ستون فقرات گردنی شامل شش دیسک است که بین مهرهها قرار گرفتهاند و هر یک وظایف خاص خود را دارند و در توزیع بار بر روی گردن و سر کمک میکنند. هر دیسک شامل دو بخش، یعنی آنولوس فیبروسوس و هسته پالپوسوس است.
آنولوس فیبروسوس یک لایه سفت از کلاژن برونی است که لایه داخلی را حفاظت میکند و تحمل بارهای سنگین را فراهم میکند. این لایه سفت یک پوشش محافظتی برای دیسک است و در حفظ ساختار و عملکرد آن نقش دارد. علاوه بر این، آنولوس فیبروسوس به دلیل ساختار قوی خود، از واژنها و انسداد عبور مواد دیسکی جلوگیری میکند.
هسته پالپوسوس یا هسته دیسک، بخش درونی دیسک است که از یک شبکه فیبری ژلمانند تشکیل شده است. این شبکه فیبری ژلمانند از جنبه حفاظتی عمل میکند و قابلیت انعطاف را برای حرکت فراهم میکند. هسته پالپوسوس عملکرد مهمی در جذب فشار و توزیع مناسب بارهای ناشی از حرکتهای گردنی دارد. این ویژگی اجازه میدهد که فشار و ضربات مکرر به خوبی توسط دیسک جذب شوند و به ستون فقرات گردنی حفاظت شود.
در کل، ستون فقرات گردنی با داشتن شش دیسک و ساختار خاص آنها، توانایی تحمل بارهای فشاری را دارد و در عین حال انعطاف پذیری لازم برای حرکتهای گردنی را فراهم میکند.
در ادامهی مطلب انواع، علت، علائم، تشخیص و درمان رادیکولوپاتی بیشتر مورد بحث قرار گرفته است. با هم مطلب را بررسی کنیم.
کلینیک دکتر کامران غفرانی طیف گسترده ای از تکنیکهای پیشرفته برای درمان رادیکولوپاتی نخاعی را ارائه میدهد، بنابراین بیماران مبتلا به این بیماری میتوانند تسکین درد و کیفیت زندگی بهبود یافته را تجربه کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان رادیکولوپاتی و دریافت نوبت در کلینیک دکتر کامران غفرانی با شماره تلفنهای 09383103864 – 02334230013 تماس حاصل فرمایید.
انواع رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی بسته به ناحیه ای که در ستون فقرات رخ میدهد، میتواند علائم مختلف و نامهای مختلفی داشته باشد.
رادیکولوپاتی کمری
هنگامی که رادیکولوپاتی در ناحیه کمر رخ میدهد، به رادیکولوپاتی کمری معروف است، همچنین به سیاتیک شناخته میشود زیرا اغلب ریشههای عصبی که عصب سیاتیک را تشکیل میدهند، درگیر هستند. کمر ناحیه ای است که بیشتر تحت تأثیر رادیکولوپاتی قرار میگیرد.
رادیکولوپاتی گردنی
رادیکولوپاتی گردنی، فشرده شدن ریشه عصبی گردن (ستون فقرات گردنی) را بیان میکند. از آنجا که ریشههای عصبی در این ناحیه از ستون فقرات در درجه اول احساسات در بازوها و دستان شما را کنترل میکنند، در این نواحی است که به احتمال زیاد علائم بروز میکنند.
رادیکولوپاتی توراسیک
رادیکولوپاتی توراسیک به یک ریشه عصبی فشرده در ناحیه میانی ستون فقرات اشاره میکند، که قسمت فوقانی کمر شما است. این ناحیه کمترین احتمال برای رادیکولوپاتی را به همراه دارد. علائم اغلب یک توزیع پوستی را دنبال میکنند و میتوانند باعث درد و بی حسی شوند و در قسمت جلوی بدن نیز ادامه یابند.
علائم رادیکولوپاتی
وقتی ریشه عصبی فشرده شود، ملتهب میگردد. این وضعیت منجر به چندین علائم ناخوشایند میشود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدیدی در ناحیه کمر، بازوها، پاها یا شانهها که ممکن است با انجام برخی فعالیتها، حتی چیزی مانند سرفه یا عطسه، تشدید شود.
- ضعف یا از دست دادن رفلکس در بازوها یا پاها
- بی حسی پوست، سوزنها، یا سایر احساسات غیرطبیعی در بازوها یا پاها (پارستزی)
علائم خاص شما بستگی به این دارد که ریشه عصب در کدام قسمت از ستون فقرات دچار آسیب شده است. با این حال، این احتمال نیز وجود دارد که هیچ علائمی را تجربه نکنید یا به طور دوره ای علائم بیماری را تجربه کنید.
علل رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی معمولاً ناشی از تغییراتی در بافتهای اطراف ریشه عصب است. این بافتها شامل استخوانها و مهرههای ستون فقرات، تاندونها و دیسکهای بین مهرهها میشوند. وقتی این بافتها تغییر میکنند یا مکانشان تغییر میکند، ممکن است فضاهایی که ریشههای عصبی از آنها در ستون فقرات عبور میکنند یا اجزایی که از ستون فقرات خارج میشوند، تنگ شوند. این مناطق را فورامینا مینامند. تنگی فورامینال، که به شکلی شبیه به تنگی کانال نخاعی است که بر روی نخاع اثر میگذارد، به باریک شدن روزنه فورامینا نسبت داده میشود.
در بیشتر موارد، تنگی فورامینال به دلیل فرایند تدریجی تحلیل ستون فقرات ایجاد میشود که با پیر شدن رخ میدهد. با این حال، ممکن است به عنوان نتیجهای از آسیب نخاعی نیز رخ دهد.
فتق دیسک
یکی از دلایل عمده تنگی روزنه و رادیکولوپاتی، بیرون زدگی یا فتق دیسک است. دیسکهای ستون فقرات به عنوان بالشتک بین مهرههای شما عمل میکنند. گاهی اوقات، این دیسکها از جای خود میلغزند یا آسیب میبینند و روی اعصاب فشار میآورند. این مشکل به احتمال زیاد در ناحیه کمر شما اتفاق میافتد، اما میتواند بر گردن تان نیز تأثیر بگذارد.
خار استخوان
یکی دیگر از دلایل احتمالی رادیکولوپاتی که ممکن است منجر به باریک شدن روزنه شود، خارهای استخوان است یعنی مناطق رشد استخوان اضافی. خارهای استخوانی میتوانند به دلیل التهاب ناشی از آرتروز، ضربه یا سایر مشکلات تحلیل ستون فقرات ایجاد شوند.
سایر علل
ضخیم شدن (استخوان سازی) رباطهای ستون فقرات نیز ممکن است منجر به تنگ شدن فضای اطراف ریشههای عصبی و در نتیجه فشرده سازی عصب شود. علل کمتر شایع رادیکولوپاتی شامل عفونتهای ستون فقرات و رشد تودههای مختلف سرطانی و غیر سرطانی در ستون فقرات است که ممکن است به ریشههای عصبی فشار وارد کند.
رادیکولوپاتی و میلوپاتی
گاهی اوقات، رادیکولوپاتی میتواند همراه با میلوپاتی فشرده سازی خود نخاع باشد. فتق یا بیرون زدگیهای دیسک ممکن است گاهی اوقات به نخاع و ریشههای عصبی فشار وارد کنند. هنگامی که نخاع درگیر باشد، علائم میتواند شدیدتر باشد، از جمله هماهنگی ضعیف اندامهای بدن، مشکل در راه رفتن و فلج شدن.
رادیکولوپاتی در مقایسه با نوروپاتی
علائم رادیکولوپاتی ممکن است با علائم نوروپاتی محیطی همپوشانی داشته باشد، که میتواند تشخیص دقیق مسئله را دشوار کند. نوروپاتی محیطی به آسیب دیدن سیستم عصبی محیطی اشاره دارد، مانند سندرم تونل کارپال که عصبهای مچ دست را درگیر میکند. از سوی دیگر، رادیکولوپاتی به فشرده شدن ریشه عصب اطلاق میشود و میتواند درد، ضعف و بی حسی در مچ دست و دست را ایجاد کند. برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، توصیه میشود با یک تخصصی در زمینه ستون فقرات مشورت کنید. او میتواند شما را به صورت حرفهای راهنمایی کرده و تشخیص درست را برای مشکل شما قائل شود.
تشخیص رادیکولوپاتی
پزشک شما ممکن است چندین مرحله برای تشخیص رادیکولوپاتی انجام دهد:
- ممکن است از معاینه و تستهای فیزیکی برای بررسی قدرت عضلات و رفلکسها استفاده شود. اگر در انجام حرکات خاصی درد دارید، این ممکن است به پزشک کمک کند تا ریشه عصب آسیب دیده را تشخیص دهد.
- از آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن ام آر ای برای مشاهده بهتر ساختارهای ناحیه دچار مشکل استفاده میشود.
- مطالعات هدایت عصب، همراه با الکترومیوگرافی، نیز میتواند برای کمک به تشخیص اینکه مشکل عصبی یا عضلانی است استفاده شود.
طیف وسیعی از گزینههای درمان رادیکولوپاتی برای تسکین درد
اکثر بیماران مبتلا به رادیکولوپاتی نخاعی با درمانهای محافظه کارانه زیر بهبود مییابند:
- اصلاح فعالیتها: هر فعالیتی که درد رادیکولوپاتی شما را تشدید کند باید حذف یا محدود شود.
- بی حرکتی: ممکن است آتل، بریس کمر یا گردن بند برای بی حرکت سازی ناحیه آسیب دیده پیشنهاد شود.
- تزریق: تزریق ریشه عصبی و تزریقات استروئید اپیدورال میتواند به طور م موثر التهاب ریشه عصب را کاهش دهد و درد ناشی از رادیکولوپاتی نخاعی را درمان کند.
- داروها: داروها برای اعصاب تحت فشار و درد رادیکولوپاتی ممکن است شامل داروهای ضد التهاب، شل کنندههای عضلانی، کورتیکواستروئیدهای خوراکی و داروهای مسکن تجویز شده برای کاهش درد باشند.
- طب فیزیکی: از طریق طب فیزیکی میتوانید نحوه تقویت و کشش ناحیه درد را بیاموزید.
- کاهش وزن: کاهش وزن ممکن است یکی از گزینههای توصیه شده برای درمان رادیکولوپاتی برای کمک به کاهش فشار در ناحیه دردناک باشد.
در صورتی که درمان محافظهکارانه برای رادیکولوپاتی بهبود قابل توجهی در درد ریشه عصب به همراه نداشته باشد پس از حدود 12 هفته، ممکن است جراحی به عنوان یک گزینه مناسب درمانی برای کاهش فشار و علل درد مورد نظر مدنظر قرار گیرد. جراحان متخصص رادیکولوپاتی تجربه و مهارت لازم را در روشهای جراحی زیر دارند:
- دیسکتومی: در این روش جراحی کمتر تهاجمی، بخشی از استخوانها یا دیسک فتق دار با استفاده از جوشاندن یا حذف بخشی از آن، برداشته میشود.
- لامینکتومی: در این روش، قسمتی از لامینا یا پوشش پشتی استخوان مهره که بر روی کانال نخاع قرار دارد، برداشته میشود. این روش منجر به کاهش فشار و افزایش اندازه کانال نخاع میشود.
استفاده از هر یک از این روشهای جراحی، به توصیه پزشک و مشاوره دقیق با جراح متخصص بستگی دارد. این جراحان تجربه کافی در انجام این روشها را دارند و قادر به ارزیابی و تعیین روش مناسب برای هر بیمار به صورت شخصی سازی شده هستند.