در جراحی لیزری دیسک و ستون فقرات، از یک فناوری لیزری نوآورانه استفاده میشود که قابلیت گرم کردن، تبخیر و انعقاد ساختارهای بافت نرم را دارد. این فرآیند به وسیله لیزر صورت میگیرد و منجر به فشردهسازی اعصاب میشود. از طریق این لیزر، ساختارهای بافت نرم مانند فتق دیسک و بافت زخم و اسکار با دقت بالا از بین میروند. همچنین، از لیزر میتوان برای کاهش حجم مواد دیسک فتق یا دررفته و همچنین بستن پارگیها استفاده کرد. در این نوع جراحی، به طور معمول از ابزارهای دیگری همراه با لیزر استفاده میشود تا بهترین نتیجه درمانی برای بیماران فراهم شود و تجربهی بهتری برای آنها ایجاد شود.
چگونه میتوانم متوجه شوم که مشکل دیسک دارم یا خیر؟
علائم دیسک کمر معمولاً به عصب مربوط میشود و این علائم بسته به مکانی که فتق دیسک در آنجا رخ داده است، در اندامها احساس میشود. علائم عصبی ناشی از پارگی دیسک در قسمت پایین کمر، در اندام تحتانی احساس خواهد شد، در حالی که علائم دررفتگی دیسک گردن، در شانهها، بازوها و دستها احساس میشود.
علائم دیسک کمر معمولاً شامل بیحسی، سوزن سوزن شدن، درد و سوزش و از بین رفتن رفلکسها / انعطافپذیری میباشد. با بدتر شدن وضعیت دیسک، متوجه خواهید شد که علائمتان نیز بدتر میشود.
چه زمانی جراحی برای درمان دیسک کمر لازم است؟
درمان فتق دیسک کمر غالباً در یک معیار محافظهکارانه شروع میشود و داروهای ضدالتهابی، استفاده از یخ و گرما، تمرینات ورزشی و گاهی اوقات فیزیوتراپی را شامل میشود. تنها هنگامی که درمانهای محافظهکارانه جواب ندهند، باید جراحی در نظر گرفته شود.
امروزه معمولاً در جراحیهای دیسک نخاعی از لیزر استفاده میشود.
- استفاده از لیزر برای کاهش فشار در دیسک ستون فقرات که منجر به گسترش کمتر درد به بازوها یا پاها میشود
- دردی که در بازوها یا پاها پخش میشود، در اعصاب نخاعی واقع در گردن یا کمر حرکت میکند. این مشکل را میتوان از طریق MRI تشخیص داد که نشان میدهد که فتق دیسک کمر عصب را تحتفشار قرار داده است. اگر دارودرمانی و فیزیوتراپی نتوانند آن را درمان کنند، ممکن است بیمار برای برداشتن بخشی از دیسکی که دچار فتق و دررفتگی شده است و عصب را تحتفشار قرار داده است، نیاز به عمل جراحی دیسککتومی داشته باشد.
- در بعضی موارد، MRI ممکن است نشان دهد که فتق شدید نیست بنابراین درد بهاحتمالزیاد در اثر فشار زیاد دیسک که بر روی عصب مجاور تأثیر گذاشته است، ایجاد میشود. این درد را میتوان با دارو و فیزیوتراپی درمان کرد.
- داروها و فیزیوتراپی ممکن است به برخی بیماران کمک نکند، بنابراین به بیمار توصیه میشود که تحت عمل Disc Decompression (برداشتن فشار دیسک) قرار بگیرد که باید درد را کاهش دهد و البته در این مورد، دیگر مانند گذشته، نیازی به جراحی برای برداشتن دیسک نیست.
فواید لیزر در درمان دیسک کمر
پرتوهای لیزر میتوانند گرما را منتشر کرده و باعث تبخیر مایعات در دیسک شوند تا فشار کم شود. فقط تبخیر 0.5 تا 1 میلیمتر مایعات میتواند به ریشهکن کردن درد کمک کند. مزایای جراحی لیزر دیسک کمر شامل موارد زیر میباشد:
- این عمل میتواند با دقت بیشتری و خاصتری نسبت به تیغ جراحی، بافت را جدا کند
- از دست دادن خون کمتر نسبت به جراحی سنتی
- برای برش در فضاهای تنگ و باریک که ممکن است برای تجهیزات جراحی سنتی امکانپذیر نباشد، این عمل مورد استفاده قرار میگیرد
- میتواند بافت را قطع و جدا کند
- روشهای جراحی فعلی اغلب به برشهای کوچک احتیاج دارند زیرا از طریق آندوسکوپ انجام میشود
- لیزر بهتر از تجهیزات جراحی سنتی عمل میکند
- زمان بهبودی سریعتر و درد بعد از عمل کمتر است
- زمان بستری کوتاهتر در بیمارستان
- بیهوشی و کمتر قرار گرفتن در معرض پرتو
- برشهای کوچکتر منجر به زخم و اسکار کمتر میشوند
- خون کمتری در هنگام عمل از دست میرود
- کاهش خطر عفونت
چه زمانی استفاده از لیزر مناسب خواهد بود؟
فناوری لیزر در حوزه پزشکی پیشرفتهای چشمگیری داشته است و امروزه میتوان از روش جراحی لیزر دیسک برای موارد زیر استفاده کرد:
- برداشتن فشار از دیسکهای گردن، منطقه میانی کمر و پایین کمر.
- انجام جراحی فورامینوتومی خلفی گردن با استفاده از لیزر.
- انجام کورپکتومی قدامی گردن با استفاده از لیزر برای بیمارانی که میلوپاتی گردنی دارند و نیاز به استخوان زایی چند سطحی از رباط طولی خلفی دارند.
- انجام دیسکتومی برای فتق دیسک جانبی و فورامینال گردن.
- لیزر کردن تودههای نخاعی مانند تومورها و ضایعات عروقی.
به طور کلی، تکنیک لیزر در جراحی دیسک به عنوان یک روش کمتر تهاجمی مورد استفاده قرار میگیرد که مزایایی مانند کاهش خونریزی، جراحی دقیقتر و زمان بهبودی کوتاهتر را به ارمغان میآورد. با این حال، همواره باید با پزشک خود مشورت کنید و او را در مورد گزینههای درمانی مناسب برای شرایط خاص خودتان سوال کنید.
کاندیدای مناسب این جراحی
علیرغم آنچه ممکن است برخی باور داشته باشند، معیارهای واجد شرایط بودن برای جراحی لیزر دیسک کمر شبیه به جراحی باز سنتی ستون فقرات است. در اینجا شرح سریعی از آنچه جراح شما برای تعیین کاندیدا بودنتان، به دنبال آن است میپردازیم:
- بیمار باید حداقل 18 سال سن داشته باشد، اما نباید از 70 سال بیشتر باشد.
- بیمار در اثر فتق دیسک، دچار فشردگی عصب و التهاب در ستون فقرات گردنی شده است (که به رادیکولوپاتی گردن شناخته میشود)
- بیمار در اثر فتق دیسک گردن، دچار درد مزمن کمر (معروف به سیاتیک) شده است.
- بیمار سعی کرده است که با استفاده از روشهای محافظهکارانه، وضعیت ستون فقرات خود را درمان کنند ولی به نتایج مطلوبی دست نیافته است.
- بیمار، یک فتق دیسک با قطری کمتر از یک سوم قطر کانال مرکزی ستون فقرات دارد.
- بیمار همچنین نمیتواند شرایطی به نام تنگی همزمان جانبی کانال نخاعی داشته باشد که در این وضعیت، فضای کمتری در نقطهی خروجی کانال نخاعی (فورامن) وجود داشته باشد.
جراحی لیزر دیسک چگونه است؟
برای استفاده از جراحی لیزر برای جراحی دیسک کمر، باید نوع لیزر در نظر گرفته شود زیرا نباید گرمایی ایجاد کند که باعث آسیب به اعصاب و بافتهای اطراف شود. در دنیای پزشکی، چندین نوع لیزر استفاده میشود اما بهترین نوع برای جراحی دیسک، لیزر Holmium Yag است زیرا در شعاع تنها 0.2 میلیمتری گرما را به بافت اطراف خود ساطع میکند، به این معنی که بعید است که روی اعصاب اطراف آن تأثیر بگذارد.
امروزه انجام جراحی بر روی دیسک کمر معمولاً از طریق آندوسکوپی انجام میشود. این عمل نیاز به ایجاد فقط یک برش 8 میلیمتری دارد و تجهیزات جراحی کوچک از طریق آندوسکوپ برای انجام عمل جراحی وارد این سوراخ میشوند. با وجود چنین فضای باریکی برای مانور، استفاده از لیزر به سهولت در روند و نتایج بهتر کمک میکند.
برای این عمل، از بیحسی موضعی استفاده میشود و بیهوشی عمومی لازم نیست. در این روش از ابزاری مانند لوله استفاده میشود که دستگاههای جراحی از طریق آن میتوانند بهمنظور برداشتن بافت از مرکز دیسک استفاده شوند. با برداشتن بافت در وسط دیسک، فشاری که باعث فشردهسازی دیسک شده است شود، برداشته میشود. وقتیکه فشار برداشته شود، درد کاهش مییابد. برش ایجادشده بسیار کوچک است زیرا تجهیزات جراحی فقط شامل لولههای اتساع شونده هستند. از یک نوار پانسمان کوچک برای پوشاندن ناحیه برش استفاده خواهد شد. به طور کلی، این یک عمل جراحی سرپایی با حداقل میزان تهاجمی است که تنها 30 دقیقه طول میکشد
آیا جراحی لیزر ستون فقرات درد دارد؟
این روش تحت بیحسی در مرکز جراحی سرپایی انجام میشود. ازآنجاکه این عمل از طریق سوزن انجام میشود، حداقل میزان تهاجمی را دارد و بسیار کمتر از عمل جراحی باز ستون فقرات درد دارد.
بعد از عمل انتظاری چه چیزی را باید داشت؟
این عمل، نوع کم تهاجمی از عمل جراحی ستون فقرات است، بنابراین برش بهراحتی توسط گروه جراحی بانداژ میشود. بیماران برای مدت کوتاهی در مرکز جراحی تحت نظر نگه داشته می شوند، سپس سریعاً مرخص میشوند تا بتوانند به خانه برگردند و استراحت کنند. جراح شما پس از عمل شما را خواهد دید تا در مورد دوره بهبودی شما دستورالعملهای مفصلی را ارائه کند. لطفاً حتماً این دستورالعملها را با دقت دنبال کنید.
- پرستار با جراح شما تماس خواهد گرفت تا ببیند آیا فیزیوتراپی تجویز میشود یا خیر
- همان روز بعد از اتمام عمل جراحی شما مرخص میشوید
- نوبت ویزیت بعد از عمل که 4 تا 6 هفته بعد از عمل جراحی در نظر گرفته میشود، به شما داده میشود تا پزشک چگونگی روند بهبودیتان را بررسی کنند.
محدودیتها
- از مصرف داروهای ضدالتهابی به دلیل توانایی آنها برای ایجاد خونریزی و مداخله در روند بهبودی باید خودداری شود.
- اشیاء سنگین را بلند نکنید
- از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید
- از سیگار کشیدن خودداری کنید
- از فعالیتهای بدنی مانند کارهای خانه یا ورزش باید اجتناب شود.
زمان بهبودی بعد از مرخص شدن از مرکز جراحی سرپایی حدود 1 هفته خواهد بود. این مدت زمان بسیار کوتاهتر از جراحیهای استاندارد ستون فقرات مانند عمل فیوژن نخاعی است که بهبودی از آن میتواند 3 تا 6 ماه به طول بینجامد.
خطرات و عوارض جانبی چیست؟
استفاده از روش جراحی لیزر برای جراحی ستون فقرات، خطرات و عوارض نادری را به همراه دارد. این روش کاملاً تحت تصویربرداری رادیولوژی صورت میگیرد، به همین دلیل خطر ایجاد آسیب عضلانی یا استخوانی به حداقل میرسد. عوارض نادری که ممکن است رخ دهد، شامل بیحسی موقت، ضعف موقت یا آسیب ناشی از کاربرد نادرست لیزر است. به همین دلیل، این روش تنها توسط جراحانی انجام میشود که در استفاده از لیزر برای جراحی ستون فقرات آموزش دیدهاند و در یک اتاق عمل ویژه که برای استفاده از دستگاههای لیزر طراحی شده است، انجام میشود.
علاوه بر این، روش جراحی با لیزر برای بیماران سالخورده و بیمارانی که با مشکلات و بیماریهای جدی روبرو هستند، مناسب است. در شرایطی که استفاده از بیهوشی عمومی یا جراحی طولانی مدت غیرممکن است، این روش به خوبی قابل استفاده است.
توجه: لطفاً قبل از اتخاذ هرگونه تصمیمی، با پزشک خود مشورت کرده و از او در مورد روشهای درمانی مناسب برای شرایط خاص خودتان سوال کنید.
