در طول مراحل مختلف زندگی، تقریباً همه افراد با کمردرد مواجه خواهند شد. کمردرد یکی از علل رایج مرخصی از محل کار و بروز مشکلات دیگر است. ضعف استخوان، کشیدگی عضلات و رباطها میتوانند باعث بروز کمردرد شوند. علائم و نشانههای کمردرد ممکن است به صورت درد تیرکشنده یا درد خفیف در ناحیه کمر تجربه شوند. کمردرد شدید معمولاً پس از آسیب دیدگی ناگهانی ناشی از ورزش یا برداشتن اشیا سنگین ایجاد میشود. اگر درد بیش از ۳ ماه طول کشیده و به شکل مزمن ادامه یابد، به مشکل کمردرد مزمن اشاره میکند.
در صورتی که پس از آسیب دیدگی ناشی از ورزش یا برداشتن اشیا سنگین، به طور ناگهانی و شدید کمردرد تجربه کردهاید، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر کنترل مثانه یا روده خود را از دست داده، بیحسی در ناحیه کشاله ران یا ضعف در پاها تجربه کرده، یا تب دارید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید. اگر سابقه استفاده از مواد مخدر به صورت وریدی را دارید، بدون دلیل مشخصی وزن خود را کاهش دادهاید و درد شما با استراحت بدتر میشود، باید به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله به انواع کمر درد، تشخیص و درمان آنها اشاره مفید و متخصر شده است.
انواع کمر درد
درد قسمت پایین کمر در اشکال مختلف به وجود میآید که با توجه به مدت زمان بروز آن به چند دسته تقسیم میشود که به شرح زیر میباشند:
- درد شدید قسمت پایین کمر به دردی گفته میشود که فقط مدت کوتاهی طول میکشد. این نوع درد معمولا کمتر از ۱۲ هفته بیمار را درگیر میکند.
- درد مزمن قسمت پایین کمر مدت بسیار طولانی ادامه پیدا میکند. این نوع درد بیش از ۱۲ هفته طول میکشد.
- کمر درد نوروپاتیک یا درد عصب با درد مزمن کمر و متفاوت است به نحوی که منبع بروز درد مشخص نیست و در سیستم عصبی ایجاد میشود.
- در برخی از موارد علت بروز کمر درد مشخص نمیباشد. در چنین مواردی هر عاملی میتواند باعث به وجود آمدن درد در ناحیه پایین کمر شود.
- در برخی از موارد کمر درد به دلایل خاصی ایجاد میشود و بیمار را درگیر مینماید. گاهی اوقات کمر درد به علت عفونت، سرطان، شکستگی استخوان یا موارد دیگر ایجاد میشود.
انواع دیگر کمر درد
سایر انواع کمر درد به شرح زیر میباشد:
- کمر درد مکانیکی به دردی گفته میشود که به علت فشار یا قرار گرفتن در حالت نامناسب به وجود میآید. در این موارد درد آن قدر شدید است که بیمار به استراحت کردن نیاز دارد تا درد او بهبود پیدا کند. این نوع درد معمولا در ناحیه کمر به وجود میآید و حدود ۳ تا ۴ روز طول میکشد. کمر درد مکانیکی معمولاً با برخی علائم همراه میباشد.
- اختلال عملکردی مفصل ساکروایلیاک به وضعیتی گفته میشود که کمر درد به علت قرار گرفتن در حالت نامناسب یا ضعف عضلات به وجود میآید. این اختلال معمولاً به علت تورم و التهاب در مفصل ساکروایلیاک که در قسمت فوقانی ران قرار گرفته است ایجاد میشود. تفاوت این نوع درد با کمر درد مکانیکی این است که کمر درد مکانیکی قسمت مرکزی ایجاد میشود حال آنکه درد مفصل ساکروایلیاک در قسمت داخلی کشاله ران و ناحیه لگن به وجود میآید.
- بیماریهای لوردوزیس، کیفوز و اسکولیوز اختلالاتی هستند که ناشی از تغییراتی در ستون فقرات رخ میدهند و باعث از بین رفتن انحنای طبیعی آن میشوند. این اختلالات ممکن است به دلیل ناحیه نامناسب بدن یا نقایص مادرزادی ایجاد شوند و باعث تغییر در انحنای ستون فقرات میشوند.
- مشکلات مرتبط با دیسک، مانند بیرون زدگی یا لغزش دیسک، معمولاً باعث بروز کمردرد میشوند. این اختلالات به دلیل ایجاد فشار غیرطبیعی، نشت مایع درون دیسک، کاهش فاصله بین استخوانها و مسائل دیگر ایجاد میشوند و اغلب نیاز به درمان بلندمدت دارند.
- اسپوندیلوزیس ناحیه لومبار باعث بروز دردی میشود که معمولاً زمان طولانی برای بهبود آن نیاز است. این درد عموماً در ناحیه لومبار یا گردن احساس میشود.
- درد سیاتیک یک اختلال شایع است و تعداد بسیار زیادی از بیماران را درگیر میکند. سیاتیک به علت تحلیل رفتگی دیسک و کاهش ضخامت آن به وجود میآید.
- تنگی کانال ناحیه لومبر به علت افزایش فشار بر طناب نخاعی ایجاد میگردد. عوامل متعددی در به وجود آمدن این اختلال نقش دارند که برخی از آنها عبارتند از انجام دادن فعالیت جسمانی سنگین یا برداشتن اجسام سنگین.
- اسپوندیلولیستزیس به علت آسیب دیدگی در ناحیه پایین کمر یا به علت بالا رفتن سن ایجاد میگردد.
- اسپوندیلیت آنکیلوزان به علت التهاب بدن به وجود میآید. شایع ترین علامت این اختلال سفت شدگی شدید ناحیه کشاله ران است که بیمار قادر به راه رفتن نخواهد بود.
مواردی که در قسمت بالا به آنها اشاره کردیم از علل شایع بروز درد پایین کمر هستند. شما میتوانید با مراجعه به پزشک و علت بروز درد کمر خود را مشخص نمایید تا در صورت نیاز پزشک بتواند اقدامات درمانی لازم را آغاز کند.
کمر درد چگونه تشخیص داده میشود؟
متخصص ارتوپد میتواند به شما برای تشخیص و درمان انواع کمر درد کمک کند. متخصص ارتوپدی ابتدا به انجام معاینات جسمانی میپردازد و از شما در خصوص ماهیت درد و عواملی که باعث بدتر شدن درد میشوند سوال خواهد پرسید سپس سابقه پزشکی شما و سابقه خانوادگی ابتلا به کمر درد را بررسی خواهد کرد. سپس پزشک به انجام معاینات ناحیه کمر میپردازد تا بتواند به تشخیص اولیه دست پیدا کند. در صورت نیاز پزشک درخواست انجام تستهای آزمایشگاهی را میدهد تا بتواند وجود عفونت، یا بروز آرتریت روماتوئید را تشخیص دهد زیرا این عوامل در بروز برخی از انواع کمر درد نقش به سزایی را ایفا میکنند. در صورتی که پزشک به اختلالات خود ایمنی، عفونت یا وجود تومور بدخیم مشکوک شده باشد درخواست انجام آزمایشات بیشتر را خواهد داد. در برخی موارد انجام عکسبرداری ضرورت پیدا میکند اما همیشه پزشک درخواست انجام عکسبرداری برای تشخیص علت بروز کمر درد را نخواهد داد.
چگونه کمر درد درمان میشود؟
درمان کمردرد بستگی به علت و نوع آن دارد. در مورد انواع مختلف کمردرد، پزشک ممکن است فیزیوتراپی را به منظور تقویت عضلات ناحیه کمر و آزادسازی عضلات محافظ کمر توصیه کند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است به شما طب سوزنی، درمان دستی و یا استئوپاتی را توصیه کند. برخی از انواع کمردرد ممکن است با استفاده از روشهای دیگری مانند استفاده از کمپرس گرم به منظور کاهش تشنجهای کمر ، بهبود یابند. ماساژ درمانی و تنظیم ستون فقرات نیز از جمله روشهای درمانی موثر هستند. اما اگر روشهای درمانی غیردارویی تاثیری در بهبود درد نداشته باشند، پزشک ممکن است مصرف داروها را توصیه کند. در موارد کمردرد شدید و مزمن، عمل جراحی به عنوان آخرین راه حل ممکن است در نظر گرفته شود. در شرایطی که بیمار به علت سندروم دم اسب یا میلوپاتی شدید در وضعیت بحرانی قرار دارد، انجام عمل جراحی ضروری است. همچنین، در مواردی که بیرون زدگی دیسک باعث فشار بر روی ریشه عصب میشود، جراحی ضروری است.
