انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر به وضعیت التهابی تاندون و غلاف تاندون و مایع سینوویال اطراف مفاصل خاص اشاره دارد. این اختلال عموماً انگشتان شامل انگشت اشاره، سبابه انگشت دوم و انگشت کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. امکان درگیری یک یا چند انگشت وجود دارد، اگرچه بیشتر مواقع انگشتان دست راست تحت تأثیر قرار می‌گیرند، زیرا اکثر افراد دست راست خود را استفاده می‌کنند. در کودکان، ابتلا به انگشت ماشه ای کمتر شایع است نسبت به بزرگسالان، اما گاهی اوقات کودکان در دوره زمانی بین ۶ ماه تا ۲ سال نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

انگشت ماشه ای باعث می‌شود که کودک نتواند به خوبی انگشت خود را صاف نگه دارد، اما درد بیشتری ندارد و معمولاً بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابد. در صورت شدت بیشتر این اختلال، انگشت در حالت خمیده باقی می‌ماند و سپس به صورت ناگهانی قفل می‌شود. در نهایت، ممکن است انگشت به طور کامل خم یا راست نشود.

اگر مشکوک به بروز این اختلال هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینات دست، روش‌های درمانی مناسبی را پیشنهاد دهد.

علل به وجود آمدن انگشت ماشه‌ای چیست؟ 

تاندون به یک طناب سفت و محکم گفته می‌شود که استخوان مفصل را به عضله متصل می‌کند. هنگامی که عضله منقبض می‌شود تاندون به حرکت دادن استخوان کمک می‌کند. تاندون در ناحیه دست از قسمت جلو فقط استخوان‌های انگشت عبور می‌کنند و به عضلات ساعد متصل می‌شوند. تاندون‌های کف دست به کمک رشته‌های بسیار محکم که رباط نامیده می‌شوند در جای خود قرار گرفته اند و به صورت منحنی روی تاندون قرار دارد. تاندون توسط یک غلاف پوششی محافظ پوشانده شده اند که به تولید مقدار کمی مایع می‌‌پردازد تا تاندون توانایی حرکتی خود را داشته باشد. این امر  باعث می‌‌شود تا تاندون بتواند  در هنگام خم و راست کردن انگشت  آزادانه و به راحتی درون غلاف خود حرکت کند. انگشت ماشه ای زمانی به وجود می‌‌آید که یک مشکل در تاندون یا غلاف آن به وجود آمده باشد و به عنوان مثال دچار تورم و التهاب شده باشند. در چنین شرایطی تاندون می‌‌تواند به راحتی درون غلاف پوششی خود حرکت کند و این امر باعث به وجود آمدن یک توده کوچک در تاندون خواهد شد. در چنین شرایطی خم کردن انگشت درگیر شده دشوار خواهد شد. در صورتی که تاندون در غلاف خود گیر بیافتند انگشت در هنگام خم و راست کردن با درد بسیار زیادی مواجه می‌شود. هنوز علت اصلی بروز انگشت ماشه ای مشخص نیست با این حال برخی از افراد بیشتر در معرض خطر بروز این اختلال قرار دارند که به شرح زیر می‌باشند:

• زنان بیش از مردان دچار انگشت ماشه ای می‌شوند.
• افرادی که در سنین ۴۰ تا ۶۰ سال قرار دارند بیشتر دچار انگشت ماشه ای می‌شوند.
• اگر شما در گذشته دچار آسیب‌دیدگی دست شده اید احتمال به وجود آمدن این اختلال در قسمت قاعده انگشت یا کف دست وجود دارد.

 سایر علل بروز انگشت ماشه‌ای 

 اگر شما دچار برخی از اختلالات که به شرح زیر می‌باشند هستید احتمال به وجود آمدن انگشت ماشه ای در شما زیاد است:

• دیابت یکی از اختلالاتی است که باعث می‌‌شود سطح قند خون بالا برود.
• آرتریت روماتوئید اختلالی است که به علت بروز مشکل در سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آید که بیمار دچار درد و سفتی مفاصل خواهد شد.
• نقرس یک نوع آرتروز است که به علت تجمع کریستالهای سدیم اورات درون مفاصل و اطراف آن ایجاد می‌‌شود و مفاصل متورم خواهند شد.
• آمیلویدوزیس به اختلالی گفته می‌شود که یک نوع پروتئین ناهنجار که آمیلوئید نام دارد در برخی از اعضای بدن از قبیل کبد تجمع پیدا می‌کند.
• کم کاری غده تیروئید به اختلالی گفته می‌شود که بدن نمی‌تواند به مقدار کافی به تولید هورمون تیروئید بپردازد.
• سندروم تونل کارپال به اختلالی گفته می‌شود که بر اعصاب مچ دست تاثیر می‌گذارد و باعث بروز درد و سوزن سوزن شدن خواهد شد.
• بیماری دوپویترن اختلالی است که باعث می‌شود یک یا چند عدد از انگشتان به سمت کف دست خم شوند.
• سندروم دکوران اختلالی است که تاندون‌های انگشت شست را درگیر می‌کند و باعث بروز درد در مچ دست خواهد شد.

 علائم انگشت ماشه‌ای چیست؟

علائم و نشانه‌های انگشت ماشه ای معمولاً در ابتدا هیچ گونه درد و ناراحتی را به وجود می‌‌آورند و ممکن است بیمار فقط با مشکل احساس سنگینی در دست مواجه شود. برخی از بیماران با احساس درد و ناراحتی در قسمت قاعده انگشتان خود و در محل اتصال مفاصل انگشت به کف دست مواجه می‌شوند. معمولاً این ناحیه نسبت به فشار حساس است و ممکن است بیمار وجود یک توده در این قسمت را احساس کند. برخی از علائم این اختلال به شرح زیر می‌باشند:

• یک توده حساس در کف دست
• تورم
• محدودیت حرکات انگشت
• گیر افتادگی انگشت یا مفاصل انگشتان و تق‌تق کردن آنها
• احساس درد در هنگام خم و راست کردن انگشت

احساس سفتی و گیر افتادگی انگشت به علت انجام ندادن فعالیت جسمانی و به ویژه پس از بیدار شدن از خواب بدتر است که این مشکل با تکان دادن انگشتان برطرف می‌شود گاهی اوقات هنگامی که تاندون دچار آسیب دیدگی می‌شود ممکن است احساس کنید مفصل انگشت شما در رفته است. انگشت ماشه ای در موارد شدید باعث می‌شود که انگشت اصلاً صاف نشود و حتی شما به کمک سایر انگشتان خود قادر به صاف کردن آن نخواهید بود.

 انگشت ماشه‌ای چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

پزشک می‌‌تواند با معاینه کردن دست و پرسش از شما در خصوص علائم و نشانه‌هایی که دارید به تشخیص این اختلال بپردازد و معمولا برای تشخیص انگشت ماشه ای نیازی به انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس نخواهد بود.

 درمان انگشت ماشه‌ای 

درمان انگشت ماشه ای به شدت علائم و نشانه‌های این اختلال و مدت زمانی که از شروع این بیماری می‌گذرد بستگی دارد. انگشت ماشه ای در برخی از افراد بدون درمان بهبود پیدا می‌کند با این حال پزشک به آنها توصیه می‌کند در صورتی که انجام ندادن برخی فعالیت‌های خاص باعث بهبود علائم آنها شده است سعی کنند تا حد امکان آن اقدامات را انجام ندهند. مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل ایبوپروفن می‌‌تواند تا حد قابل توجهی باعث تسکین درد شود. در صورتی که شما به درمان نیاز داشته باشید پزشک از روش‌های متعددی برای درمان انگشت ماشه ای استفاده خواهد کرد که به شرح زیر می‌باشند:

 استفاده از آتل مخصوص 

استفاده از آتل مخصوص در انگشت یا انگشتان آسیب دیده می‌تواند با جلوگیری از حرکت کردن انگشت تا حد قابل توجهی باعث تسکین درد شود. در صورتی که شما در اوایل صبح دچار سفتی انگشت هستید می‌توانید در ساعات خواب از آتل استفاده نمایید. پزشک اطلاعات نیز در خصوص بازه زمانی مورد نیاز برای استفاده از آتل را در اختیار شما قرار خواهد داد. استفاده از آتل در برخی از افراد می‌تواند کمک کننده باشد اما به طور کلی در مقایسه با روش‌هایی که در بخش زیر به آنها اشاره می‌‌کنیم تاثیرات کمتری دارد.

 تزریق دارو

کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که جهت کاهش تورم استفاده می‌شوند. در درمان انگشت ماشه ای، پزشک از تزریق کورتیکواستروئیدها به داخل غلاف پوششی تاندون در ناحیه پایه انگشت استفاده می‌کند. عملکرد این داروها به کاهش تورم تاندون کمک کرده و حرکت آزادانه آن را تسهیل می‌کند. نتایج این درمان گاهی اوقات در چند روز اول حاصل می‌شوند و در برخی موارد ممکن است به مدت چند هفته طول بکشد.

خطرات مربوط به تزریق استروئید در نقاط ماشه ای بسیار کم هستند، اما در برخی موارد ممکن است باعث نازک شدن یا تغییر رنگ پوست در منطقه تزریق شوند. همچنین، احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

فیزیوتراپی و کاردرمانی 

گاهی اوقات پزشک انجام جلسات فیزیوتراپی را توصیه می‌کند. برخی از انواع فیزیوتراپی که می‌تواند به شما کمک کند به شرح زیر می‌باشند:

• فیزیوتراپی که شامل حرکات دستی، ماساژ بافت نرم و تمرینات ورزشی است که با هدف بهبود حرکات و عملکرد دست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اگر شما برای انجام دادن فعالیت‌های روزمره خود در محل کار و منزل با مشکل مواجه هستید متخصص کاردرمانی می‌تواند به شما نحوه انجام دادن بهتره این حرکات را به یاد دهد.

طب سوزنی 

طب سوزنی بیش از چهار هزار سال قدمت دارد و یکی از روش‌های درمانی موثر در بهبود انواع مختلفی از اختلالات محسوب می‌شود. شاید این جمله به نظر شما عجیب باشد اما طب ‌سوزنی با مزایای متعددی همراه است و برخی از افراد می‌‌گویند که بیماری به علت بسته شدن مسیر انرژی در برخی از نقاط خاص بدن به وجود می‌‌آید و استفاده از طب سوزنی باعث باز شدن آن مسیرها خواهد شد. به این ترتیب با باز شدن مسیر انرژی امکان درمان بیماری فراهم می‌گردد. می‌توان از طب سوزنی برای درمان نقاط ماشه ای در نواحی آسیب دیده انگشت و یا حتی سایر نقاط بدن از قبیل گوش، مچ دست و بازو استفاده کرد. هنگامی که یک متخصص به وارد کردن سوزن درون نواحی آسیب دیده می‌‌پردازد شما درد بسیار کمی را احساس می‌کنید. سپس به آرامی این سوزن‌ها را می‌چرخاند و معمولاً شما دچار هیچ مشکلی نخواهید شد. به منظور کسب نتایج بهتر و شما باید به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه تحت درمان قرار بگیرید و بهتر است به مدت ۶ هفته و دو مرتبه در هفته به پزشک مراجعه نمایید تا به تدریج درد کاهش پیدا کند و دامنه حرکات شما افزایش یابد.

 آیا استفاده از مکمل ویتامین کمک کننده است؟

 تعداد زیادی از افراد می‌خواهند با توجه به موفقیت در درمان سندروم تونل کارپال با ویتامین، بدانند که آیا مصرف مقادیر زیاد ویتامین ب ۶ می‌تواند به درمان انگشت ماشه ای کمک کند؟ ویتامین ب ۶ می‌تواند به طرز قابل توجهی باعث بهبود علائم سندروم تونل کارپال شود و علائم مشترکی با بیماری انگشت ماشه ای دارد به همین دلیل مصرف این ویتامین می‌‌تواند کمک کننده باشد اما باید در خوردن آن کاملا احتیاط کرد زیرا می‌تواند باعث به وجود آمدن عوارض جانبی شود.

 تمرینات ورزشی خاص 

متخصص فیزیوتراپی می‌تواند تمرینات ورزشی خاصی را به شما پیشنهاد دهد که در طول روز انجام دادن آنها بپردازید تا به تدریج درد شما را برطرف گردد. در بخش زیر به سه مورد مهم اشاره می‌کنیم:

• در تمرین اول باید کف دست خود را روی یک سطح صاف قرار دهید و سعی کنید به کمک دست دیگر خود انگشتاش آسیب دیده تان را به سمت بالا حرکت دهید و تا جایی که می‌توانید آن را به سمت عقب بکشید و ۵ ثانیه در همین حالت بمانید. باید سعی کنید این تمرین ورزشی را ۴ یا ۵ مرتبه انجام دهید و در طول روز چندین بار به تکرار آن بپردازید.
• همه انگشتان خود را جمع کنید و یک عدد طناب کشی را دور آن‌ها ببندید. انگشتان خود را صاف نگه دارید و چند مرتبه آنها را باز و بسته کنید و اطمینان حاصل نمایید که طناب کشی توانسته است کشش خوبی را به وجود بیاورد. این حرکت را چند مرتبه در طول روز تکرار کنید.
• از یک عدد توپ کوچک استفاده کنید و سعی کنید و تا ۱۰ بشمارید و توپ را با انگشتان خود فشار دهید. دست خود را به طور کامل باز کنید و مجدد توپ را فشار دهید. سعی کنید این حرکت را چند مرتبه تکرار نمایید.

انجام عمل جراحی 

در صورتی که هیچ یک از روش‌های قبلی تأثیر مطلوبی در بهبود بیمار نداشته باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را به شما توصیه کند. در این روش، پزشک با ایجاد یک برش در ناحیه مورد نظر، به غلاف تاندون دسترسی پیدا می‌کند و امکان حرکت آزادانه آن را بهبود می‌بخشد. این عمل جراحی معمولاً در حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید. عموماً این عمل تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، بنابراین در طول درمان شما هیچگونه دردی احساس نخواهید کرد.