتومی گفته می‌شود.
روش‌های مختلفی برای خارج کردن ماده درون دیسک وجود دارد که عبارتند از:
- دیسککتومی باز. این عمل از طریق ایجاد یک برش بزرگ در کمر انجام می‌گیرد.
- میکرودیسککتومی. این عمل از طریق ایجاد یک برش کوچک انجام می‌گیرد و آسیب کمتری به بافت‌های اطراف می‌رسد.
- فرایندهای با حداقل تهاجم. این فرایندها از طریق ایجاد یک یا چند برش کوچک در کمر انجام می‌شود. پزشک می‌تواند ابزارهای خاصی از جمله ابزارهای برشی یا حرارتی یا لیزر را از طریق این برش‌ها وارد می‌کند. این ابزارها می‌توانند بخشی از دیسک را ببرند یا تخریب کنند.
مطالعات تفاوت قابل‌توجهی را در نحوه تأثیرگذاری هر یک از این فرایندها نشان می‌دهند؛ بنابراین شما و پزشکتان در هنگام تصمیم‌گیری درمورد مناسب‌ترین روش درمان برایتان، باید در باره بعضی مسائل فکر کنید. این مسئله شامل ساختار خاص بدنتان، علائمتان، کدام دیسک دچار فتق شده است، ترجیح شما و تخصص و تجربه پزشکتان می‌شود.
عوارض عمل باز دیسک کمر
بیشتر مردم برای درمان فتق دیسک کمر، هیچ مشکلی با انجام عمل جراحی ندارند. اما مثل بیشتر جراحی‌ها ریسک‌هایی نیز در این روش درمان وجود دارد که عبارتند از:
- در هنگام انجام عمل جراحی، احتمال آسیب‌دیدگی اعصاب یا ستون فقرات به صورت جزئی وجود دارد.
- برخی از افراد در ناحیه انجام جراح دچار بافت اسکار زیادی می‌شوند. این بافت می‌تواند مجدداً بر روی اعصاب فشار آورد و موجب بروز درد گردد.
- احتمال بروز عفونت تا حدی وجود دارد که همین مسئله باعث ایجاد آسیب‌دیدگی بیشتر می‌شود. رفع این عفونت ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک و عمل جراحی دیگر داشته باشد.
- عوارض جانبی جدی ناشی از بیهوشی رایج نبوده اما می‌تواند شامل مشکل در تنفس، حمله قلبی، سکته و حتی مرگ شود.
- احتمال این وجود دارد که عمل جراحی علائمتان را کاهش ندهد و حتی اگر با عمل جراحی بهتر شوید این احتمال وجود دارد که در آینده دچار علائم جدیدی گردید.
عوارض بیهوشی
بیهوشی، یکی از عوامل اساسی در جراحی است و در اکثر عمل‌های جراحی انجام می‌شود. هدف اصلی بیهوشی، ایجاد وضعیتی است که بیمار در طول عمل جراحی به هیچ شکلی درد و آگاهی از اتفاقات اطراف خود نداشته باشد. برای این منظور، بیهوشی موضعی و عمومی دو نوع اصلی بیهوشی هستند.
بیهوشی موضعی، ساده‌ترین نوع بیهوشی است و با تزریق دارویی (معمولاً نووکائین) در اطراف منطقه‌ای که جراحی در آن انجام می‌شود، ایجاد می‌شود. این دارو باعث بی حس شدن پوست و بافت اطراف جراحی می‌شود. از آنجا که تنها یک منطقه محدود از بدن بی حس می‌شود، بیهوشی موضعی برای عمل‌های کوچک و ساده مناسب است.
بیهوشی عمومی، پیچیده‌ترین نوع بیهوشی است و در آن بیمار به طور کامل به خواب فرو می‌رود. در این نوع بیهوشی، داروها به وسیله تزریق وریدی و گازهای بیهوشی از طریق دستگاه‌های خاصی که تنفس را کنترل می‌کنند، به بدن وارد می‌شوند. این داروها باعث بی حس شدن کامل بدن و همچنین کنترل عملکرد تنفسی بیمار می‌شوند. در طول عمل جراحی، تیم بیهوشی با استفاده از داروها و دستگاه‌های مربوطه، وضعیت بیمار را مانیتورینگ کرده و در صورت بروز هرگونه مشکلی، بلافاصله واکنش مناسب را انجام می‌دهند.
بیهوشی عمومی برای عمل‌های جراحی بزرگ و پیچیده، به خصوص در زمینه جراحی ستون فقرات، استفاده می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که تعداد کمی از بیماران ممکن است به علت واکنش نامناسب به داروهای بیهوشی، مشکلاتی را تجربه کنند. این مشکلات ممکن است به علت عوارض جانبی داروها، مسائل پزشکی دیگر و یا مشکلات مربوط به بیهوشی باشند. به همین دلیل، حتماً قبل از جراحی با متخصص بیهوشی در مورد این عوارض گفتگو کرده و تمام شرایط و عوارض ممکن را بررسی کنید.
در نتیجه، بیهوشی یک عامل بسیار مهم در جراحی است که به عملکرد صحیح و موفقیت عملیات کمک می‌کند. با انتخاب نوع بیهوشی مناسب و همکاری با تیم بیهوشی، می‌توانید از تجربه جراحی بدون درد و مطمئنی بهره‌مند شوید.
ترومبوفلبیت
زمانی که لخته‌های خون در رگ‌های پا ایجاد شود از این حالت با عنوان ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) یاد می‌شود. این عارضه مشکل شایعی است که به دنبال انجام بسیاری از انواع فرایندهای جراحی به وجود می‌آید. همچنین این لخته‌های خون ممکن است در بعضی از افراد خاصی که اخیراً هیچ‌گونه عمل جراحی انجام نداده‌اند ایجاد شوند. این لخته‌های خون در رگ‌های بزرگ ساق پا ایجاد شوند و ممکن است به رشد خود ادامه داده و تا وریدهای ران و در بعضی موارد به وریدهای لگن گسترش یابد. احتمال ابتلا به عارضه DVT در پی جراحی لگن و جراحی اندام‌های تحتانی بسیار بیشتر است.
دلایل بسیاری برای بالاتر رفتن احتمال ابتلا به DVT پس از عمل جراحی وجود دارد. اولاً پس از عمل جراحی بدن در تلاش است که خونریزی مرتبط به جراحی را متوقف کند و در طی این دوره مکانیسم بدن برای لخته کردن بیش از اندازه فعال است. علاوه بر این آسیب‌دیدگی رگ‌های خونی اطراف ناحیه جراحی در اثر کشش‌های عادی حین جراحی، می‌تواند فرایند لخته سازی خون را مجدداً آغاز کند. در نهایت خونی که به‌خوبی جریان پیدا نکند در رگ‌ها می‌نشیند و راکد می‌شود. خونی که برای مدت طولانی در یک نقطه بماند معمولاً شروع به لخته شدن می‌کند.
چرا ما نگران لخته شدن خون هستیم؟ لخته‌های خون که رگ‌های عمقی پا را پر می‌کنند، جریان طبیعی خون وریدی را که از پاها به قلب برمی‌گردد را قطع می‌کنند. این امر باعث بروز تورم و درد در پای متأثر می‌شود. چنانچه خون لخته شده در رگ حل نشود التهاب به حالت مزمن تبدیل شده و می‌تواند باعث بروز ناراحتی و تورم دائمی شود. در حالیکه تا همین حد هم وضعیت به اندازه کافی بد به نظر می‌رسد اما خطر واقعی توقف و یکجا ماندن لخته خون بسیار جدی‌تر از اینهاست. چنانچه بخشی از لخته خونِ تشکیل شده در داخل رگ‌های پا آزاد شود، ممکن است از طریق رگ‌ها به ریه رسیده و در آنجا در رگ‌های کوچک رسوخ کند. این امر باعث قطع خون‌رسانی به بخشی از ریه که مسدود شده است می‌گردد. آن بخش از ریه که دچار انسداد شده است نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد و ممکن است از کار بیفتد. به این حالت آمبولی ریه می‌گویند. اگر آمبولی ریه به حد خاصی برسد و بخش زیادی از ریه از کار افتاده باشد ممکن است فرد دچار مرگ شود. با در نظر گرفتن این مسئله می‌توان پی برد که چرا پیشگیری از DVT تا این حد مسئله‌ای جدیست.
کاهش احتمال ابتلا به DVT به دنبال هرگونه عمل جراحی از اولویت بالایی برخوردار است. اقداماتی که می‌توان جهت کاهش احتمال ابتلا به این عارضه انجام داد به دو دسته تقسیم می‌گردد که عبارتند از:
- اقدامات مکانیکی: اقداماتی جهت بهبود گردش خون
- اقدامات دارویی: استفاده از داروها جهت کند کردن روند لخته شدن خون
عفونت
در هر موقعی که عمل جراحی انجام گیرد احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد. بااین‌حال احتمال بروز عفونت در عمل جراحی ستون فقرات کمتر از ۱ درصد است. عفونت ممکن است فقط در محل برش بر روی پوست ایجاد شود و یا ممکن است به لایه‌های عمیق‌تر برود و نواحی اطراف طناب نخاعی و مهره‌ها را نیز درگیر کند. عفونت ناشی از زخم که فقط پوست ناحیه برش را درگیر کرده است عفونت سطحی به‌حساب می‌آید و درمان آن نسبت به عفونت‌های عمیق‌تر، راحت‌تر است و جدیت کمتری می‌طلبد. جراح تمام احتیاطات لازم برای پیشگیری از بروز عفونت را مدنظر می‌گیرد. به‌ویژه اگر در عمل جراحی‌تان از گرافت استخوان، پلاک و یا پیچ‌های فلزی استفاده شود احتمالاً درست قبل از جراحی به شما دارو آنتی‌بیوتیک داده می‌شود. این کار برای کمک به کاهش احتمال بروز عفونت انجام می‌گیرد.
چنانچه زخم جراحی قرمز، گرم و متورم شود و درمان نشود، احتمالاً آن زخم دچار عفونت شده است. بروز عفونت معمولاً باعث افزایش درد می‌شود. ممکن است دچار تب و لرز شوید. همچنین این احتمال وجود دارد که از زخم مایع شفاف یا چرک زردرنگی خارج شود. تخلیه زخم می‌تواند بوی بدی داشته باشد.
فوراً با پزشکتان تماس بگیرید تا بتوان زخم را درمان نمود و در صورت لزوم برای رفع آن داروی آنتی‌بیوتیک تجویز کرد. معمولاً می‌توان عفونت زخم‌های سطحی را به‌وسیله آنتی‌بیوتیک‌ها و شاید برداشتن بخیه‌های پوست درمان نمود. عفونت‌های زخم‌های عمیق‌تر ممکن است بسیار جدی‌تر باشند و جهت تخلیه نیازمند انجام عمل جراحی اضافه دیگری باشند. در بدترین موارد، ممکن است لازم باشد که هر نوع گرافت استخوانی، پیچ فلزی یا پلاک مورد استفاده قرار گرفته نیز برداشته شوند.
آسیب‌دیدگی طناب نخاعی
هرگاه عملی بر روی ستون فقرات انجام گیرد تا حدی احتمال آسیب‌دیدگی طناب نخاعی وجود دارد. این مسئله می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی جدی اعصاب یا پوشش رویی طناب نخاعی یا همان سخت شامه شود. طناب نخاعی ستونی از اعصاب است که مغز را به دیگر اعضای بدن متصل می‌کند و به شما اجازه کنترل تحرکاتتان را می‌دهد. فیبرهای عصبی موجود در طناب نخاعی منشعب می‌شوند تا جفتی از ریشه‌های عصبی را ایجاد کند که می‌توانند از طریق شکاف‌های (روزنه‌های) کوچک بین مهره‌هایتان حرکت کنند. اعصاب هر یک از نواحی طناب نخاعی به قسمت خاصی از بدن متصل شده است. بسته به اینکه کدام اعصاب نخاعی تحت تأثیر قرار گرفته است، آسیب‌دیدگی طناب نخاعی می‌تواند باعث بروز فلجی در برخی از نواحی خاص بدن گردد.
درد پایدار
برخی از عمل‌های جراحی ستون فقرات صرفاً ناموفق هستند. یکی از شایع‌ترین عوارض جراحی ستون فقرات این است که ممکن است از همه درد خود رها نشوید. در برخی موارد در واقع ممکن است میزان درد افزایش پیدا کند. قبل از انجام جراحی از این خطرات آگاه باشید و به طور طولانی در این مورد با جراحتان صحبت نمایید. ممکن است وی در مورد میزان احتمال نرسیدن به انتظاراتتان ایده‌ای داشته باشد که به شما بدهد؛ اما اگر پس از جراحی درد مزمنی را تجربه کردید حتماً پزشکتان را از این موضوع مطلع سازید.
سندروم ترانزیشنال
یکی از جنبه‌های جالب درباره عملکرد ستون فقرات این است که شبیه به یک زنجیره است که از بخش‌های تکراری و مشابه تشکیل شده است. وقتی تمام بخش‌های ستون فقرات سالم باشند، همه این بخش‌ها با هم همکاری می‌کنند تا بار و فشار را به طور یکنواخت بر روی ستون فقرات توزیع کنند. هر بخش با بخش مجاور خود در تقسیم بار و فشاری که ناشی از حرکات و نیروهایی است که بر روی ستون فقرات اثر می‌گذارند، همکاری می‌کند. با این حال، زمانی که یک یا دو بخش به درستی عمل نکنند، بخش مجاور مجبور است بار بیشتری را تحمل کند. بخشی که نزدیک‌ترین بخش به بخشی است که از کار افتاده است، حجم بیشتری از فشار اضافی را تحمل می‌کند. به عبارت دیگر، وقتی یک یا چند سطح در هر بخش از ستون فقرات فیوز می‌شود یا به عبارتی متحد می‌شود، بخش نخاعی مجاور قسمت تحت جراحی قرار گرفته شروع به تحمل فشار بیشتری می‌کند. این ممکن است منجر به ساییدگی یا پارگی بخش مذکور شود و در نهایت دردی در ناحیه آسیب دیده احساس می‌شود. این حالت را سندروم ترانزیشنال یا انتقالی می‌نامند. این اتفاق در جایی رخ می‌دهد که انتقال از ناحیه طبیعی و سالم ستون فقرات به ناحیه دارای مشکل و غیرطبیعی که فیوز شده است اتفاق می‌افتد، و این حالت را سندروم ترانزیشنال گویند.
