روتاتور کاف یک مجموعه عضلات و تاندون‌ها است که اطراف مفصل شانه را احاطه کرده و سر استخوان بازو را به صورت محکم در حفره خالی شانه نگه می‌دارد. آسیب دیدگی در این منطقه می‌تواند منجر به درد مبهم در شانه شود و به طور خاص وقتی که فشاری بر روی شانه وارد می‌شود، مانند وقتی که می‌خواهید روی شانه خوابید. آسیب دیدگی روتاتور کاف بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که به طور مکرر و به دلیل شغل یا ورزشی که انجام می‌دهند، باید دست خود را بالای سر قرار دهند. به عنوان مثال، نقاشان، نجاران و افرادی که ورزش‌هایی مانند تنیس و بیسبال را انجام می‌دهند، بیشتر از دیگران در معرض آسیب دیدگی روتاتور کاف قرار می‌گیرند. ریسک آسیب دیدگی روتاتور کاف با افزایش سن نیز افزایش می‌یابد. برخی از افراد مبتلا به آسیب دیدگی روتاتور کاف می‌توانند با استفاده از ورزش درمانی بهبود یابند و قدرت و انعطاف پذیری عضلات اطراف مفصل شانه آنها افزایش می‌یابد.

چه عواملی در بروز پارگی و کشیدگی روتاتور کاف شانه نقش دارند؟

علل ایجاد کشیدگی روتاتور کاف به شرح زیر می‌باشد:

 تحلیل رفتن و پارگی روتاتور کاف

 از آنجایی که فرایند خونرسانی و ذخایر خونی تاندون روتاتور کاف ضعیف است معمولا احتمال آسیب دیدگی آن به علت پیری و افزایش سن زیاد است. حرکات تکراری شانه می‌تواند باعث بدتر شدن این وضعیت شوند. به طور کلی این عارضه در افرادی که ۴۰ سال به بالا سن دارند شیوع بیشتری دارد.

 حرکات تکراری شانه

 ورزشکارانی که به صورت مکرر دست خود را بالای سر می‌‌برند مانند شناگران، بازیکنان تنیس یا قایقرانان بیشتر از دیگران در معرض خطر آسیب دیدگی روتاتور کاف قرار دارند. گاهی اوقات احتمال بروز آسیب دیدگی در پی انجام فعالیت‌های سنگین مانند برداشتن اشیاء سنگین و قرار دادن آنها روی سر نیز وجود دارد.

 آسیب دیدگی شانه

 اوقات برخی از انواع آسیب دیدگی‌ها از قبیل ضرب دیدگی شانه و برخورد مستقیم یک شیء به شانه یا بازو و حتی زمین خوردن باعث پارگی روتاتور کاف می‌شود.

 کشیدن یا برداشتن اشیاء سنگین

 کشیدن یا برداشتن اشیاء سنگین به صورت نادرست می‌‌تواند باعث پارگی و کشیدگی تاندون یا عضله روتاتور کاف شود.

 حالت نامناسب بدن

 خم شدن سر و گردن به سمت جلو می‌تواند باعث کشیدگی عضله یا تاندون و بروز التهاب شدید شود.

 علائم و نشانه‌های پارگی روتاتور کاف شامل چه مواردی است؟

معمولاً تعداد زیادی از افرادی که دچار پارگی روتاتور کاف هستند هیچگونه درد یا محدودیت حرکتی ندارند اگرچه ممکن است التهاب یا آسیب دیدگی اولیه روتاتور کاف باعث تحلیل رفتن آن به علت استفاده مکرر شود، معمولا این نوع علائم فقط پس از بروز آسیب دیدگی مانند زمین خوردن که باعث پارگی روتاتور کاف می‌شود به وجود می‌آیند. هنگامی‌که روتاتور کاف دچار پارگی می‌شود، درد شانه شایع‌ترین علامتی است که هنگام تکان دادن بازو احساس می‌‌شود. ممکن است شما هنگام شانه کردن موها یا خم کردن بازوی خود برای پوشیدن لباس دچار درد بسیار زیادی شوید، همچنین ممکن است دچار التهاب و ضعف در شانه شوید و هنگام خوابیدن روی شانه آسیب دیده درد بسیار زیادی را احساس کنید. یکی دیگر از مواردی که با آن روبرو خواهید شد کاهش دامنه حرکات شانه است که در پارگی شدید روتاتور کاف شما درد مداوم و ضعف عضلانی زیادی را احساس خواهید کرد. در مواردی که روتاتور کاف به طور کامل پاره شده است احتمال آن که شما نتوانید به طور کامل دست خود را بالا بیاورید وجود دارد.

فاکتورهای خطر در پارگی روتاتور کاف

 عوامل متعددی در پارگی روتاتور کاف نقش دارند که در بخش زیر به آنها اشاره می‌‌کنیم:

• بالا رفتن سن: هنگامی‌که سن شما بالا می‌‌رود و به دوران پیری می‌‌رسید ریسک آسیب دیدگی و پارگی عضله روتاتور کاف افزایش می‌یابد. پارگی روتاتور کاف در میان افرادی که ۴۰ سال به بالا سن دارند بسیار شایع است.
• انجام دادن برخی از تمرینات ورزشی: ورزشکارانی که به طور مکرر از حرکات دست و بازوی خود استفاده می‌کنند مانند بازیکنان تنیس، بیسبال، تیراندازان و ورزشکارانی که در حوزه پرتاب دیسک فعالیت می‌‌کنند بیشتر از دیگران در معرض خطر پارگی و آسیب دیدگی روتاتور کاف قرار دارند.
• مشاغلی که با ساخت و ساز سر و کار دارند: برخی از مشاغل مانند هنجاری یا نقاشی ساختمان که با حرکات مکرر دست و بازو همراه هستند و فرد به طور مکرر دستش را بالای سرش قرار می‌دهد می‌توانند با گذر زمان باعث آسیب دیدگی عضله روتاتور کاف شوند.
• سابقه خانوادگی: زمینه ژنتیکی و سابقه خانوادگی در بروز آسیب دیدگی روتاتور کاف در برخی خانواده‌ها بسیار شایع است.

 عوارض ناشی از پارگی روتاتور کاف شامل چه مواردی است؟

 درمان نکردن پارگی روتاتور کاف می‌تواند باعث گرفتگی دائمی‌شانه یا ضعف آن و بروز بیماری تحلیل برنده پیشرونده در مفصل شانه شود. اگرچه استراحت دادن به شانه در دوران بهبود اهمیت بسیار زیادی دارد تکان ندادن آن به مدت طولانی می‌‌تواند باعث مسدود شدن مفصل توسط بافت همبند شود. به نحوی که باعث خشکی و سفتی مفصل می‌‌شود و در نهایت باعث بروز بیماری شانه یخ زده خواهد شد.

پارگی روتاتور کاف چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک در حین معاینه جسمانی نقاط مختلفی از شانه را فشار می‌دهد و بازوی شما را در جهات مختلف حرکت می‌‌دهد سپس به بررسی قدرت عضلات اطراف شانه و بازو می‌پردازد. در برخی موارد پزشک انجام عکسبرداری برای ارزیابی وضعیت شانه را پیشنهاد می‌دهد. در بخش زیر به برخی از انواع روش‌های عکس برداری اشاره می‌کنیم.

 عکسبرداری با اشعه ایکس

 اگرچه پارگی روتاتور کاف در عکسبرداری با اشعه ایکس تشخیص داده نمی‌‌شود، این نوع تست می‌‌تواند به تشخیص زائده‌های استخوانی یا سایر علل بالقوه بروز درد از قبیل آرتروز شانه کمک کند.

 اولتراسوند

 در این نوع تست از امواج پرقدرت صدا برای تهیه تصاویر مختلف از اعضا و ساختارهای درونی بدن به ویژه بافت‌های نرم از قبیل عضله و تاندون استفاده می‌شود. در این نوع تست وضعیت ساختارهای شانه در هنگام حرکت ارزیابی می‌شود و امکان مقایسه فوری بی نشانه سالم و شانه آسیب دیده فراهم می‌‌شود.

 تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

 در این فناوری از امواج رادیویی و امواج پرقدرت مغناطیسی برای تهیه تصاویر استفاده می‌شود. تصاویر به دست آمده می‌تواند به طور دقیق همه ساختارهای شانه را نشان دهد. کیفیت این تصاویر با کیفیت وسایل و تجهیزات عکسبرداری بستگی دارد.

 روش‌های غیر جراحی برای درمان پارگی روتاتور کاف شامل چه مواردی است؟

گاهی اوقات همه روش‌های درمانی مراقبتی از قبیل استراحت، استفاده از کمپرس یخ، و ورزش درمانی برای بهبود آسیب دیدگی روتاتور کاف ضروری هستند. در صورتی که آسیب دیدگی شانه شدید باشد و تاندون یا عضله به طور کامل پاره شده باشد انجام عمل جراحی ضروری خواهد بود. می‌توان از روش‌های غیر جراحی برای درمان این عارضه استفاده کرد، در بخش زیر به این روش‌های درمانی اشاره می‌کنیم.

 استفاده از داروها

 از آنجایی که پارگی روتاتور کاف یک مشکل مکانیکی است هیچ نوع دارویی وجود ندارد که بتواند به بهبود این مشکل کمک کند، اما مصرف برخی از داروها از قبیل داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب (NSAIDs) می‌‌تواند به تسکین درد و علائم مربوط به پارگی روتاتور کاف کمک کند. مصرف این داروها می‌‌تواند بسیار سودمند باشد اما با عوارض جانبی همراه هستند و باید حتما تحت نظر پزشک با تجربه و متخصص مصرف شوند. تزریق استروئید به درون مفصل شانه معمولاً به تسکین علائم التهاب در این ناحیه کمک می‌‌کند. تزریق استروئید و شروع برنامه توانبخشی عضلات روتاتور کاف و بهبود دامنه حرکات آن کمک شایانی به رفع این مشکل خواهد کرد. اگرچه آثار حاصل از درمان با کورتیزون دائمی نیست در صورتی که بتوان علاوه بر کورتیزان به تقویت این عضله نیز پرداخت به طرز قابل توجهی از میزان التهاب آن کاسته خواهد شد و با بهبود دامنه حرکات شانه دیگر علائم حاصل از پارگی عضله برنمی‌‌گردند.

 استفاده از اسلینگ

استفاده از اسلینگ در بسیاری از موارد می تواند در درمان کشیدگی روتاتور کاف و کاهش درد شانه مؤثر واقع شود اما برای به کارگیری این روش حتماً با پزشک خود مشورت نمایید زیرا استفاده بیش از نیاز از اسلینگ ممکن است باعث بروز مشکلات دیگری برای شانه شما شود.

 ورزش درمانی با فیزیوتراپی برای تقویت عضلات روتاتور کاف

 عملکرد کامل و طبیعی مفصل شانه به حفظ تعادل کامل عوامل متعددی بستگی دارد که در بخش زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

• تناسب یا مطابقت قسمت سر (توپ) استخوان هومرال با گلنوئید (سوکت)
• یکپارچگی لبه بافت اطراف سوکت گلنوئید (که به آن لابروم نیز گفته می‌شود)
• یکپارچگی رباط‌های درون کپسول شانه که به عنوان نواحی بررسی برای انجام حرکت عمل می‌‌کنند که تحت عنوان رباط گلنوهومرال از آن یاد می‌‌شود.
• اثر وکیوم سر استخوان هومرال در سوکت گلنوئید
• اثر پایدار کنندگی عضلات روتاتور کاف در اطراف مفصل شانه

 علاوه بر موارد ذکر شده در قسمت فوق باید به خاطر داشته باشید که قدرت و عملکرد عضلات روتاتور کاف نقش به سزایی را در این فرایند ایفا می‌‌کنند. می‌توان به کمک یک برنامه ورزشی درمانی منظم تحت نظر پزشک تقویت و حفظ تعادل عضلات اطراف شانه که شامل عضله روتاتور کاف ( که تحت عنوان سوپرا اسپیناتوس، اینفرا اسپیناتوس، ترس مینور، و ساب اسکاپولاریس شناخته می‌شوند) هستند پرداخت. به طور کلی اکثر تمرینات ورزشی شانه که در باشگاه انجام می‌شوند به ‌اندازه کافی باعث تقویت عضله روتاتور کاف نمی‌‌شوند بنابراین یادگیری تمرینات ورزشی کاربردی اهمیت بسیار زیادی دارد. این تمرینات معمولاً تحت نظر مربی ورزشکار یا متخصص فیزیوتراپی انجام می‌‌شوند. در صورتی که بیماران این تمرینات را روزی چند بار به آرامی انجام دهند به طرز قابل توجهی علائم آنها بهبود خواهد یافت و توان عضلانی آنها تقویت خواهد شد. این تمرینات ورزشی باعث بهبود عضلات روتاتور کاف نمی‌‌شوند اما می‌‌توانند به این عضله کمک کنند به تدریج به ترمیم خود بپردازد و بتواند عملکرد خود را به دست بیاورد. یادگیری خطرات احتمالی ناشی از ورزش درمانی و هزینه آن برای بیماران اهمیت بسیار زیادی دارد. میزان اثرگذاری و کارآمدی ورزش درمانی به طرز قابل توجهی به شدت، ماهیت و وسعت پارگی عضله روتاتور کاف بستگی دارد.

 تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت تاندون‌های آسیب دیده ایفا می‌کند. این روش، باعث تسریع فرآیند ترمیم و بازسازی سلول‌های آسیب دیده در عضله روتاتور کاف می‌شود. با این حال، مهم است به این نکته توجه کنیم که تزریق پلاسمای غنی از پلاکت تنها به تسکین درد و ناراحتی بیمار کمک نمی‌کند و در برخی موارد ممکن است حتی کمی بدتر شود.

برای تهیه پلاسمای غنی از پلاکت، نمونه خون بیمار اخذ می‌شود و سپس در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. با اعمال سرعت بسیار بالا، خون به لایه‌های مختلف تقسیم می‌شود و پلاسمای غنی از پلاکت جدا می‌شود. سپس این پلاسما به تاندون یا بورس آسیب دیده تزریق می‌شود.

در حال حاضر، تحقیقات بر روی پلاسمای غنی از پلاکت همچنان ادامه دارد و پزشکان در حال بررسی مکانیسم اثرگذاری و نحوه عملکرد آن هستند. امیدواریم که با پیشرفت این تحقیقات، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که حاوی پروتئین‌ها و فاکتورهای ترمیم کننده و رشد است، بتواند فرآیند ترمیم و بازسازی سلول‌های آسیب دیده در عضله روتاتور کاف را بهبود بخشد.

 استفاده از اوزون درمانی

 یکی از روش‌های غیر تهاجمی ‌موثر در درمان پارگی روتاتور کاف استفاده از اوزون درمانی است. اوزان یک نوع گاز است و به لحاظ طبیعی دارای سطح اکسیژن است. همانگونه که می‌‌دانید اتم های اکسیژن معمولاً به صورت یک جفت وجود دارند و اتم سوم اکسیژن باعث شده است که واکنش پذیری آن بسیار بالا باشد. میزان واکنش پذیری این اتم حتی از اکسیژن خالص نیز بیشتر است. بالا بودن توان واکنش پذیری این اتم باعث شده است که نقش بسیار مهمی را در فرآیند بهبود ایفا کند. هنگامی‌که گاز اوزون به درون روتاتور کاف تزریق می‌‌گردد باعث بروز واکنش التهابی خفیف می‌شود. التهاب در بدن باعث جذب سلول‌هایی که فیبروبلاست نام دارند، به موضع متحد می‌شود. فیبروبلاست به سلول‌های خاصی گفته می‌‌شود که وظیفه ترمیم آسیب دیدگی‌هایی نظیر پارگی عضله روتاتور کاف را بر عهده دارد. این سلول‌ها با تولید کلاژن که باعث تشکیل رباط، تاندون و بافت عضلانی جدید می‌‌شود به انجام این کار می‌پردازند. در این حالت اوزون درمانی می‌‌تواند بدن را تحریک کند که فرآیند طبیعی بهبود را انجام دهد. به این ترتیب پارگی و آسیب دیدگی شدید روتاتور کاف به سرعت ترمیم خواهد شد.

 سایر روش‌های موجود برای درمان پارگی روتاتور کاف

روش‌ها و مدالیته‌های درمانی متفاوتی وجود دارند که می‌توانند در درمان پارگی یا کشیدگی روتاتور کاف مؤثر واقع شده و از جراحی جلوگیری نمایند. برخی از این روش‌ها عبارت اند از:

• التراسوند: در اولتراسوند تراپی امواج صوتی ایجاد شده در اثر لرزش مکانیکی دستگاه می‌توانند به بهبود بیماری‌های مختلف مانند پارگی روتاتور کاف شانه کمک کنند. بدین انرژی منتقل شده از این طریف به ناحیه آسیب دیده موجب تسکین درد و ناراحتی شانه خواهد شد بدون این که عوارضی به دنبال داشته باشد.
• الکتروتراپی: تحریک الکتریکی عصب یا الکتروتراپی روشی است که در فیزیوتراپی برای درمان بسیاری از دردها مانند پارگی روتاتور کاف شانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. الکتروتراپی باعث مسدود شدن پیام رسان های درد به مغز شده و درد و ناراحتی حاصل از بیماری را کاهش می‌دهد.
• درمان دستی: انجام درمان دستی و ماساژ توسط متخصص کایروپرکتیک یا فیزیوتراپی می‌تواند تأثیر بسیار خوبی در بهبود عملکرد و همچنین تسکین درد و ناراحتی پارگی روتاتور کاف شانه داشته باشد. می‌توانید برای اطلاع از چگونگی و امکان به کارگیری این درمان با پزشک متخصص مشورت نمایید.
• شاک ویو درمانی: درمان کشیدگی روتاتور کاف با امواج شاک ویو باعث افزایش جریان خون در محل آسیب دیده و تسریع در روند بهبود فرد می‌شود. اطلاعات دقیق تر در این زمینه را می‌توانید از پزشک معالج خود جویا شوید.

 چرا از عمل جراحی برای ترمیم پارگی عضله روتاتور کاف استفاده نمی‌شود؟

انجام عمل جراحی در افرادی که دچار پارگی عضله روتاتور کاف شده‌اند نه تنها باعث کاهش درد آنها نمی‌شود بلکه در برخی موارد دامنه حرکات کامل شانه و دست آنها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مسئله در ورزشکارانی که موقعیت و فعالیت آنها در عرصه ورزشی بر حرکات شانه آنها بستگی دارد بسیار دلسرد کننده است و فقط نیمی از آنها می‌توانند به سطح فعالیت قبل از آسیب ‌دیدگی برگردند. در اکثر مواقع دلیل آنکه بیماران در مرحله اول به سراغ عمل جراحی می‌‌روند این است که از میزان درد شانه آنها کاسته شود اما بعد از عمل بعضی از آنها همچنان دچار درد و ناراحتی خواهند شد. یکی از دلایلی که در تحقیقات انجام شده بیان شده است این است که درد شانه که بیمار قبل از جراحی احساس می‌‌کند، مسئله‌ای نیست که با پارگی روتاتور کاف که در اسکن ام آر آی نشان داده شده است قابل درمان باشد این امر در مواردی که بیمار مسن است یا در میانسالی به سر می‌برد و پارگی عضله روتاتور کاف به فرآیند پیری ارتباط دارد اهمیت بیشتری می‌یابد.

 در صورتی که عضله روتاتور کاف به علت آسیب دیدگی یا انجام دادن برخی تمرینات ورزشی دچار پارگی شود در پارگی این عضله علت اصلی بروز درد باشد باز هم این مسئله به معنای ضرورت انجام عمل جراحی نیست. امروز تحقیقات بسیار زیادی انجام شده است که نشان می‌دهند معمولاً انجام عمل جراحی یا عدم انجام آن برای پارگی عضله روتاتور کاف تفاوت چندانی ایجاد نخواهد کرد. این موضوع به همین جا ختم نمی‌‌شود حتی در مواردی که بیمار دچار پارگی گسترده عضله روتاتور کاف شده باشد دلیلی برای نگرانی در خصوص عمل جراحی وجود ندارد زیرا تحقیقات نشان داده است که از هر ۱۰ مورد شش مورد از عمل جراحی ترمیم پارگی گسترده عضله روتاتور کاف با شکست مواجه می‌شوند و باعث پارگی مجدد این عضله در آینده خواهند شد. یکی از دلایل این مسئله این است که بر اساس وضعیت ژن‌های بدن، در پارگی روتاتور کاف تعداد کمی از سلول‌های بنیادی در محل آسیب دیدگی حضور پیدا می‌کنند تا بتوانند به ترمیم بافت آسیب دیده کمک کنند و افرادی که ۶۰ سال به بالا دارند از هر سه نفر از آنها یک نفر پس از جراحی پارگی روتاتور کاف به طور کامل بهبود نخواهد یافت. در تحقیقی که اخیراً انجام شده است محققان متوجه شده‌اند که روش‌های درمان غیر جراحی علاوه بر اثرگذاری بالایی که دارد می‌‌تواند در بلند مدت نیز مفید باشد.

 چگونه می‌توان از پارگی عضله روتاتور کاف جلوگیری کرد؟

اگر شما در معرض خطر آسیب دیدگی عضله روتاتور کاف هستید یا در گذشته با این مشکل مواجه بوده‌اید، انجام تمرینات ورزشی کششی و تقویتی می‌تواند از بروز آسیب دیدگی مجدد در این ناحیه در آینده جلوگیری کند. اغلب افراد در حین ورزش، عضلات قفسه سینه، شانه و بازو خود را تمرین می‌کنند، اما ورزش کردن با عضلات پشت شانه و کتف نقش مهمی در بهبود تعادل عضلات شانه ایفا می‌کند. بنابراین، در نظر داشته باشید که برنامه ورزشی خود را به گونه‌ای طراحی کنید که عضلات پشتی شانه را نیز تقویت کند.

برای طراحی یک برنامه ورزشی مناسب، می‌توانید به پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. آنها می‌توانند با بررسی وضعیت شما و نیازهای خاصتان، یک برنامه ورزشی مناسب و مؤثر را برای شما تهیه کنند. این برنامه شامل تمرینات کششی و تقویتی می‌شود که به بهبود تعادل عضلات شانه و جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد کمک می‌کند.

با رعایت این برنامه ورزشی منظما و مشاوره پزشک، می‌توانید از آسیب دیدگی عضله روتاتور کاف جلوگیری کرده و بهبودی را تجربه کنید.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”